Het speciaal voor slechthorende kinderen ontwikkelende nieuwe Oticon Opn Play hoortoestel, blijkt een veel beter verstaan van spraak in lawaaiige situaties te leveren. Dit komt naar voren uit onderzoek van het Boys Town National Research Hospital. Tegelijkertijd behouden de kinderen met het nieuwe hoortoestel ook toegang tot de geluiden en spraak om hun heen. Dit in tegenstelling tot directionele systemen, die zich sterk naar voren richten en die kinderen afsluiten van de rest van de geluidsomgeving.
Een goede toegang tot spraak is voor kinderen belangrijk voor het zogeheten incidenteel leren. Omdat het hoortoestel zowel het verstaan van spraak verbetert in lawaai en tegelijkertijd de toegang tot geluiden en spraak uit de omgeving beschikbaar houdt, vergroot het de leermogelijkheden van slechthorende kinderen. Kinderen die de Oticon Opn Play dragen geven daarnaast aan dat het minder inspanning kost om te luisteren. Dat zorgt ervoor dat zij minder snel vermoeid raken en meer energie overhouden voor het verwerken en opslaan van het geleerde én voor een betere taalverwerving.
Tot op heden vinden geavanceerde opties in hoortoestellen bij kinderen weinig toepassing. Of de daarbij aangedragen nadelen opwegen tegen de aanzienlijke voordelen zoals de nieuwe Oticon Opn Play hoortoestellen bieden, is stof voor discussie.
Slechthorende kinderen vaak vermoeid
Omdat de woordenschat van kinderen nog in ontwikkeling is, hebben kinderen in het algemeen een gunstigere geluidsomgeving nodig dan volwassenen om het gesprokene mee te krijgen. Omdat er in onze omgeving en ook in klaslokalen vaak lawaai is en ook de akoestiek nog weleens te wensen overlaat, kost het voor kinderen, ook goedhorenden, meer energie om te horen en te verstaan. De energie die daarin gaat zitten, gaat ten koste van de energie die over blijft voor de taalverwerving en ook voor het leerproces waarbij de aangeboden informatie verwerkt en opgeslagen moet worden. Om die reden wordt er vaak gepleit om in klaslokalen de stem van de docent te versterken. Slechthorende kinderen zijn door hun gehoorverlies in omgevingen met lawaai en een slechte akoestiek extra in het nadeel. Doordat zij niet alle spraakdelen even goed meekrijgen moeten de hersenen meer invullen en aanvullen. Gedurende de dag zullen zij daardoor sneller (cognitief) vermoeid raken wat zowel een negatief effect heeft op de taalverwerving als de leermogelijkheden. Ook ervaren slechthorende kinderen tijdens luistertaken meer stress wat uiteindelijk ook tot gezondheidsproblemen kan leiden.
Terughoudendheid bij inzet geavanceerde hoortoesteleigenschappen bij kinderen
Bij de keuze van hoortoestellen voor slechthorende kinderen is men over het algemeen terughoudend in het aanbieden van geavanceerde eigenschappen zoals directionaliteit (zoom) en lawaaionderdrukking. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat het flexibele kinderbrein zelf zo goed als mogelijk moet leren om te gaan met de informatie uit de buitenwereld. Voor deze terughoudendheid bij het inzetten van directionele systemen, waarbij het hoortoestel sterk naar voren ‘zoomt’ en waarmee het verstaan weliswaar aanzienlijk verbetert, zijn meerdere argumenten aan te voeren. Allereerst beperken deze systemen in lawaaiige omgevingen het binnenkomen van spraak en geluiden rondom het kind heen. Juist van incidentele opmerkingen en gesprekken vanuit de omgeving leren kinderen. Dit wordt dan ook ‘incidenteel leren’ genoemd. Meer dan 80% van wat kinderen leren is afkomstig van de ’toevallige’ informatie om hen heen. Informatie die veelal niet in het bijzonder voor hen bedoeld is.
Ook richten kinderen hun blik (en daarmee de hoortoestellen) niet altijd op de spreker voor hen, waardoor de functionaliteit juist nadelig werkt. Spraak buiten het blikveld komt immers met directionele systemen dan slechts beperkt binnen.
Hersenen niet laten wennen signaalbewerkingen van één merk en type
Dat de hersenen leren om met de signaalbewerkingen van slechts één bepaald merk en type hoortoestel te horen en te verstaan, is een ander genoemd argument om af te zien van geavanceerde technieken. Of deze specifieke techniek straks nog wel voorhanden en ook niet veranderd is, is onzeker. Dit is bijvoorbeeld ook een reden om bijvoorbeeld terughoudend te zijn met lawaaireductiesystemen, terwijl deze wél ondersteuning kunnen geven bij het leren van woorden.
