Feedbackpreventie in Oticon Opn S: betere geluidskwaliteit en verstaan

Afgelopen maandag heeft Oticon in Nieuwegein de Oticon Opn S geïntroduceerd. De Oticon Opn S is een sterk verbeterde versie van de in 2016 op de markt gekomen en succesvolle Oticon Opn. Het nieuwe feedbackpreventiesysteem en de grotere rekenkracht maken een nog betere geluidskwaliteit én verbeterd verstaan mogelijk. Het nieuwe hoortoestel is verkrijgbaar in een oplaadbare versie.

Feedback

Dat hoortoestellen in het verleden konden rondfluiten is alom bekend. Feedback, ook wel terugkoppeling genoemd, wordt het meest duidelijk waargenomen als een hoortoestel echt gaat rondzingen. Dit rondzingen of -fluiten wordt veroorzaakt door een zich steeds maar herhalend patroon: het geluid dat bij de microfoon van het hoortoestel terecht komt, wordt versterkt en komt weer bij de microfoon terecht en vervolgens wordt het wéér versterkt. Doordat deze feedbackloop zich razendsnel herhaalt, gaat een hoortoestel uiteindelijke rondzingen. Dit geeft een onaangenaam vaak schel geluid.

Feedbackmanagementsystemen

Om feedback weg te halen voordat het hoorbaar wordt als rondzingen zijn de afgelopen decennia tal van systemen ontwikkeld en geoptimaliseerd. Hier worden verschillende technieken voor gebruikt. Dat kan bijvoorbeeld door te werken met een tegensignaal waardoor de feedback uitdooft. Dit werkt volgens hetzelfde principe als anti-geluid. Ook is het mogelijk de toonhoogte waarop het toestel fluit een klein stukje te verschuiven. Bij hardnekkige feedback wordt veelal alsnog de versterking verminderd. Soms doet de aanpasser van het hoortoestel dit om het toestel in een stabiele situatie fluitvrij te krijgen. Het kan ook automatisch gebeuren door het hoortoestel zélf wanneer tijdens het dragen er zich feedback voordoet. Dat kan zich voordoen als de drager van het hoortoestel zijn hoofd op een kussen legt, even met zijn hoofd tegen de bank of stoel leunt, een omhelzing geeft, langs een muur loopt, kauwt op een appel, een hoed of capuchon opzet of de hand bij het oor houdt. Situaties die zich in het dagelijks leven frequent voordoen.
Een andere oplossing om feedback te voorkomen is om het pad waarop de terugkoppeling zich voordoet te blokkeren. Dat kan door het oor meer af te sluiten zodat geluiden niet kunnen ‘weglekken’ richting de microfoon. Wanneer het oor echter te veel wordt afgesloten, kan dit op zijn beurt weer een negatief effect hebben op de kwaliteit van het eigen stemgeluid.

Nadeel bestaande feedbackmanagementsystemen

Wanneer hoortoestellen worden gebruikt met feedbackmanagementsystemen is vaak zowel de drager als de audicien ervan overtuigd dat het hoortoestel ‘feedbackvrij’ is. Het hoortoestel zingt weliswaar niet rond, maar het hoortoestel is daarmee nog niet volledig ‘feedbackvrij’. De beschreven feedbackmanagementsystemen kunnen immers pas hun werk doen als er een aantal rondes van terugkoppeling hebben plaatsgevonden. De werking van dergelijke systemen is dan ook reactief. De snelheid waarmee bestaande feedbacksystemen regelen ligt tussen de 300 en 500 ms.
Omdat er steeds geregeld moet worden om nieuwe feedbackloops te voorkomen, doen zich een aantal nadelen voor. Het kan ten eerste een verstoring van het geluid geven en daardoor leiden tot een verminderde geluidskwaliteit. Ook zijn er na het inzetten van een feedbackmanagement systeem veelal (korte periodes) van reductie in versterking te zien. Feedback bij hoortoestellen doet zich (bijna altijd) in de hoge frequenties voor (zo rond de 2800 Hz). In dat gebied zitten ook medeklinkers die voor het verstaan van spraak zeer belangrijk zijn. Hierdoor kunnen feedbackmanagementsystemen een nadelige invloed op het verstaan van spraak hebben.

