Een verminderd gehoor blijkt een risicofactor te zijn voor valincidenten bij ouderen. Dit geldt ook voor mensen die geen duizeligheidsklachten hebben. Onderzoek van het ‘New York Eye and Ear Infirmary of Mount Sinai’, laat zien dat geluiden die wij horen belangrijk informatie geven over onze omgeving en zo bijdragen aan ons evenwicht. Dat geldt zeker wanneer andere zintuigen zoals het gezichtsvermogen minder goed werken. Bij valincidenten zijn artsen geneigd voornamelijk te kijken naar het gezichtsvermogen, neuropathie in voeten en gewrichtsproblemen. Ze slaan daarbij volgens de onderzoekers problemen met het horen volledig over.
Goed gehoor belangrijk voor evenwicht
Geluiden om ons heen geven belangrijke informatie over de structuur van onze omgeving, zo blijkt uit het onderzoek van het New York Eye and Ear Infirmary. Een goed gehoor is dan ook belangrijk voor een goed evenwicht. Regelmatig ons gehoor laten controleren op oudere leeftijd is dan ook van groot belang om zo ook problemen met ons evenwicht en daarmee vallen te voorkomen. Gehoorverlies is immers goed behandelbaar met hoortoestellen en cochleair implantaten.
In Nederland 13 fatale valincidenten per dag
Het onderzoek is gepubliceerd in het JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery. De studie geeft met name bij ouderen een beter inzicht in de relatie tussen gehoorverlies en valincidenten. In Amerika zijn valincidenten de belangrijkste oorzaak van dodelijke ongevallen, zo geven de onderzoekers aan. In Nederland blijken er per jaar zo’n 5000 mensen aan een val te overlijden. Dat komt neer op ruim 13 fatale valincidenten per dag. Drie kwart van de overledenen is tachtig jaar of ouder. De aantallen per jaar zijn overigens nog zónder het vallen vanaf een vervoermiddel zoals een fiets of scootmobiel.
Evenwicht ingewikkeld
Hoe wij ons evenwicht weten te bewaren is een ingewikkeld proces. Informatie afkomstig van verschillende zintuigen wordt daarbij betrokken. Om te zien wat het effect is van het gehoor op ons evenwicht, hebben de onderzoekers een uitgebreide analyse uitgevoerd van bestaande studies op het gebied van geluid en evenwicht. Ze hebben daarbij 28 wetenschappelijk artikelen betrokken waaraan in totaal meer dan 700 patiënten meededen. De onderzoekers hebben de gegevens gecombineerd en zijn op zoek gegaan naar trends in de data.
Deelnemers aan de onderzoeken
Bij de onderzoeken waren voornamelijk gezonde volwassenen betrokken. Sommige onderzoeken keken ook naar het evenwicht bij blinden, mensen die al evenwichtsverlies of draaiduizeligheid hadden, en ook naar mensen met een verschillende mate van gehoorverlies. Eén ding hadden alle onderzoeken gemeen: ze onderzochten hoe goed iemand zijn evenwicht kon bewaren, vaak met gesloten ogen en staand op een buigzaam, zacht oppervlak. Daarbij werd ook het effect van geluid betrokken: bijvoorbeeld omgevingsgeluiden, cocktailparty geluiden, het effect van ruis of juist helemaal zonder geluid.
Soort geluid belangrijk bij evenwicht
De onderzoekers vonden dat het soort geluid belangrijk was wanneer het aankomt op het houden van evenwicht. Zo bleek continu-achtergrondlawaai het meest behulpzaam voor de onderzochten om in balans te blijven. Andere geluiden zorgden juist voor een slechtere balans. Zo bleken mensen die naar geluiden (piepjes) luisterden die bijvoorbeeld via een hoofdtelefoon van voor naar achter of links naar rechts sprongen, het moeilijk te vinden rechtop te blijven staan.
Gehoor extra belangrijk bij verminderde werking andere zintuigen
De auteurs zijn ervan overtuigd dat geluid dient als een auditief anker. Zo kunnen mensen met een ruis onbewust een mentale voorstelling maken van de omgeving en zichzelf zo in evenwicht houden. Geluid bleek ook belangrijker te worden als de evenwichtstaak moeilijker werd. Denk daarbij aan een bewegende vloer. Dat gold ook voor patiënten die bekend waren met andere zintuiglijke problemen. Wanneer mensen een beperking hadden met hun gezichts- of hoorvermogen óf problemen hadden met hun evenwicht, verbeterde hun balans met geluiden dramatisch. Volgens de onderzoekers wijst dit er mogelijk op dat mensen meer vertrouwen op hun gehoor wanneer andere zintuigen minder goed werken.
Slechthorendheid een van de risicofactoren voor vallen
Voor ouderen zijn er meerdere risicofactoren aanwezig waardoor ze makkelijker kunnen vallen. Slechthorendheid vormt er daar één van. Helaas blijkt slechthorendheid een onderschatte factor te zijn volgens de onderzoekers. Het gehoor kan volgens hun als houvast dienen wanneer andere zintuigen minder betrouwbaar worden. Revalidatie ervan is dan ook belangrijk.
Hoortoestellen dragen bij aan voorkomen valincdenten
Eerder onderzoek heeft al eens laten zien dat hoortoestellen kunnen bijdragen aan een beter evenwicht en zo kunnen helpen bij het voorkomen van valincidenten. De onderzoekers vinden dat er meer onderzoek naar de effecten van verschillende geluiden en ook naar de effecten van hoortoestellen en cochleair implantaten moet komen op het evenwicht.
Original Paper: Lubetzky AV, Gospodarek M, Arie L, Kelly J,
Roginska A, Cosetti M. Auditory input and postural control in adults: A
narrative review. JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery. March
12, 2020. doi:10.1001/jamaoto.2020.0032.
