Bekend is dat tinnitus bij sommige patiënten tot gezondheidsproblemen leidt en ook voor geheugen- en concentratieproblemen kan zorgen. Cognitieve gedragstherapie wordt als een succesvolle behandeling bij tinnitus gezien. Maar wat zijn de effecten van deze tinnitusbehandeling op het cognitief functioneren van patiënten? Gaan ook de verstandelijke vermogens er weer op vooruit door zo’n behandeling? En is een minder goed functioneren van het brein wellicht een beperking voor het succesvol doorlopen van de tinnitustherapie? Om daar inzicht in te krijgen hebben onderzoekers van zowel Engelse als Chinese Universiteiten gezamenlijk eerdere wetenschappelijke onderzoeken bestudeerd en de resultaten op een rij gezet.
Problemen door tinnitus
De meeste volwassenen ervaren weleens tinnitus. Daar ondervinden zij dan weinig hinder van omdat het slechts tijdelijk is. Het permanent horen van geluiden zonder dat deze daadwerkelijk aanwezig zijn in de omgeving kan behoorlijk problematisch worden. Dat kan maar hoeft niet per se. Zo kan het tot gezondheidsproblemen leiden, zoals slapeloosheid en ook zorgen voor een verminderd verstaan van spraak en daarnaast tot psychologische problematiek. Patiënten met ernstige tinnitus hebben namelijk vaak angstklachten, voelen zich depressief en ervaren problemen met het cognitief functioneren. Denk bij dat laatste aan een verminderde werking van het geheugen en moeite bij het concentreren waardoor het houden van aandacht bij het werk of andere taken lastig wordt.
Voorkomen tinnitus
Geschat wordt dat permanente tinnitus bij zo’n 10 tot 17% van de bevolking zich voordoet en dat 2% tot 7% er medisch advies of behandeling voor zoekt.
Tinnitus kan voor concentratieproblemen zorgen
De onderzoekers wijzen erop dat het voor mensen die lijden aan tinnitus meer energie kost om hun aandacht bij dagelijkse bezigheden te houden. Dat kan komen doordat de tinnitus veel aandacht opeist. De houding ten aanzien van en de overtuigingen over de tinnitus zorgen veelal voor een focus op het geluid waardoor concentratieproblemen ontstaan.
Ook blijken patiënten met ernstige tinnitus langzamer en minder accuraat te reageren op prestatietesten die zich richten op het geheugen en aandacht. Eventuele angst en depressieve klachten kunnen daarmee natuurlijk ook verband houden.
Onderzoekers wijzen erop dat de psychologische issues die mensen met tinnitus hebben hun weerslag kunnen hebben op het cognitief functioneren.
Cognitieve gedragstherapie bij tinnitus succesvolle behandeling
Inmiddels wordt cognitieve gedragstherapie ook bij tinnitus gezien als een succesvolle behandeling. Deze therapie kijkt naar de effecten van onze gedachten op onze emoties en biedt de patiënt inzicht hoe problemen kunnen ontstaan of in stand blijven door gedachten en gedragingen. Door de gedachten en gedragingen te veranderen is er verbetering in de tinnitusklachten te bewerkstelligen en meer beheersing erover te krijgen.
Effect tinnitusbehandeling
Omdat er nog geen duidelijkheid was over de effecten van de behandeling van tinnitus op het cognitief functioneren, zijn de onderzoekers (systematisch) gaan graven in wetenschappelijke publicaties. Hiermee hoopten zij een uitspraak over het verband te kunnen doen.
De onderzoekers geven aan dat de literatuur erop wijst dat behandeling van tinnitus niet alleen een positief effect heeft op het beheersbaar maken van de tinnitus, maar dat ook het cognitief functioneren erdoor verbeterd. Het volgen van cognitieve gedragstherapie lijkt dus een win-win situatie op te leveren.
Beperkingen geraadpleegde onderzoeken
Natuurlijk wijzen de onderzoekers ook op de beperkingen van de geraadpleegde onderzoeken en doen voorstellen voor nader onderzoek.
Zo gaat tinnitus vaak samen met gehoorverlies en inmiddels is bekend dat onbehandeld gehoorverlies ook een negatief effect heeft op ons cognitief functioneren (lees meer). Goed horen houdt ons brein gezond, waarbij hoortoestellen kunnen helpen.
Verminderd cognitief functioneren en het succes van therapie
Onduidelijk blijft of het cognitief functioneren een voorspeller kan zijn voor een al dan niet positief resultaat van de tinnitusbehandeling. Daar is tot op heden onvoldoende bewijs voor. Hersenen die (tijdelijk) minder goed werken zouden immers een belemmering kunnen zijn voor het goed kunnen doorlopen van cognitieve gedragstherapie. Daar is een goed functionerend brein immers een vereiste voor.
De onderzoekers uit het Verenigd Koninkrijk en China vinden het nodig dat ook daar meer onderzoek naar komt.
