Verborgen gehoorverlies als eerste vastgesteld bij studenten muziek

Een ‘verborgen gehoorverlies’ komt vaker voor bij studenten die muziek studeren of op het conservatorium zitten dan bij studenten met een lager risicoprofiel. Dat blijkt uit een recent onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Slamanca in Spanje. Mogelijk lopen ook ook andere risicogroepen zoals werknemers die in lawaai werken en ook jongeren die frequent festivals en evenementen bezoeken met een ‘verborgen gehoorverlies’ rond. Omdat de eerste schade die ontstaat in het oor niet meetbaar is met een toon-audiogram of met een OAE meting (otoakoestische emissie), wordt er gesproken van een ‘verborgen gehoorverlies’. Dit terwijl er wel degelijk schade is aan de delen die het meest kwetsbaar zijn in het slakkenhuis: de synapsen tussen de haarcellen en de gehoorzenuw.
Mogelijk zijn de in de arbeidsomstandighedenwet opgenomen criteria voor geluid op de werkplek niet strikt genoeg. Deze zijn immers opgesteld aan de hand van schade gemeten met een toonaudiogram en houden geen rekening met de schade aan de synapsen die reeds eerder optreedt.
De zogeheten cochleaire neuropathie, die ten grondslag ligt aan verborgen gehoorverlies,  kan eventueel ook een verklaring zijn voor hyperacusis– en bepaalde tinnitusklachten zonder dat er sprake is van gehoorverlies gemeten met de standaard gehoortests. Met een andere meting, de zogeheten electro-cochleografie (ECochG onderzoek), is een dergelijk verborgen gehoorverlies wél aan het licht te brengen zo laat het onderzoek zien.

Eerste schade doet zich voor aan synapsen niet aan de haarcellen zelf

Veelal wordt er vanuit gegaan dat de haarcellen in het slakkenhuis het meest kwetsbaar zijn en de synapsen tussen de haarcellen en gehoorzenuw pas het loodje leggen nadat de haarcellen gedegenereerd zijn. Het zijn echter juist deze synapsen die als eerste te leiden hebben onder de blootstelling van lawaai of muziek, beweren de onderzoekers.

Criteria in arbeidsomstandighedenwet mogelijk niet strikt genoeg

Vanuit het gezichtspunt dat de haarcellen in het slakkenhuis eerst kapot gaan en dan pas de neuronen, is een tijdelijk gehoorverlies (temporary threshold shift) ook niet zo kwalijk. Immers een tijdelijk gehoorverlies blijkt zich te herstellen en daarmee lijkt er ook geen schade aan het gehoor te zijn ontstaan. Op grond van deze uitgangspunten waarbij het gehoorverlies meetbaar moet zijn met een toonaudiogram zijn ook de criteria opgesteld voor werknemers die in lawaai werken. Mogelijk zijn deze criteria die vastgelegd zijn in de arbeidsomstandighedenwet dus niet strikt genoeg en lopen veel werknemers bij de huidige toegestane lawaainiveau’s alsnog onnodig risico. Zij lopen mogelijk voordat het gehoorverlies meetbaar is met de standaard toonaudiometrie namelijk reeds met een ‘verborgen gehoorverlies’ rond door schade aan de synapsen.

Degeneratie synapsen geen invloed op gehoordrempel

De primaire neurale degeneratie (synapsen) die zich voordoet door overbelasting door blootstelling aan muziek of lawaai, blijkt geen invloed te hebben op de gehoordrempel zoals deze met toonaudiometrie wordt gemeten en ook niet op de test die het verstaan van woorden of zinnen in stilte meet. Wel heeft het invloed op het verstaan in geroezemoes. Dit is juist de situatie waarin slechthorenden als eerste problemen ervaren. De afname van de functie van de synapsen blijkt zich ook als eerste voor te doen bij ouderdomsslechthorendheid. Omdat het niet meetbaar is met de regulier toegepaste audiometrische testen, terwijl er wel reeds schade is, wordt er gesproken over ‘verborgen gehoorverlies’. De onderzoekers gebruikte voor het meten van schade aan de synapsen een andere meting, namelijk de zogeheten electro-cochleografie (ook wel ECochG onderzoek genoemd). Hiermee is een dergelijk verborgen gehoorverlies wél aan het licht te brengen.
Als mogelijke verklaring voor de ongevoeligheid van drempelmetingen (toonaudiogram) voor cochleaire synaptopathie (kapotte synapsen in het slakkenhuis) is dat nabij de drempel een kleine verhoging van het geluidsniveau kan compenseren voor een groot verlies aan neuronen. Dit kan gebeuren door een toename van vuurfrequentie in de overgebleven zenuwen en door spreiding van activiteit over additionele zenuwen langs de cochlea, zo veronderstellen de onderzoekers. Een andere verklaring die zij geven is dat de meest kwetsbare cochleaire neuronen voor zowel ouderdom als lawaai, juist die neuronen zijn met een hoge drempel en lage spontane vuurfrequentie. Deze laaggevoelige zenuwen dragen dan niet bij aan drempeldetectie in stilte maar door hun hoge drempels zijn ze wel de sleutel bij het coderen van stimuli in achtergrond lawaai.

Cochleaire synaptopathie mogelijk ook ten grondlag aan tinnitus en hyperacusis

De cochleaire synaptopathie kan ook ten grondslag liggen aan andere perceptuele verschijnselen zoals tinnitus en hyperacusis, die beiden kunnen voortkomen uit het opvoeren van het volume in de hersenen als secundaire respons op het verlies van afferente input richting het centrale zenuwstelsel.

Verborgen gehoorverlies doet zich mogelijk vaak onder jongeren voor

De onderzoekers gaan gebaseerd op dier-studies er van uit dat cochleaire synaptopathie zich vaak onder jongeren voor doet die met regelmaat hun oren blootstellen aan harde muziek en lawaai, Ondanks dat er sprake is van een normaal audiogram bij deze groep kan er dus wel reeds schade zijn.
Verborgen gehoorverlies doet zich mogelijk dus niet alleen bij studenten muziek en conservatorium studenten voor maar ook bij andere risicogroepen.

Toevoeging oktober 2017: Onderzoek uitgevoerd door onderzoekers van het Callier Center for Communication Disorders in Dallas ondersteunt de hypothese dat jongeren door het bezoek aan concerten en het dragen van hoofdtelefoons een ‘verborgen gehoorverlies’ krijgen niet. Lees meer

Klik hier om het wetenschappelijke artikel te lezen

Bron:

M. Charles Liberman, Michael J. Epstein, Sandra S. Cleveland, Haobing Wang, Stéphane F. Maison. Toward a Differential Diagnosis of Hidden Hearing Loss in Humans. PLOS ONE, 2016; 11 (9): e0162726 DOI: 10.1371/journal.pone.0162726

Lees ook:
Kans op gehoorschade door bezoek aan concerten en dragen hoofdtelefoons klein
Hidden hearing loss: tweede oorzaak ontdekt