De inzet van hoorrevalidatie op een audiologisch centrum bij slechthorende werknemers kan de hersteltijd bekorten die zij nodig hebben na een inspannende dag werken. Dat blijkt uit onderzoek van logopedist en gezondheidswetenschapper Hanneke van der Hoek en collega’s werkzaam op de afdeling KNO-audiologie van het Amsterdam UMC. Eerder maakten de onderzoekers een model waarin zij de factoren plaatsten die samenhangen met de luisterinspanning en hersteltijd van slechthorende werknemers. De onderzoekers vermoeden dat er mogelijk nog meer winst is te behalen door de focus te leggen op andere revalidatieopties. Denk daarbij aan counseling gericht op de acceptatie van het gehoorverlies, het omgaan met slechthorendheid en het vergroten van de zelfacceptatie.
Nadelige effect van slechthorendheid op functioneren op het werk
Gehoorverlies kan het uitvoeren van verschillende taken op het werk waarbij het gehoor bij nodig is extra inspannend maken. In het vakjargon worden dit auditieve taken genoemd. Denk daarbij aan het voeren van gesprekken met collega’s en het waarnemen van waarschuwingssignalen. Zeker op rumoerige op lawaaiige werkplekken – zoals een kantoortuin of fabriekshal – kan het uitvoeren van dergelijke taken extra inspannend zijn. Dit verklaart waarom werknemers met gehoorverlies een hogere herstelbehoefte nodig hebben van fysieke en mentale vermoeidheid na een werkdag.
Herstelbehoefte na een werkdag indicator voor vermoeidheid, stress en ziekteverzuim
De herstelbehoefte na een werkdag wordt in de Engelstalige, wetenschappelijke literatuur ‘Need For Recovery’ (NFR) genoemd. Het is niet alleen een indicator voor de vermoeidheid die het werk met zich meebrengt, maar ook een voorspeller van onder andere stress en ziekteverzuim. Uit eerder onderzoek is gebleken dat werknemers met gehoorverlies een hogere herstelbehoefte hebben dan werknemers zonder gehoorverlies. Het is echter niet zo dat iedere werknemer met gehoorverlies zo’n hogere herstelbehoefte heeft. Hanneke van der Hoek-Snieders: “In onze vorige studie onderzochten we welke factoren samenhangen met de herstelbehoefte van werknemers met gehoorverlies. Twee belangrijke factoren waren de luisterinspanning en het coping-gedrag.
Over het algemeen werd een hogere herstelbehoefte gevonden bij werknemers die ervaarden dat zij veel inspanning en concentratie nodig hebben voor het kunnen uitvoeren van auditieve taken op het werk, los van de gemeten ernst van hun gehoorverlies. Daarnaast vonden we dat de herstelbehoefte over het algemeen hoger was bij werknemers die moeite hebben met het accepteren van hun gehoorverlies of meer stress ervaren van hun gehoorverlies. Dit is onderdeel van coping-gedrag en wordt samen ‘persoonlijke aanpassingen’ genoemd. In onze nieuwe studie hebben we dit model gevalideerd. Zo werd bevestigd dat luisterinspanning en persoonlijke aanpassingen samenhangen met de herstelbehoefte van werknemers met gehoorverlies.”
Daarnaast hebben de onderzoekers in deze studie de herstelbehoefte van werknemers met gehoorverlies geëvalueerd voor én nadat zij hoorrevalidatie kregen op een Audiologisch Centrum. Hiermee hoopten zij meer inzicht te krijgen in de factoren die verantwoordelijk zijn voor het al dan niet veranderen van de herstelbehoefte na hoorrevalidatie.
Hoorrevalidatie voor werknemers met gehoorverlies
Aan het onderzoek deden 60 patiënten mee tussen de 22 en 63 jaar. Vijftig van hen vulden later ook de vervolgvragenlijst in. De werknemers die werden gevolgd voor het onderzoek kregen multidisciplinaire hoorrevalidatie aangeboden op een Audiologisch Centrum. Hierbij konden bijvoorbeeld een audioloog, bedrijfsarts, maatschappelijk werker en logopedist betrokken zijn. De meeste werknemers die nog geen hoortoestel hadden kregen door de audioloog er een voorgeschreven. Bij sommige slechthorende werknemers die al een hoortoestel hadden werden de instellingen geoptimaliseerd. Overige technische hoorhulpmiddelen werden bij ongeveer 30% van de werknemers voorgeschreven. Dit ging bijvoorbeeld om solo-apparatuur en wek- en waarschuwingssystemen. Bij ongeveer de helft van de werknemers bestond (een deel van) de hoorrevalidatie uit instructie of counseling. Deze kon gericht zijn op werkaanpassingen of op coping-gedrag. Spraakafzientraining werd slechts sporadisch ingezet.
Resultaten onderzoek naar hersteltijd slechthorende werknemers
Uit het onderzoek blijkt dat de herstelbehoefte significant lager was ná hoorrevalidatie op een Audiologisch Centrum. Van der Hoek-Snieders: “We hebben dus laten zien dat de ervaren vermoeidheid na een werkdag lager kan zijn na hoorrevalidatie. Wel zagen we dat dit niet bij alle werknemers het geval was. Dit geeft ruimte om na te denken hoe we de hoorrevalidatie voor werknemers met gehoorverlies verder zouden kunnen verbeteren. Wij vonden bijvoorbeeld dat verandering in de herstelbehoefte samenhing met verandering in het coping-gedrag. Dit doet vermoeden dat interventies die verandering teweeg brengen in het coping-gedrag mogelijk ook effect hebben op de herstelbehoefte. Er zou bijvoorbeeld gedacht kunnen worden aan coachingsgesprekken of cursussen die zich richten op zelfacceptatie, acceptatie van het gehoorverlies en verminderen van stress en vermijdingsgedrag. Hiervoor is verder onderzoek nodig”.
Bronnen:
Van der Hoek-Snieders, H.E.M., Boymans, M. & Dreschler, W.A. Factors associated with change in the need for recovery and subjective listening effort in employees with hearing loss receiving aural rehabilitation. Int Arch Occup Environ Health (2022). https://doi.org/10.1007/s00420-022-01920-1
Van der Hoek-Snieders, Hanneke EM, et al. “Factors influencing the need for recovery in employees with hearing loss: a cross-sectional study of health administrative data.” International Archives of Occupational and Environmental Health 93.8 (2020): 1023-1035. https://link.springer.com/article/10.1007/s00420-020-01556-z
