Ons rechteroor blijkt bij verstaan dominant. Dat gaat op voor zowel kinderen als volwassenen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Auburn Universiteit.
Verstaan in een rustige omgeving gaat veel mensen nog wel goed af. In geroezemoes of met muziek op de achtergrond is dat vaak al een stuk lastiger, zeker bij slechthorendheid. Onze hersenen hebben dan veel meer moeite om van de onvolledige informatie een samenhangend geheel te maken. Onderzoekers van de Auburn Universiteit in Alabama hebben ontdekt dat zowel kinderen als volwassenen in moeilijke luistersituaties meer afhankelijk zijn van hun rechteroor dan van hun linkeroor bij het verwerken van de auditieve informatie. Eerder onderzoek heeft ook de voorkeur voor het rechteroor bij het verstaan aangetoond in alledaagse situaties. Daarnaast blijken onze oren ook zelf anders te reageren op verschillende soorten geluiden.
Photo by London Scout on Unsplash
Het nieuwe onderzoek van de Auburn Universiteit is in december afgelopen jaar gepresenteerd in New Orleans door Danielle Sacchinelli en haar collega’s op de 174ste bijeenkomst van de Acoustical Society of America. De resultaten die de onderzoekers presenteerden zijn gebaseerd op een zogeheten dichotische luistertest. Een dichotische luistertests wordt ook gebruikt om na te gaan of het probleem met de auditieve informatieverwerking in de hersenen ligt.
Voorbeeld van dichotische luisterexperimenten met cijfers. A: binaire separatietaak. B: binaurale integratietaak (free recall)
Dichotische luistertest
Bij een reguliere dichotische luistertest krijgen luisteraars in hun rechter én linker oor tegelijkertijd verschillende auditieve input aangeboden. Veelal zijn dit getallen, zinnen of woorden. Luisteraars krijgen vervolgens de opdracht zich te richten op één van beide oren en daarbij de informatie aangeboden in het andere oor te negeren (seperatietaak). Soms wordt aan de luisteraars gevraagd juist al het gehoorde te herhalen. Er wordt dan gesproken van een integratietaak.
Volgens de onderzoekers begrijpen en onthouden kinderen veel beter informatie wanneer zij met hun rechter oor luisteren.
Geluiden die het rechter oor binnen komen worden verwerkt met de linker hersenhelft. De linker hersenhelft is verantwoordelijk voor spraak (dat een snelfluctuerend signaal is), taalontwikkeling en voor delen van het geheugen. De rechter hersenhelft loopt voorop bij het verwerken van tonen en muziek. Ieder oor verwerkt bepaalde delen van de binnenkomende auditieve informatie, die in het auditieve systeem gecombineerd wordt.
Kinderen leunen zwaar op rechteroor
Jonge kinderen kunnen echter de gelijktijdige informatie die binnenkomt aan het linker- en rechteroor niet scheiden en sorteren. Dit resulteert erin dat zij zwaar leunen op hun rechteroor bij het opvangen van geluiden en taal, omdat dit de meest efficiënte route is.
Onderzoek laat zien: ook bij volwassenen rechteroor dominant
Om na te gaan of deze dominantie van het rechteroor behouden blijft op volwassen leeftijd, hebben de onderzoekers 41 deelnemers in de leeftijd tussen de 19 en 28 jaar getest met zowel een dichtotische separatie- als integratietaak.
Bij elke opvolgende test werd de test moeilijker gemaakt door telkens het aantal items met één op te hogen. Zolang het geheugen niet te veel belast werd, was er geen verschil tussen het rechter en linkeroor. Wanneer echter het aantal items boven de individuele geheugencapaciteit uitkwam, nam de prestatie toe op het moment dat zij zich concentreerden op hun rechter oor.
