Tinnitus, een constante piep of ruis in de oren, zorgt bij sommige mensen voor veel klachten. Bekend is dat factoren zoals stress en psychische problematiek invloed kunnen hebben op de tinnitusklachten. Hoe we met stress omgaan verschilt weer van persoon tot persoon. Stressvolle ervaringen en jeugdtrauma’s kunnen op hun beurt invloed hebben op hoe ons lichaam uiteindelijk op stress reageert. Onderzoekers van de Universiteit van Antwerpen hebben onderzocht of bij mensen met chronische tinnitus jeugdtrauma’s en angst zorgen voor blijvende veranderingen in het stresssysteem.
| Onderzoek
Het onderzoek naar stress, jeugdtrauma en tinnitus
De onderzoekers keken bij hun studie naar de zogeheten HPA-as, een systeem in ons lichaam dat betrokken is bij de stressrespons. Dit systeem produceert uiteindelijk cortisol dat bekend staat als een stresshormoon. De wetenschappers van de Universiteit van Antwerpen wilden nagaan of bij mensen met chronische tinnitus jeugdtrauma’s en angst een rol spelen bij de werking van dit systeem.
Achtergrondinformatie HPA-as:
De hypothalamus-hypofyse-bijnier-as, afgekort als HPA-as, is een systeem in het lichaam dat betrokken is bij de reactie op stress. Het bestaat uit drie onderdelen: de hypothalamus, de hypofyse en de bijnieren. Deze drie werken samen om het stresshormoon cortisol aan te maken. Wanneer iemand stress ervaart, geeft de hypothalamus een stofje af dat CRH heet. Dit stimuleert de hypofyse om ACTH (adreno-corticotroop hormoon) aan te maken. ACTH zorgt er vervolgens voor dat de bijnieren cortisol produceren. Cortisol helpt het lichaam om met langdurige stress om te gaan.
In vergelijking met adrenaline dat ook een stresshormoon is en dat binnen enkele seconden vrijkomt bij acute stress, reageert de HPA-as langzamer. Het duurt ongeveer 30 minuten voordat cortisol in het bloed meetbaar is.
De deelnemers aan het onderzoek
Bij en groep tinnituspatiënten en een groep gezonde mensen maten de onderzoekers cortisol in het speeksel. Dat deden ze zowel bij het ontwaken als na een test met een lage dosis van het medicijn dexamethason (dat de cortisolproductie remt). Ze keken daarbij of jeugdtrauma’s of angst invloed hadden op de cortisolwaarden.
De resultaten onderzoek stress, jeugdtrauma en tinnitus
Mensen die tinnitus ervaren en daarnaast ook bekend zijn met jeugdtrauma’s, lieten een lagere cortisolrespons zien bij het ontwaken dan de controlegroep. Dit wijst erop dat hun lichaam anders reageert op dagelijkse stress. Normaal gesproken stijgt cortisol bij het ontwaken (de Cortisol Awakening Response, CAR) om het lichaam voor te bereiden op de dag. Bij de groep met tinnitus en jeugdtrauma is die respons dus verminderd. Dit suggereert dat hun lichaam mogelijk minder flexibel is in het omgaan met dagelijkse stress. Ook kan het er op duiden dat trauma in de jeugd zorgt voor blijvende verandering in het stresssysteem wat op zijn beurt weer invloed heeft op de tinnitusklachten.
Bij mensen zonder trauma zagen de onderzoekers geen verschil tussen de groepen. Opvallend was dat angst geen invloed had op de uitkomsten.
Belang voor behandeling van tinnitus
De bevindingen van het onderzoek bieden extra aanknopingspunten voor de behandeling van tinnitus. Denk daarbij aan therapieën gericht op trauma of stressmanagement om zo de tinnitusklachten te verminderen. Het onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Antwerpen zorgt ook weer voor een beter begrip van de complexe relatie tussen stress, trauma en tinnitus.
Bron:
Laura Lucia Maria Cassiers, Filip Van Den Eede, Koen Schruers, Annick Gilles, Vincent Van Rompaey, Bernard G.C. Sabbe; Effects of childhood trauma and anxiety on the hypothalamic-pituitary-adrenal axis in chronic subjective tinnitus with distress. Neuropsychobiology 2024; https://doi.org/10.1159/000542066
Lees ook:
