Terwijl alle schijnwerpers gericht staan op de nieuwe Coronawet wordt er in de schaduw ervan door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport druk gewerkt aan een spoedwet die ervoor kan zorgen dat slechthorenden in de toekomst beperkt worden in hun keuze voor audicien en arts. Als de wet er komt en zorgverzekeraars de ruimte die de wet biedt ook in de hoorzorgsector toepassen, wordt het erg onaantrekkelijk voor een slechthorende cliënt naar audiciensbedrijf te gaan die geen contract heeft met zijn zorgverzekeraar. Bij zorgverleners die geen contract hebben moeten zij dan namelijk veel meer bijbetalen. Het lijkt erop dat minister Hugo de Jonge de wet nog voor het zomerreces er doorheen wil hebben.
Wetsvoorstel
In 2018 heeft minister de Hugo de Jonge zijn plannen voor het wetsvoorstel bekend gemaakt. Met de wet wil de minister mogelijk maken dat de hoogte van de vergoeding voor zorgverleners die geen contract hebben, kan worden verlaagd. Nu krijgen zorgaanbieders waaronder audiciens die geen contract hebben minimaal 75% vergoed door de zorgverzekeraar. De patiënt hoeft zo, wanneer hij kiest voor een audiciensbedrijf dat geen contract heeft, maar een gering bedrag bij te betalen. Door de vergoeding omlaag te brengen van niet gecontracteerde zorg, wordt het voor cliënten veel onaantrekkelijker naar een niet gecontracteerde zorgverlener te gaan.
Meer vrijheid
Sommige audiciensbedrijven willen graag meer vrijheid hebben in hun werkwijze en vinden dat zij hun cliënten niet optimaal kunnen helpen onder de voorwaarden van de vergoede zorg. Zij sluiten daarom geen contracten af met zorgverzekeraars. Wilgis Schoffelmeijer van Hoorcentrum Westerkwartier die twee keer de titel ‘Audicien van het jaar’ in de wacht sleepte, is er daar een van. Zij zegt daarover: “Ik wil mijn handen vrij hebben om betere hoorzorg te leveren en wil alle tijd hebben om cliënten tevreden te stellen. Mijn tarieven liggen hoger, maar dat hebben mijn cliënten voor optimale hoorzorg over. Een laag gecontracteerd tarief stimuleert audiciensbedrijven uiteindelijk te kiezen voor een hoortoestel met een goedkope inkoopprijs en beperkt uiteindelijk ook de keuzevrijheid van cliënten.”
In eerste instantie voor beperkt aantal sectoren
Vermoedelijk zal de nieuwe wet in eerste instantie worden toegepast voor sectoren waarin relatief weinig zorgverleners een contract hebben afgesloten met verzekeraars. Denk hierbij aan de geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging. De kans is groot dat verzekerden straks ook beperkt worden in de keuze van hun audicien en arts. De minister wil met een lagere vergoeding ervoor zorgen dat de zorgverzekeraars de mogelijkheid hebben de zorgkosten verder te beteugelen. Zorgverzekeraars doen dit door met zorgaanbieders scherpe prijzen voor de geleverde zorg af te spreken. Ook besparen zorgverzekeraars op administratieve kosten als zij rechtstreeks met de zorgaanbieder afrekenen.
Vrije keuze nu nog vastgelegd in wet
In Nederland mag een verzekerde tot op heden zelf bepalen naar welke huisarts, specialist of audicien hij gaat. Deze vrije keuze is vastgelegd in artikel 13 van de Zorgverzekeringswet. De meeste aanbieders hebben een contract met de verschillende zorgverzekeraars. Gaat een verzekerde naar een arts of audiciensbedrijf waar zijn zorgverzekeraar een contract mee heeft, dan betaalt de zorgverzekeraar de kosten. Natuurlijk worden de kosten wel verrekend met het eigen risico. Wanneer een slechthorende naar een audiciensbedrijf gaat dat geen contract heeft met de zorgverzekeraar wordt de geleverde hoorzorg voor 75% vergoed. Op dit moment betekent dat dat de slechthorende cliënt maar een klein percentage hoeft bij te betalen. Door verandering van de wet kan de vergoeding van niet gecontracteerde zorg verlaagd worden. Voor slechthorenden wordt het dan onaantrekkelijker om naar een audiciensbedrijf te gaan dat geen contract wil met de zorgverzekeraar.
