Mensen met tinnitus – het horen van geluid zonder externe bron – hebben vaak moeite met slapen. Nieuw onderzoek uit 2025 toont aan dat dit waarschijnlijk komt doordat hun hersenen zelfs tijdens de slaap in een staat van overactiviteit blijven. Tinnitus blijkt geen tijdelijk probleem, maar blijkt samen te gaan met een 24-uurs hersentoestand van verhoogde prikkelbaarheid.
Chinees onderzoek brengt hersenactiviteit in kaart
Wetenschappers van onder andere de South China University of Technology, Sun Yat-sen University en het Research Center for Brain Machine Intelligence in Guangzhou vergeleken 51 mensen met tinnitus met 51 mensen zonder tinnitus. Ze gebruikten EEG-metingen om de hersenactiviteit tijdens waken en slapen te analyseren.
Verhoogde hersenactiviteit blijft ook tijdens slaap aanwezig
De hersenen van tinnituspatiënten bleken overdag verhoogde activiteit te vertonen in het gamma-bereik – snelle hersengolven die duiden op alertheid. Diezelfde overactiviteit bleef ook ’s nachts aanwezig, zelfs in de diepe slaap. De langzame golven die normaal voor herstel zorgen (delta en thèta) waren juist verlaagd.
Tinnitus en slaap: minder diepe slaap, slechter herstel
Tinnituspatiënten bereikten minder vaak de diepe N3-slaapfase en verbleven langer in de lichtere N2-fase. Dit wijst op een verstoorde slaapstructuur. Het brein lijkt moeite te hebben om over te schakelen van waakstand naar slaaptoestand. Daardoor komt het lichaam minder goed tot rust.
Verlies van remming houdt brein actief
Volgens de onderzoekers ondersteunt dit patroon de verlies-van-remming-theorie. Het brein remt de overactiviteit onvoldoende af. De hyperactiviteit houdt daardoor aan, ook tijdens de slaap. Dit kan leiden tot vermoeidheid, concentratieproblemen en verhoogde prikkelbaarheid overdag.
Slaap als aangrijpingspunt voor behandeling
Volgens de onderzoekers moet tinnitus niet alleen als gehoorprobleem worden benaderd. Het is een hersentoestand die dag en nacht aanwezig is. Ze pleiten ervoor om ook de slaapkwaliteit te verbeteren, om zo de vicieuze cirkel van tinnitus en overbelasting van het brein te doorbreken.
Mogelijk gemeenschappelijke oorzaak
Hoewel de studie een sterke samenhang laat zien tussen tinnitus en slaapverstoring, betekent dit niet automatisch dat het ene het andere veroorzaakt. Het is ook goed mogelijk dat beide voortkomen uit een gedeelde onderliggende factor, zoals een verhoogde prikkelbaarheid van het zenuwstelsel (hyperarousal). Deze toestand kan ontstaan door bijvoorbeeld chronische stress, angst of een verstoorde hersenbalans.
In zo’n geval kunnen tinnitus en slaapproblemen elkaar versterken, zonder dat duidelijk is welke klacht het eerst ontstond. Hyperarousal zelf – vaak gekoppeld aan stress of angst – kan zowel tinnitusklachten als slaapstoornissen uitlokken en in stand houden. Meer onderzoek is nodig om deze verbanden verder te ontrafelen.
Bron: Bao X, Feng X, Huang H, Li M, Chen D, Wang Z, Li J, Huang Q, Cai Y, Li Y. Day-night hyperarousal in tinnitus patients. Sleep Med. 2025 Apr 15;131:106519. doi: 10.1016/j.sleep.2025.106519.
Voor meer informatie over tinnitus en slapeloosheid:
