Als je voor het eerst te maken krijgt met tinnitus kan je daar flink van schrikken. Plots is er een geluid in je hoofd dat niet meer weg lijkt te gaan. Tal van gedachten kunnen opdoemen: “Wat is dit?”, “Is er wat ernstigs met me aan de hand?”, “Het is mijn eigen schuld, dom, dom, dom, had ik maar niet bij de luidspreker moeten gaan staan”, “Misschien knapt er straks wat in mijn hoofd”, “Als het maar weggaat!”, ”Kan het nog erger worden?”, ”Ik heb gelezen van een vrouw, die had het zo erg dat ze…….…. Oh jee, als het met mij maar niet die kant op gaat”. Al kan tinnitus in het begin een flinke impact op je leven hebben, toch lukt het de meesten er een normaal en kwalitatief prima leven mee te leiden.
Doemscenario’s en negatieve uitspraken
Doemscenario’s die je eerder in kranten en tijdschriften hebt gelezen of op tv hebt gezien kunnen een goede voedingsbodem vormen voor de zorgen en angst voor je tinnitus. En als je dan ook nog eens op sociale media leest dat het nooit stopt en ook niet went (wat niet klopt), zijn de rapen helemaal gaar. De zorgen en ook angsten kunnen leiden tot gevoelens van wanhoop en onmacht. Zo lijkt de tinnitus in het begin voor sommigen volledig onbeheersbaar.
Meer focus op tinnitus en grotere bedreiging
Door de negatieve gedachten en ook de beperkingen die je er wellicht door de tinnitus ervaart, kan je het tinnitusgeluid in de loop van de tijd steeds meer als een bedreiging gaan zien. De stress die dat veroorzaakt wakkert de tinnitus op zijn beurt weer aan. Omdat we van nature gewend zijn om bedreigingen goed in de gaten te houden, ontstaat er meer en meer focus op de tinnitus. Hierdoor komt het geluid nóg meer op de voorgrond en lijkt het ook erger te worden. Dat zorgt weer voor meer zorgen en angst en zo ontstaat er een vicieuze cirkel. Deze vicieuze angstcirkel doorbreken is het eerste wat je te doen staat. Daar kun je natuurlijk hulp bij krijgen.
Angst voor situaties
Soms ontstaat er ook angst voor situaties met luide geluiden omdat die bij sommigen de tinnitus tijdelijk (lijken te) verergeren. Daardoor kan je juist leuke bijeenkomsten en activiteiten gaan vermijden. Dat is natuurlijk doodzonde. Thuis zitten zorgt veelal voor meer negatieve aandacht voor je tinnitus en van minder sociale contacten word je minder gelukkig en blij.
“Het merendeel van de mensen met tinnitus weet er uiteindelijk een normaal en kwalitatief prima leven mee te leiden”
Het is goed om te realiseren dat het merendeel van de mensen met tinnitus er uiteindelijk een normaal en kwalitatief prima leven mee weet te leiden. Dat is voor flink wat patiënten met tinnitus, zeker in de beginfase, moeilijk voor te stellen.
Tinnitusproces
Het Deense Ida instituut heeft van dat tinnitusproces waarbij de zorgen en angst in loop van de tijd naar de achtergrond gaan en de invloed die dat op zijn beurt heeft op de waargenomen tinnitus, een mooie illustratie gemaakt. Voor patiënten met tinnitus is dat veelal een fijne eerste geruststelling. Een zelf gemaakte versie ervan staat hieronder.
“Hoelang duurt dit dan?”
Vaak kijken patiënten enige tijd naar het plaatje en stellen dan de vraag: “Hoelang duurt dit dan?” Dat is moeilijk van tevoren aan te geven en hangt van aardig wat factoren af, zo ook van de oorzaak.
Bij de één is uitleg over wat tinnitus is, wat de verschillende oorzaken zijn, hoe het ontstaat en ook hoe het in stand wordt gehouden, al voldoende. Voor de ander is een langer durende therapie nodig. De één is er een paar weken mee zoet, de ander ruim een jaar. Daarbij kan de hoeveelheid draagkracht die je hebt een rol spelen maar ook de stress en belasting die je ervaart in je dagelijks leven. Bij sommige spelen ook bijkomende psychische problemen en lichamelijk conditieverlies een rol waardoor het proces langer duurt, omdat ook dat aandacht behoeft.
Behandeling tinnitus maatwerk
Behandeling van tinnitus is dan ook maatwerk. Gelukkig is er op tal van plekken goede behandeling te vinden. Als eerste stap is het goed naar de huisarts te gaan. Doorverwijzing naar de KNO-arts of een audiologisch centrum zal veelal gebeuren. Daar zal als eerste gehooronderzoek plaatsvinden en als de tinnitus te maken heeft met gehoorproblemen zal je arts of audioloog kijken naar mogelijkheden voor revalidatie met bijvoorbeeld een hoortoestel. Soms zal er nader onderzoek nodig zijn.
Bij de meeste audiologische centra wordt ook behandeling voor tinnitus aangeboden. De huisarts kan je trouwens ook doorverwijzen naar een andere instantie of naar een psycholoog die gespecialiseerd is in tinnitus. Uiteindelijk zal je daardoor de tinnitus steeds beter beheersbaar weten te krijgen. Belangrijk is om jezelf vooral niet te veroordelen tijdens het proces omdat het je ‘nog steeds’ niet lukt meer controle over je tinnitus te krijgen.
Prognose bij tinnitus afhankelijk van oorzaak
Soms lees je dat als je eenmaal tinnitus hebt, het er ook altijd zal blijven. Dat is zeker niet in alle gevallen waar. Wanneer bijvoorbeeld tinnitus is veroorzaakt door psychische problematiek of lichamelijk conditieverlies en herstel of behandeling positief uitpakt, kan ook de tinnitus weer verdwijnen. Natuurlijk zijn er ook ziektes en aandoeningen die blijvend zijn. Als die de oorzaak van de tinnitus zijn, is de kans groot dat ook de tinnitus aanwezig blijft. Ook dan kan je tinnitus veelal wel weer meer op de achtergrond raken.
Bij gehoorverlies en gehoorschade kan een hoortoestel in veel gevallen helpen, omdat daardoor de luisterinspanning afneemt en het geluid van het toestel ook je tinnitus maskeert.
De prognose is bij tinnitus dus zeer afhankelijk van de oorzaak ervan.
Wat blijkt is dat het merendeel van de patiënten zich met tinnitus bij de huisarts meldt, dit niet als een groot probleem ervaart. In 5% van de gevallen leidt tinnitus tot ergernis of tot vermindering van de kwaliteit van leven. Slechts in 1 tot 2% van de gevallen wordt de kwaliteit van leven ernstig verstoord.
Informatiebijeenkomsten, zelfhulpboeken en steungroepen
Bijwonen van informatiebijeenkomsten zoals Stichting Hoormij.NVVS deze organiseert of het lezen van een zelfhulpboek is ook een goede eerste stap op weg naar meer controle over je tinnitus. Dit kan de angstangel van de tinnitus in een vroeg stadium eruit halen en zo erger voorkomen.
Ook vinden sommigen het fijn hun ervaringen te delen met anderen of hen om advies te vragen. Daar kun je bijvoorbeeld voor terecht op de Facebookgroep “Eerste Hulp bij Oorsuizen”.
Lees ook:
l.s., helaas heb ik buiten tinnitus ook nog hypoacousis en misofonie , is daar meer overbekend?