10 jaar ear-to-ear draadloze technologie van Siemens Audiologie Techniek:
Overzicht van de succesvolle ontwikkeling van draadloze communicatie in hoortoestellen
Tien jaar geleden kwamen de eerste hoortoestellen die onderling met elkaar communiceerden op de markt. Siemens was de eerste fabrikant die deze techniek onder de naam ear-to-ear (e2e) op de markt bracht. Deze techniek is de afgelopen jaren flink geëvalueerd en bij het ontwerp van nieuwe hoortoestellen wordt voor het behalen van betere resultaten vooral hierop op gefocust.
Naast de onderlinge samenwerking tussen hoortoestellen is het afgelopen decennium de zogeheten connectiviteit geïntroduceerd en verbeterd. Met connectiviteit wordt de verbinding bedoeld tussen hoortoestellen en andere apparatuur zoals telefoons (vast en mobiel), hifiapparatuur, de tv maar ook navigatieapparatuur en computers.
In dit artikel wordt in het kort de geschiedenis van de ear-to-ear techniek beschreven en komt naar voren wat deze techniek én verbeterde verbinding met apparatuur uiteindelijk voor slechthorenden te bieden hebben.
Geschiedenis van e2e techniek
Bij de introductie van de e2e techniek door Siemens viel deze techniek gelijk in de prijzen voor technologie en innovatie. De techniek maakte het mogelijk om informatie tussen beide hoortoestellen (links en rechts) uit te wisselen en ze zo harmonieus te laten samenwerken. Ondertussen is deze techniek te vinden in (bijna) alle merken hoortoestellen. Het profijt dat deze relatief nieuwe techniek de slechthorende gebruiker in de praktijk oplevert, verschilt echter tussen de verschillende merken en staat of valt bij hoe goed een hoortoestel de specifieke luistersituaties in kaart kan brengen.
De hoortoestellen van Siemens die als eerste ear-to-ear technologie in huis hadden, richten zich in eerste instantie op de bediening. Met het veranderen van het volume of programmastand in een van de twee hoortoestellen, verandert gelijk de overeenkomstige instelling in het andere toestel. Zo is niet alleen discreet de instelling van beide toestellen te veranderen, ook is het handig omdat de instellingen van de kleine toetsjes op de hoortoestellen links en rechts een andere functie toegewezen kunnen krijgen (bijvoorbeeld links volumeregelaar en rechts voor het wisselen van programma). Hierdoor konden de toestellen ook weer kleiner worden gebouwd. Uit onderzoek naar de beleving van deze eerste versie van e2e techniek kwam naar voren dat 95% van de slechthorenden het nuttig vond om het programma met een enkele drukknop te kunnen veranderen. Zeventig procent van de deelnemers aan het onderzoek vond dit ook nuttig voor het bijstellen van het volume.
Naast het voordeel voor het gebruiksgemak heeft deze techniek ook voordeel voor werking van de hoortoestellen. Immers beide hoortoestellen staan zo altijd in balans wat belangrijk is voor de kwaliteit van spraak en het verstaan daarvan.
Later werd niet alleen het volume en de programmainstellingen tussen de hoortoestellen gesynchroniseerd maar ook de gebruikte technieken in de hoortoestellen. Moderne hoortoestellen hebben tal van automatische regelingen. Zo wordt permanent het volume automatisch aangepast aan de omgeving (tragere veranderingen) of het spraaksignaal (snelle veranderingen), kan het toestel zich automatisch richten op de spreker en daarmee omliggende geluiden in meer of minder mate negeren (directionele microfoons) en veelal brengen hoortoestellen ook het lawaai in kaart en onderdrukken ze dit in meer of mindere mate. Voordat hoortoestellen onderling konden samenwerken regelde ieder hoortoestel afzonderlijk al deze instellingen. Doordat de richtinggevoeligheid, de mate van versterking en lawaaionderdrukking tussen de toestellen verschilden, was de balans vaak ver te zoeken wat weer een nadelig effect had op het kunnen lokaliseren van geluiden en daarmee ook van de spreker. In gezelschap en bij vergaderingen kwam dit het verstaan van spraak niet ten goede. De slechthorende had vaak in dergelijke situaties net te laat in de gaten wie er aan het woord was. Tegelijkertijd was dit ook niet goed voor de veiligheid en het contact met de omgeving.
De onderlinge samenwerking tussen hoortoestellen heeft zowel een positief effect op het gebruiksgemak als op het luistercomfort en spraakverstaan
De nieuwste generatie hoortoestellen synchroniseren vandaag de dag op een intelligente manier ook al deze technieken, waarbij spraak altijd de prioriteit krijgt. Uit onderzoek met Siemens hoortoestellen met e2e technologie blijkt dat alleen al het synchroniseren van de directionele microfoons het herkennen van woorden met zo’n 15 a 20% verbetert.
