Column
Het is al weer even geleden dat ik mijn eerste betere stereo installatie aanschafte. Ik ging daarvoor in de jaren tachtig van de vorige eeuw in de stad waar ik studeerde naar een speciaalzaak, gerund door liefhebbers. Cliënten mochten in deze winkel uitgebreid verschillende combinaties van versterkers, luidsprekers, kabels en platenspelers beluisteren. Ze namen daar echt de tijd voor je.
Ook mocht je apparatuur mee naar huis nemen om thuis uit te testen in je eigen woonruimte. Zij begrepen dat de akoestiek van te voren nauwelijks in te schatten is. Zij pretendeerden ook niet te weten wat het beste voor je was. Ze lieten je gewoon luisteren, zelf beoordelen en beslissen.
De winkel leverde een verscheidenheid aan merken en van elk merk alleen die apparatuur die door de toets der kritiek van de geoefende oren van de eigenaar, personeel en cliënten heen kwam. Hierdoor konden ze niet tegen zulke lage prijzen leveren als sommige concurrenten, maar hun cliënten hadden er het volste vertrouwen in dat wat ze leverden goed was. De ruim bemeten aandacht en geïnvesteerde tijd zorgden ervoor dat de winkel een enorm tevreden en trouwe klantenkring had.
Het personeel leerde de cliënten ook luisteren. Zij attendeerden cliënten op de verschillende aspecten van muziek en de beleving ervan. Zo leerde ik te luisteren naar de plaatsing van de stemmen en instrumenten, de dynamiek van het geluid en mijn woordenschat om kwaliteit van geluiden te benoemen breidde zich uit. In die tijd werd het me ook proefondervindelijk duidelijk dat het juist de combinatie van versterker, luidspreker, weergave bron en kabels was die maakte of ik wel of niet tevreden was met de uiteindelijke geluidsbeleving.
Ook hoorde ik soms helemaal geen verschil bij wijzigingen van apparatuur terwijl anderen juist lyrisch bleken. Zo merkte ik dat er bij het uittesten ook tal van psychologische mechanismen een rol speelden. Al met al bleek het samenstellen van een installatie en de juiste opstelling van de luidsprekers vooral een individuele aangelegenheid.
In de loop der jaren veranderde ik zo nu dan onderdelen van mijn installatie, waarbij soms het gemak voorop stond zoals bij het streamen van audio naar mijn installatie.
Mijn oude luidsprekers die nog stammen uit mijn studietijd staan inmiddels bij mijn zoon op zijn kamer. Wanneer ik daar weleens binnenloop, verbaas ik me erover dat hij met plezier naar soms matige kwaliteit MP3 muziek luistert. Het blijkt dat als je niet beter weet en het verschil niet hebt ervaren je ook met veel minder tevreden kan zijn.
In de jaren dat ik er wat fanatieker met mijn luisterhobby bezig was, waren er natuurlijk ook sceptici in mijn omgeving die het in hun ogen geneuzel met kabels, elementen, CD spelers, digitaal-analoog-converters maar onzin vonden. Vaak werd op grond van wat ze konden beredeneren of wat ze konden meten de voor mij hoorbare verschillen naar het land der fabelen verwezen. Ook op internet waren dergelijke discussies te volgen waar zich vaak ook techneuten in mengden; soms met hele waardevolle input.
Echter vaak werden het discussies vanuit de onderbuik of vanuit een zekere superioriteit gevoerd, waarbij de een zich boven de ander stelde op grond van kennis en met stellige rationele argumenten. Ook waren de verwijten over en weer niet van de lucht. Het gelijk krijgen en het winnen van de discussie werd gevoerd onder het mom van het centraal stellen van de ‘arme’ klant van de hifi winkel die besodemieterd zou worden.
Jammer genoeg vonden zulke discussies plaats zonder te luisteren naar elkaar en naar de ervaringen en werkelijke behoeften van klanten.
Dat was jaren geleden en het ging over goedhorende klanten en niet over slechthorende patiënten.
Van de week liep ik langs het prachtige grachtenpand waar ik vroeger uren heb zitten luisteren. Het was een kledingwinkel geworden. Tijdens deze wandeling realiseerde ik dat het tijd was om het verleden in heel veel opzichten los te laten. Dat scheelt vast ook veel oneigenlijke discussies.
Until you let go,
the past repeats itself…
