Onderzoekers van het Universitair Netwerk Ouderenzorg van het UMCG (UNO-UMCG) willen nagaan of een verbeterde geluidsomgeving een positief effect heeft op het welbevinden en probleemgedrag bij dementerende ouderen in verpleeghuizen. Het nieuwe onderzoek gaat vier jaar duren. Het UNO-UMCG heeft daarvoor een subsidie verworven van 594.000 euro. Hiermee wordt de geluidsomgeving in verpleeghuizen voor ouderen met dementie verbeterd en tegelijkertijd wordt er gekeken naar de effecten daarvan.
Geluid kan ons enorm plezieren, maar kan ons ook flink hinderen en storen. Denk hierbij aan bestekgekletter, klapperende deuren, ratelende jaloezieën, het uitruimen van een vaatwasser, geschreeuw, rammelende kopjes op een koffiekar, bladblazers, boenmachines, stofzuigers, boren en schuurmachines.
Mensen met een goede gezondheid zijn vaak in de gelegenheid er aan te ontkomen door ervan weg te lopen of er voor te zorgen dat het geluid ophoudt. Maar wat nu als je met dementie in een verpleeghuis zit, een omgeving veelal met een ‘harde’ akoestiek waar geluiden lang en ver doorklinken, je aan het geluid niet kan ontkomen en er ook nog eens geen controle op kan uitoefenen? In dat geval ben je voor een prettige geluidsomgeving en daarmee leefomgeving afhankelijk van de verzorgenden om je heen.
Wat zijn nu de precieze effecten van geluidshinder op mensen met dementie? Leidt dit bij mensen met dementie tot irritatie, apathie, angst, depressie of juist ‘probleemgedrag’? En heeft een verbeterde geluidsomgeving een positieve invloed op het welbevinden en een vermindering van probleemgedrag tot gevolg? Daar richt het nieuwe onderzoek van het Universitair Netwerk Ouderenzorg van het UMCG (UNO-UMCG) zich op.
Geluidsambassadeurs
Eén van de doelstellingen van dit nieuwe onderzoek is om zorgverleners zich bewust te maken van de impact van geluiden op patienten. Dat gebeurt onder meer door ‘geluidsambassadeurs’ op te leiden. UNO-UMCG-onderzoeker Dika Luijendijk zegt daarover: “De verzorgenden in de verpleeghuizen vormen de spil in het onderzoek. Als zij zich bewust worden van storend geluid voor de bewoners, kunnen ze het vaak ook wegnemen. En ze kunnen plezierig geluid toevoegen.”
Speciale App vergroot bewustwording verplegend personeel
Tijdens het onderzoek wordt er een speciale app ingezet met de naam MoSART App. Deze app vraagt verzorgenden op meerdere tijdstippen een geluidsopname te maken van 30 tot 120 seconden. Tijdens de opname moeten ze een korte vragenlijst invullen. Hierin staan vragen als: ‘Hoe heb je de geluidsomgeving ervaren?’ en ‘Welke geluiden hoorde je?’. Aangetoond is dat de bewustwording van het verplegend personeel door MoSART app wordt vergroot.
Verzorgenden samen op zoek naar mogelijkheden om geluidsomgeving te verbeteren
Daarnaast gaan verzorgenden met elkaar op zoek naar mogelijkheden om de geluidsomgeving te verbeteren. De onderzoekers meten of de acties bij bewoners leiden tot minder probleemgedrag en een beter welbevinden. Ook wordt er gekeken of een verbeterde geluidsomgeving bij het verzorgende personeel zelf tot minder werkstress leidt. De verpleeghuizen Icare, Interzorg, Lentis-Dignis, Livio en Zorggroep Groningen doen mee aan het onderzoek. Zij zijn onderdeel van het UNO-UMCG, een samenwerkingsverband van vijftien zorgorganisaties in Noord- en Oost-Nederland en het UMCG. Vandaag ondertekenden zij een nieuwe overeenkomst, waarmee een vervolg wordt gegeven aan de succesvolle samenwerking.
Eerder geluidsonderzoek bij mensen met verstandelijke en meervoudige beperking positief
Eerder werd een soortgelijk geluidsonderzoek uitgevoerd bij mensen met ernstig verstandelijke en meervoudige beperkingen. Ook vond er een pilot-geluidsonderzoek bij mensen met dementie plaats. Deze onderzoeken lieten positieve resultaten zien, vertelt Van den Bosch: “Door de grotere bewustwording steeg ook de kwaliteit van de auditieve omgeving en nam de negatieve stemming en het probleemgedrag van de bewoners af.”