Een ander onderzoek uitgevoerd in Engeland door de hoorklinieken van de National Health Service met Siemens e2e technologie, liet zien dat 65% van de deelnemende slechthorenden de voorkeur gaven aan toestellen die met elkaar informatie deelden en zo permanent met elkaar gelinkt waren. Ook was er een positieve relatie tussen het onderling verbonden zijn van de toestellen met e2e technologie en de ervaren spraakkwaliteit. Het onderling verbonden zijn van de toestellen bleek in de gebruikte vragenlijst tot uiting te komen in vooral hoge scores op vragen die lagen in het domein van spraak en het ruimtelijke horen (plaatsing van geluiden). De onderlinge samenwerking tussen hoortoestellen heeft al met al zowel een positief effect op het gebruiksgemak als op het luistercomfort en spraakverstaan.
e2e uitgebreid met connectiviteit
In 2008 kwam in vernieuwde en sterk verbeterde versie van e2e technologie op de markt (versie 2.0). Siemens introduceerde daarbij tegelijkertijd de Tek Connect afstandsbediening. Hiermee is het mogelijk om audiosignalen van tv, hifi-apparatuur, en telefoon, in stereo direct en zonder vertraging naar de hoortoestellen te streamen. Groot voordeel van dit directe streamen van het audiosignaal naar de hoortoestellen is dat omgevingsgeluiden niet als stoorbron voor het audiosignaal kunnen optreden.
Slechthorenden hebben hiermee de meest geavanceerde draadloze headset die maar te krijgen is: Joggen door het park terwijl draadloos naar een favoriete MP3 geluisterd wordt, naar de tv of hifi luisteren zonder andere te storen, op afstand óf de mobiele óf vaste telefoon opnemen en gesprekken voeren, zonder een telefoon in handen te hebben, behoorde hiermee plots tot de mogelijkheden.
Nog een ander voordeel van het streamen van het telefoonsignaal naar de hoortoestellen is dat het in beide oren terecht komt, wat een flinke verbetering geeft van het verstaan (SNR +5dB).
Ook kennen de Siemens toestellen een zelflerende optie (Soundlearning 2.0) waardoor het toestel leert van de aanpassingen die de gebruiker in verschillende luisteromstandigheden maakt. Het toestel registreert in welke akoestische omstandigheid de wijziging wordt gemaakt en wanneer een soortgelijke situatie zich voordoet. Zodra de situatie overeenkomt, past het toestel zich automatisch aan aan de voorkeuren van de slechthorende. Zo optimaliseert het toestel het volume en de klankkleur van het toestel automatisch.
De effectiviteit van een hoorsysteem staat of valt bij het juist in kaart brengen van de akoestische omstandigheden
2013: Micon platform
De Siemens hoortoestellen die onderdeel uitmaken van het Micon platform maken eveneens gebruik van de verbeterde e2e draadloze techniek 2.0. De gebruiker heeft hiermee zeer veel controle en opties om het toestel zo optimaal mogelijk aan zijn persoonlijke wensen aan te (laten) passen.
Zoals eerder is aangegeven is het delen van informatie tussen de hoortoestellen van groot belang voor het spraakverstaan en ruimtelijke oriëntatie. Op grond van de gedeelde informatie optimaliseert het hoorsysteem de verschillende eigenschappen zoals de directionaliteit, lawaaionderdrukking en mate van compressie (verschil versterking tussen zachte en harde geluiden).
Echter de effectiviteit van een dergelijk hoorsysteem staat of valt bij het juist in kaart brengen van de akoestische omstandigheden (lawaaisoort en nagalm). Zo moet het hoortoestel goed in gaten hebben of er spraak alleen is, spraak en lawaai, lawaai alleen of dat er juist muziek aanwezig is. Hiervoor heeft Siemens het Acoustic Situation Detection systeem aan boord. De superioriteit en effectiviteit van dit systeem is in een recent onderzoek aangetoond waarbij het Siemens systeem is vergeleken met de topproducten van 5 leidende hoortoestelfabrikanten. Uit de resultaten kwam naar voren dat de Siemens hoortoestellen het meest accuraat de verschillende akoestische situaties in kaart brengen en daarvoor corrigeren.
Siemens heeft het afgelopen decennium laten zien een belangrijke en leidende speler te zijn op het gebied van e2e communicatie tussen hoortoestellen en op het gebied connectiviteit.
De ontwikkelingen staan niet stil en elke 1,5 à 2 jaar zijn er weer nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen te verwachten ook op het gebied van e2e communicatie. De steeds grotere rekenkracht in steeds kleinere microchips zullen de slechthorende telkens weer een verbetering voor het functioneren opleveren.
