Connect Hearing heeft besloten haar samenwerkingsverbanden met zorgverzekeraars met ingang van 1 januari 2016 te beëindigen. De vergoedingen van zorgverzekeraars zijn volgens de keten veelal ontoereikend om zowel een passend hoortoestel als de noodzakelijke professionele en optimale begeleiding gedurende meerdere jaren te bekostigen. Het bedrijf zal vanaf 2016 alleen nog hoortoestellen leveren buiten de zorgverzekeraars om. Alleen op deze manier denkt het bedrijf de meest optimale hooroplossing en de maximale begeleiding bij gehoorproblemen te kunnen bieden.
Het zijn niet alleen de audiciens van Connect Hearing die hiermee een duidelijk signaal afgeven richting zorgverzekeraars, ook audiciensvereniging Audined luidde eerder al de noodklok. De vereniging geeft aan dat audiciens steeds minder armslag hebben om nog de kwaliteit te leveren die de slechthorende nodig heeft om optimaal van een hoortoestel te profiteren.
Uit het in december gepubliceerde onderzoeksrapport van het Nivel zou juist blijken dat de kwaliteit van de hoorzorg gelijk is gebleven. Het is maar de vraag of deze conclusie te rechtvaardigen is op grond van de onderzoekspopulatie. De kans dat het onderzoek gebukt gaat onder een flinke responsbias is namelijk aanzienlijk en wellicht nog groter dan de onderzoekers zelf reeds onderkennen.
Noodzaak tot selectief inkoopbeleid beperkt slechthorende in merkkeuze
De bedrijven in de hoortoestellenbranche staan sinds de invoering van de functiegerichte aanspraak op hoortoestellen in 2013 onder grote druk. Door de aanbestedingsprocedures van de zorgverzekeraars zijn de prijzen met meer dan 30% gedaald. Door deze prijsdaling zijn audiciensbedrijven selectiever gaan inkopen om zo de prijsdruk deels op de fabrikanten van hoortoestellen af te wentelen. Door het selectieve inkoopbeleid leveren veel audiciensbedrijven nog slechts enkele merken of voornamelijk nog toestellen met een private label. Hiermee neemt de keuzevrijheid voor de slechthorende client af.
Selectief contracteerbeleid zorgverzekeraars
Zorgverzekeraars aan de andere kant zijn selectiever gaan contacteren om op deze manier een zo’n laag mogelijke prijs te bedingen. Zo heeft Achmea voor 2016 alleen nog met Hans Anders en Beter Horen een contract afgesloten. Voor slechthorenden betekent dit dat zij bij een niet gecontracteerde audicien meer geld kwijt zijn. Zo worden zij indirect beperkt in de keuze van hun audicien.
Voor audiciensbedrijven kan dit selecieve contracteerbeleid desastreuze gevolgen hebben. Immers wanneer zij met een of meerdere zorgverzekeraars geen contract hebben, kan het bedrijf hierdoor in zijn voortbestaan worden bedreigd. Ondanks de groeiende verkoop van hoortoestellen draaien een flink aantal bedrijven in de audiciensbranche verliezen en afgelopen jaar zijn reeds een aantal bedrijven failliet gegaan.
Connect Hearing: Via zorgverzekeraars is geen optimale, professionele begeleiding mogelijk
Door de combinatie van dalende verkoopprijzen van hoortoestellen met de sinds 2013 drastisch beperkte vergoedingen van de verzekeraars vinden de audiciens van Connect Hearing dat zij hun klanten via de zorgverzekeraars geen optimale, professionele begeleiding meer kunnen bieden. Guido Makker, audicien bij Connect Hearing en docent aan de opleiding Audiologie Assistenten van de Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FENAC), waarschuwt voor de gevolgen van het achterwege blijven van professionele begeleiding: ‘Iedereen kan een gehoorapparaat verkopen, maar het is juist de professionele begeleiding die vaak ontbreekt. Naast het keuzetraject en het minutieus inregelen van de geavanceerde elektronica heeft de klant ook persoonlijke begeleiding nodig gedurende de volgende jaren waarin het apparaat geregeld aan het gehoor van de klant moet worden aangepast.’ Guido Makker is van mening dat verzekeraars slechthorenden niet aan hun lot mogen overlaten maar hen juist moeten helpen bij het verkrijgen van een zo optimaal mogelijk gehoor dat past bij ieders individuele levensstijl.
20% klanten bij Connect Hearing betaalt reeds alles al zelf
De marketing manager van Connect Hearing Tong Sang zegt in het Financieel Dagblad dat de klanten bereid zijn de kosten helemaal zelf te dragen als ze uitgelegd krijgen dat ze dan een toestel krijgen dat helemaal op hun behoeften is afgestemd. Gemiddeld betaalt reeds 5% van de klanten in de hoorzorg alles zelf. Connect Hearing zelf heeft met 20% al vrij veel klanten die alles zelf betalen en dus niets vergoed krijgen.
Nivel onderzoek gaat mogelijk gebukt onder een flinke respons bias
Onlangs is een rapport van het Nivel verschenen waarin de onderzoekers stellen dat de kwaliteit van de hoorzorg de afgelopen jaren gelijk is gebleven. Of deze conclusie te trekken is op grond van dit onderzoek is nog maar de vraag. De onderzoekers stellen in de discussie van het onderzoek zelf dat de respons op de CQI metingen laag was (23%).