Nadelen omni-directionele systemen voor kinderen
Hoortoestellen waarbij geavanceerde eigenschappen ‘uit’ staan of niet beschikbaar zijn, staan omni-directioneel. Dit wordt ook wel rondom-gevoelig genoemd. Op deze manier laten zij alle geluidsinformatie en dus ook lawaai van iedere kant af binnen. Dit biedt weliswaar een zo volledig mogelijk geluidsbeeld, maar geeft ook flinke nadelen. Het maakt het namelijk erg moeilijk, vermoeiend en stressvol voor de slechthorende kinderen om uit de grote geluidsbrij relevante informatie te scheiden en te begrijpen.
De robuuste Oticon Opn Play hoortoestellen zijn in tal van kleuren verkrijgbaar, zijn stof en waterdicht (IP68), beschikken over een kindveilige batterijlade en led-lampje.
Andere insteek: Oticon Opn Play
Oticon heeft sinds de introductie van de Oticon Opn voor een vernieuwende insteek gekozen. Het hoortoestel weet het verstaan van spraak in geroezemoes te verbeteren terwijl het in staat is om de toegang tot de geluiden en spraak in de omgeving te behouden, zónder daarbij directionaliteit in te zetten. Met het hoortoestel zijn geluiden in de omgeving ook beter te lokaliseren wat ten goede komt aan zowel het verstaan van spraak als ook aan het gevoel van veiligheid en het bieden van structuur aan de geluidsomgeving. Immers het geluidsbeeld van de omgeving is zo duidelijker en geluiden doen zich minder vaak onverwacht voor.
Onderzoek laat zien: kinderen profiteren van Oticon Opn techniek
Dat ook kinderen kunnen profiteren van de aanpak uit de Oticon Opn komt naar voren uit een onderzoek van Boys Town National Research Hospital. In het onderzoek is gekeken of de techniek in het Oticon Opn Play hoortoestel de spraakherkenning van kinderen in lawaai verbetert en ook of deze toegang biedt tot meerdere sprekers en daarmee ruimte creëert voor het incidenteel leren.
Om dit te onderzoeken werd er gebruik gemaakt van een spraakherkenningstest in lawaai. Met de Oticon Opn Play bleken de kinderen een verbetering van 4 dB in signaal-ruisverhouding te halen (verbetering van 30%). Dit gold zowel voor de situatie waarbij de drager van het hoortoestel de spreker aankeek als voor de situatie waarbij hij/zij afgekeerd stond van de spreker.
Ook bleek uit hetzelfde onderzoek dat spraak die vanuit verschillende richtingen van achter de kinderen kwam toegankelijk bleef. Dit alles in vergelijk met de zogeheten omni-directionele modus.
Kinderen ervaren minder luisterinspanning met Oticon Opn Play
In een aanvullend onderzoek dat uitgevoerd is aan het VU Universitair Medisch Centrum te Amsterdam werd naar het effect gekeken van Oticon Opn Play op het verstaan van spraak en ook op de luisterinspanning, Tien slechthorende kinderen tussen de 12 en 16 jaar deden mee. In het onderzoek werden twee luisteromgevingen gesimuleerd: complex en eenvoudig. Hierin werd de Oticon Opn Play in de ‘aan’ stand vergeleken werd met de omnidirectionele stand. In alle luisteromstandigheden werd er een aanzienlijke winst van 5dB SNR (signaal-ruisverhouding) gevonden. Ook oordeelden de kinderen dat het luisteren met de Oticon Opn Play hoortoestellen minder inspanning kost.
Wel of geen geavanceerde technieken?
Wat de onderzoeken laten zien is dat de kinderen met de Oticon Opn Play een beter verstaan van spraak behalen met geavanceerde technieken in de ‘aan’ stand terwijl ze daarmee ook toegang behouden tot hun geluidsomgeving. De extra verstaanbaarheid en de volledige toegang tot het geluidslandschap om hun heen, zorgt ervoor dat zij minder snel vermoeid raken en minder luisterstress ervaren. Hierdoor blijft er meer energie over voor het verwerken en opslaan van het geleerde én voor de verwerving van taal.
Dat zijn een flink aantal voordelen ten aanzien van het gebruik van hoortoestellen in de omni-directionele stand. Wel leren kinderen met de geboden techniek van één merk, in dit geval Oticon, te luisteren en te verstaan. Of dit nadeel moet opwegen tegen de genoemde aanzienlijke voordelen, is een interessante discussie.
Voor meer informatie: kijk op de website van Oticon