Daar waar andere onderzoeken laten zien dat het rechteroor voordeel verdwijnt rond het 13e jaar, laat dit onderzoek zien dat bij hogere belasting van het geheugen het voordeel van het rechteroor blijft. In eerdere onderzoeken werden 4 tot 6 informatieonderdelen gebruikt. Dit valt binnen de capaciteit van het korte termijn geheugen, waardoor de verschillen tussen linker en rechteroor verloren gaan.
Italiaanse wetenschappers van Universiteit ‘Gabriele d’Annunzio’ hebben eerder bij discobezoekers laten zien dat er ook een voorkeur is te zien voor het rechteroor. Tijdens gesprekken bleek ruim 70 procent van de discobezoekers hun rechteroor naar de gesprekspartner te draaien.
Mogelijk neemt dominantie rechteroor bij ouder worden weer verder toe
Bij het ouder worden gaat niet alleen het gehoor achteruit, ook de cognitieve vermogens zoals de werking van het geheugen en de snelheid van informatieverwerking nemen af. Dit kan er mogelijk toe leiden dat op oudere leeftijd juist de afhankelijkheid van het rechteroor weer verder toeneemt.
Eerder onderzoek laat ook verschillen tussen de oren zelf zien
Uit eerder onderzoek uitgevoerd door Professor Yvonne Sininger van de David Geffen School is naar voren gekomen dat het linker en rechter oor geluiden zelf ook anders decoderen. Reeds bij de aankomst van geluid bij ons oor is er verschil in de verwerking tussen het linker en het rechter oor. Wanneer een geluid bij ons oor aankomt zijn er kleine cellen in het oor die uitzetten en inkrimpen en zo de trillingen van het geluid versterken. Deze versterkte trillingen lekken ook weer terug naar buiten het oor en zijn daar ook meetbaar. Dit worden otoakoestische emissies genoemd. De onderzoekers hebben deze emissies gemeten bij baby’s. Uit het onderzoek bleek dat het linkeroor extra versterking voor muziek geeft, terwijl het rechteroor meer versterking voor snel fluctuerende geluiden zoals spraak geeft. Dit ondersteunt weer ander onderzoek waaruit naar voren kwam dat kinderen met een gehoorverlies aan het rechteroor meer leerproblemen ervaren dan kinderen met een gehoorverlies aan het linkeroor.
De bevindingen van de diverse onderzoeken kunnen belangrijke implicaties hebben voor de rehabilitatie van slechthorenden met een gehoorverlies.
https://www.hoorzaken.nl/verschillen-linker-en-rechter-oor/
Wat ik me afvroeg: zijn de hersenen in staat om functies ( verwerken van spraak of muziek) over te nemen als één oor volledig uitgevallen is?
De hersenen zijn weliswaar flexibel maar kunnen niet de functie van een verloren oor (volledig) compenseren. De geluiden die onze oren bereiken worden al in een vroeg stadium met elkaar gedeeld (nog voordat ze de hersenen zelf bereiken). Doordat we twee oren hebben zijn we ook beter in staat te verstaan in geroezemoes en natuurlijk spelen de oren ook een rol bij het lokaliseren van geluid. Ook blijft het lastig als geluid aan de kant van het slechte oor binnenkomt om te verstaan. Ons hoofd creëert een schaduw waardoor het geluid aan de andere zijde zo’n 6 dB zachter binnenkomt. Om beter te functioneren wordt vaak een cross hoortoestel gebruikt die het geluid van de slechte zijde (draadloos) overstuurt naar het goed oor.
Interessant. Ik zou verwachten dat er net als bij linkshandigheid, ook links-orige mensen zijn. Of zou dat meer zijn zoals je organen gespiegeld in je lijf hebben?
De recente wetenschappelijke literatuur daarover ken ik niet. Ik kan me herinneren dat bij linkshandigen een aantal processen meer verspreid over de twee hersenhelften plaatsvinden. Uit een vrij oud onderzoek kwam naar voren dat dat bij visuele en auditieve processen dat alleen geldt wanneer de linkshandigheid in de familie voorkomt. Mogelijk zijn daar recent nieuwe onderzoeken naar gedaan met fMRI.