Inzicht in de groep die de vragenlijst niet invulden lijken de onderzoekers niet te hebben. Waarschijnlijk is ook de groep die particulier een hoortoestel heeft aangeschaft of hun hoortoestel hebben laten upgraden (betere software voor het hoortoestel of het toestel tegen bijbetaling hebben laten omruilen voor kwalitatief beter exemplaar met hogere prijs) voor de onderzoekers onder de radar gebleven. Dit betekent dat het onderzoek, waaruit niet duidelijk wordt wie de opdrachtgever is, gebukt gaat onder een flinke respons bias. Ondanks dat de onderzoekers zich van bewust zijn van de lage respons en op grond alleen hiervan al onderkennen dat er mogelijk respons bias is, trekken zij wel zeer stellige conclusies. Of de onderzoekers zijn nagegaan of de onderzoekspopulatie overeenkomt qua leeftijd, achtergrond, werkend-niet-werkend met de totale populatie wordt niet duidelijk uit het onderzoek.
Startende hoortoestelgebruiker positiever
Bij de helft van de hoortoesteldragers in het onderzoek ging de ervaringen over hun eerste hoortoestel bij de andere helft ging het om een herhaalaanschaf. Wat opvalt is dat slechthorenden die voor het eerst voor een hoortoestel bij de audicien kwamen positiever waren over de geluidskwaliteit en over de vermindering van hun beperking door het hoortoestel. Dit is nu juist de groep die geen ervaring met een hoortoestel heeft en waarbij elke verbetering winst geeft. Juist deze groep weet niet wat een beter hoortoestel te bieden heeft.
Extra zorgvraag, uittesten betere of meerdere hoortoestellen tellen niet mee voor kwaliteit
Uit het onderzoek blijkt dat slechts 16% aan dat de mogelijkheid is besproken om een extra zorgvraag in te dienen. Bij 17% van de respondenten is erop gewezen dat zij zelf een beter hoortoestel kunnen aanschaffen en 20% had graag meer hoortoestellen willen uittesten in de proefperiode. Het onderzoek geeft aan dat van de respondenten 40% slechts uit één hoortoestel kon kiezen.
Deze lage percentages hebben naar alle waarschijnlijkheid te maken met de tijdsdruk die de lagere prijzen met zich meebrengen. Audiciens moeten in kortere tijd veel meer hoortoestellen verkopen om voldoende omzet en winst te maken. Extra werkzaamheden zoals het indienen van een extra zorgvraag, doorverwijzen naar een audiologisch centrum of het uittesten van meerdere hoortoestellen zal mogelijk hierdoor vermeden worden. De genoemde variabelen waarop zo laag gescoord wordt, blijken in het onderzoek niet mee te tellen bij de beoordeling van de kwaliteit van de hoorzorg.
Dat de ervaren kwaliteit de afgelopen jaren zelfs iets beter is geworden kan te maken hebben met het managen van de verwachtingen van de cliënten. De audicien heeft minder tijd en zal de verwachtingen van de client mogelijk bijstellen om zo te voorkomen dat deze nog een ander hoortoestel wil testen.
Nivel onderzoek zegt niets over functioneren hoorprotocol
Het Nivel onderzoek zelf zegt overigens niets over het functioneren van het hoorprotocol zelf. De onderzoekers geven in de managementsamenvatting aan dat het onduidelijk is in hoeverre het indicatieprotocol hoorzorg geïmplementeerd is. Zo blijkt slechts 50% van de slechthorenden aan te geven een vragenlijst ingevuld te hebben. Wat het onderzoek mogelijk wel laat zien is dat de audiciens ondanks een niet functionerend protocol en met veel minder financiële vergoeding nog steeds dezelfde kwaliteit hebben geleverd, óf dat zijd de verwachtingen van hun cliënten zodanig hebben weten bij te stellen dat de ervaren kwaliteit gelijk is gebleven.
Grote discrepantie tussen perceptie cliënten en audiciens
Als de responsbias geen noemenswaardig effect heeft op de resultaten is het verbazingwekkend dat er zo’n groot verschil in perceptie zit tussen de kwaliteit van hoorzorg zoals de slechthorende cliënten deze ervaren en hoe audiciens als zorgverlener dit waarnemen. In het artikel ‘Audiciens in de tang’ dat door audiciensvereniging Audined is gepubliceerd wordt gesteld dat audicien steeds minder armslag hebben om nog de kwaliteit te leveren die de slechthorende nodig heeft om optimaal van een hoortoestel te profiteren. De verwachting voor 2016 is volgens de vereniging nog slechter: de invoering van een verbeterd hoorprotocol dat de audicien nog meer tijd gaat kosten zal ten koste gaan van de tijd die beschikbaar is voor de slechthorende client zelf. Audiciens vereniging Audined ziet de ontwikkelingen dan ook als een uitholling van de hoorzorg.
De onderzoekers stellen in de discussie dat het interessant zou zijn om ook de verschillende stakeholders zoals audiciensbedrijven en zorgverzekeraars te vragen naar hun ervaringen met het gewijzigd beleid. Op deze manier zou volgens de onderzoekers een breder beeld van de effecten van de beleidswijzigingen ontstaan. Onduidelijk is waarom de onderzoekers dit niet hebben gedaan. Het beeld zou hierdoor inderdaad breder en completer zijn geworden en de evaluatie meer waarde hebben gekregen.