Hoogte vergoeding niet vast in wet
In de wetgeving is op dit moment niks vastgelegd hoe hoog de vergoeding is bij een niet gecontracteerd audiciensbedrijf. Na een juridisch proces wordt er sinds 2014 een regel gehanteerd dat een zorgaanbieder die geen contract heeft met een zorgverzekeraar ten minste 75% van het marktconforme tarief vergoed krijgt voor de geleverde zorg. Dit geldt wanneer een verzekerde met een natura-verzekering naar een niet gecontracteerde aanbieder gaat. Het tarief dat zorgverzekeraars vergoeden baseren ze op het gemiddelde bedrag dat zij vergoeden aan partijen waar ze wél een contract mee hebben.
Hindernis opwerpen mag onder huidige wetgeving niet
Een zorgverzekeraar mag onder de huidige wetgeving niet een dusdanig lage vergoeding geven voor de geboden zorg dat het een hindernis vormt voor een verzekerde om naar een niet gecontracteerde arts of audiciensbedrijf te gaan. Er wordt op dit moment een juridische strijd gevoerd tegen het vergoedingsbeleid door een stichting die zich inzet voor de vrije artsenkeuze (Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze). Deze stichting maar ook andere partijen vinden dat een gemiddeld tarief niks zegt over de reële prijs voor een behandeling.
Vergoeding van hoorzorg niet meer reëel
De vergoeding die audiciensbedrijven krijgen voor de geleverde hoorzorg door zorgverzekeraars zijn de afgelopen zeven jaar ruim gehalveerd. Veel bedrijven zijn daardoor in de rode cijfers terecht gekomen. Hierdoor heeft ook een verticale integratie in de branche plaatsgevonden: audiciensbedrijven zijn gekocht door hoortoestelfabrikanten.
Nu zorgverzekeraars ook de vergoeding voor volgend jaar dreigen te verlagen luiden steeds meer zelfstandige audiciensbedrijven de noodklok. Ook Stichting Hoormij heeft eerder haar zorgen geuit omdat zij door het prijsbeleid van de zorgverzekeraars de kwaliteit van de hoorzorg onder druk vindt komen te staan. Audiciensbedrijven moeten immers steeds efficiënter gaan werken. De vergoeding lijkt ook in de hoorzorg ondertussen niet meer reëel.
Deels in gelijk
Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze is door de rechter deels in het gelijk gesteld. Zorgverzekeraars moeten hun vergoeding aan niet-gecontracteerde zorgverleners baseren op de daadwerkelijke kosten van de zorg die is geleverd. De vaste korting van 25% die wordt toegepast bij de vergoeding van de niet-gecontracteerde zorg mag dus niet. Zorgverzekeraars die hierdoor natuurlijk hun uitgaven dreigen te zien stijgen zijn daarom in beroep gegaan. Volgende week dient het hoger beroep.
Nieuwe wet
Als de nieuwe wet wordt aangenomen kan het zijn dat verzekeraars meer vrijheid krijgen hun cliënten door een ongunstige restitutieregeling te stimuleren naar gecontracteerde audiciensbedrijven te laten gaan. Met hetzelfde doel kunnen zorgverzekeraars er ook voor kiezen om bepaalde gecontracteerde zorg niet onder het eigen risico te laten vallen.
Het kabinet lijkt een spoedbehandeling legitiem te vinden. Als motivering worden ‘kostenbeheersing’ en ‘efficiënte inzet schaars personeel’ aangevoerd.
Moeten we niet aan de bel trekken? Bij de minister voor mensen met een beperking?
“Zorgverzekeraars doen dit door met zorgaanbieders scherpe prijzen voor de geleverde zorg af te spreken. “
De zorgverzekeraars spreken helemaal niets af maar leggen scherpe prijzen op. Take it or leave it. En met bovenstaande krijgen ze voor dit beleid nog meer macht.