De hersenen van volwassenen hebben een groot aanpassingsvermogen. Dit wordt ook wel plasticiteit genoemd. Onderzoek van Massachusetts Eye and Ear / Harvard Medical School suggereert dat de hersenen ook compenseren voor schade ontstaan in het binnenoor. De hersenen fungeren als een versterker en tillen zo zachte geluiden binnen de normale grenzen. Het spraakverstaan wordt hierdoor echter niet hersteld. Ook vormt deze extra activiteit in de hersenen een mogelijke verklaring voor tinnitus en hyperacusis.
De onderzoekers hebben voor het eerst laten zien dat de hersenen bijna voor een volledig verlies van auditieve zenuwen die het oor met de hersenen verbinden, kunnen compenseren. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Neuron.
(met dank voor gebruik afbeelding aan Oticon)
Slechthorenden geven vaak aan dat ze spraak wel kunnen horen, maar niet kunnen verstaan. Dit zou aan de hand van dit onderzoek verklaard kunnen worden: de hersenen geven weliswaar de zachte geluiden een boost en zorgen ervoor dat deze weer gedetecteerd worden bij een normaal niveau, maar het onderscheidend vermogen wordt er niet mee hersteld. Juist dat laatste is van groot belang bij het verstaan van spraak, zeker in geroezemoes.
Het onderzoek zou ook een verklaring kunnen geven voor klachten van slechthorende cliënten, die wel een normale gehoordrempel hebben zoals dit wordt gemeten met een ‘piepjestest’ (toonaudiogram), maar die toch klagen over het verstaan van spraak. Ook kunnen de resultaten een verklaring vormen voor tinnitus en hyperacusis.
De gehoorzenuw bestaat uit duizenden kleine zenuwvezels die verantwoordelijk zijn voor het doorgeven van geluid vanaf het oor naar de hersenen. Het binnenoor is kwetsbaar en ons gehoor gaat in de loop van ons leven langzamerhand achteruit. Dit kan gebeuren door blootstelling aan lawaai, het gebruik van medicijnen, roken, alcohol, en mogelijk ook door het ouder worden zelf.
Soms ondervinden patiënten moeilijkheden bij het verstaan van spraak, terwijl ze een normale drempel hebben zoals deze bepaald met een toonaudiogram. De onderzoekers zien in hun resultaten een verklaring voor dit fenomeen: de grote mate van plasticiteit van de hersenen en de daarmee samengaande opslingering van zachte geluiden vormen hiervoor een verklaring.
Al langer is bekend dat het toonaudiogram een beperkte meting is, waarmee slechts de detectiedempel voor tonen wordt gemeten. De meting is ook een slechte voorspeller voor het verstaan van spraak in geroezemoes. In de praktijk wordt veelal alleen een toonaudiogram afgenomen en een spraakaudiogram in stilte. Omdat deze metingen beperkingen kennen, wordt bij een intake voor een hoorhulpmiddel ook gevraagd naar de problemen die slechthorenden ondervinden bij het spraakverstaan in lastige omgevingen zoals in gezelschap of in het verkeer. Audiologische centra en sommige audiciens hebben ook de beschikking over een test waarin het spraakverstaan met zinnen in lawaai kan worden gemeten.
De onderzoekers gebruikten in hun onderzoek chemicaliën om bij muizen zo goed als alle zenuwvezels die te maken hebben met geluidsbewerking, uit te schakelen. Vervolgens keken zij naar de activiteit in de cortex op het moment dat er geluid werd aangeboden. Zij zagen hierbij een normale respons op geluid en een toegnomen activiteit in de cortex en concludeerden hieruit dat de hersenen als versterker dienden.
Ook vonden zij dat er grenzen waren aan de natuurlijke plasticiteit van de hersenen. De onderzoekers vonden dat er weliswaar een toegenomen gevoeligheid was voor zachte geluiden, maar dat de hersenen niet in staat waren om complexe geluiden zoals het verstaan van spraak op een normaal niveau terug te brengen.
Het onderzoek geeft de onderzoekers weer stof tot nieuwe onderzoeken. Zo zijn ze nieuwsgierig of de bijvoorbeeld tinnitus en hyperacusis voort kunnen komen uit te veel versterking in de hersenen.
Het model over tinnitus van neuropsycholoog Olav Wagenaar gaat reeds van dit laatste uit. Juist de extra activiteit in de hersenen om zowel geluiden te detecteren als gemiste delen van spraak aan te vullen uit het geheugen, zou volgens hem een van de oorzaken zijn van tinnitus en hyperacusis.
Bron: www.sciencedaily.com
Tijdschrift referentie zoals vermeld op bovenstaande website:
Anna R. Chambers, Jennifer Resnik, Yasheng Yuan, Jonathon P. Whitton, Albert S. Edge, M. Charles Liberman, Daniel B. Polley. Central Gain Restores Auditory Processing following Near-Complete Cochlear Denervation. Neuron, 2016; DOI: 10.1016/j.neuron.2015.12.041