Oticon Opn S doet ook aan feedbackpreventie

De Oticon Opn S is een sterk verbeterde versie van de Oticon Opn. In de nieuwe Oticon Opn S bevindt zich naast het reactieve systeem ook een proactief systeem ter voorkoming van feedback. Dit proactieve systeem doet zeer snel aan feedbackpreventie (binnen 60 ms). Het nieuwe door Oticon gepatenteerde systeem voorkomt feedback nog voordat het ontstaat. Hiertoe wordt het geluid dat bij de microfoon aankomt maar liefst 56.000 keer per seconde in 28 frequentiekanalen in de gaten gehouden. Bestaat er risico op feedback dan worden er zogeheten spectro-temporele modulaties toegevoegd. Dit houdt in dat het signaal in het gebied waar de feedback dreigt kort en heel snel aan en uit wordt gezet. De feedback wordt zo eruit gehaald nog voordat het ontstaat. Is de versterking alsnog te hoog en dreigt er feedback dan zal ook het reactieve systeem worden ingezet. Omdat slechthorenden korte onderbrekingen in een signaal nauwelijks opmerken door een verslechterd (temporeel) oplossend vermogen van het oor, is volgens de fabrikant de werking van het proactieve systeem voor de slechthorende met grote waarschijnlijkheid niet hoorbaar.

Voordelen feedbackpreventie voor slechthorenden

Omdat feedback zich veel minder snel zal voordoen is ook de uiteindelijke geluidskwaliteit beter. Immers bij de Oticon Opn S is de inzet van het reactieve systeem niet of minder vaak nodig. Hierdoor zijn verstoringen van het geluid en ook de korte versterkingsdips die de feedbackmanagementsystemen veroorzaken minder vaak aanwezig. Daarmee worden ook nadelige effecten op het verstaan van spraak voorkomen.
Volgens de fabrikant kan de Oticon Opn S door het preventieve systeem ook meer versterking geven (zo’n 6 dB), voordat er daadwerkelijk feedback dreigt. Ook dit komt weer ten goede aan het verstaan van spraak. De Oticon Opn S kan met dit nieuwe feedback systeem ook ‘opener’ worden aangepast. Het vreemd klinken van de eigen stem (in een ton of hol) doet zich daardoor niet of minder snel voor.
De nieuwe Oticon Opn S zorgt met het nieuwe feedbackpreventiesysteem ervoor dat de geluidskwaliteit beter is én spraak beter kan worden verstaan.

OpenSound Booster in Oticon Opn S

Naast dit nieuwe feedbacksysteem heeft het bedrijf in de Oticon Opn S ook nog de ‘OpenSound Booster’ ingebouwd. Deze optionele instelling kan de drager via een app op zijn smartphone activeren. Deze instelling geeft spraak in specifieke situaties een extra ‘boost’.
De Oticon Opn S geeft ten opzichte van de eerder geintroduceerde Oticon Opn 15% beter verstaan van spraak, 10% minder luisterinspanning en tijdens gesprekken wordt 10% meer onthouden. De fabrikant claimt met de Oticon Opn S dat slechthorenden ermee als normaalhorenden kunnen verstaan. Of dat bereikt kan worden hangt natuurlijk wel af van de ernst van de slechthorendheid.

Oticon Opn S verkrijgbaar met oplaadbare lithium-ion batterij

Het Oticon Opn S hoortoestel is in een oplaadbare versie met een lithium-ion batterij verkrijgbaar. Binnen drie uur tijd is het hoortoestel volledig opgeladen. Het hoortoestel gaat met een volle lading de hele dag mee. Snel bijladen is ook mogelijk. In 30 minuten heeft het hoortoestel genoeg energie om weer 6 uur mee te gaan. Het opladen verloopt inductief. Het hoortoestel heeft dan ook geen contactpunten aan de onderkant.
Een lithium-ion batterij gaat, net zoals in telefoons, in de loop van de jaren achteruit en zal dan vervangen moeten worden. De Oticon Opn S heeft als voordeel dat de audicien de lithium-ion batterij zelf kan vervangen. Het is dan ook niet nodig het hoortoestel hiervoor naar de fabrikant op te sturen. De drager hoeft voor het wisselen van de oplaadbare batterij zijn hoortoestel dan ook geen dag te missen.