De wachtlijsten voor tinnitus zijn lang – veel te lang- en dat is al jarenlang een flink probleem. Tv-programma EenVandaag besteedde gister aandacht aan deze wachtlijstproblematiek. Aan deze lange wachtlijsten zit een gevaar: mensen met tinnitus krijgen niet bijtijds de hulp die zij nodig hebben. Juist tijdige hulp kan ervoor zorgen dat zij geen tinnituspatiënt worden. Wanneer ze bijtijds leren wat tinnitus is en hoe je het beheersbaar krijgt, is namelijk erger te voorkomen. Daarmee wordt ook voorkomen dat ze in een angstspiraal terecht komen waardoor (meer) psychische en lichamelijke klachten ontstaan. Dat kan door de inzet van ook andere zorgverleners, eHealth en apps. Daarmee zijn de wachtlijsten uiteindelijk te bekorten. Audiologische centra kunnen dan als expertise centra met hun multidisciplinaire team de tinnituspatiënten met blijvende klachten behandelen.
Coronapandemie heeft het probleem nóg erger gemaakt
Op de website van EenVandaag noemt Marco Strik van de Federatie van Audiologische Centra (FENAC) de Coronapandemie als eerste als een van de oorzaken voor de wachtlijsten. Het budget voor de zorg zou daarnaast ook nog een groot probleem vormen. Aangezien het probleem van de lange wachtlijsten al veel langer bestaat lijkt de hoofdoorzaak ogenschijnlijk vooral te zitten in een ontoereikend zorgbudget. De coronapandemie heeft door tijdelijke sluitingen en uitval van personeel door ziekte het probleem alleen nóg erger gemaakt. De toenemende groep mensen met tinnitusklachten was daardoor helemaal niet meer tijdig te helpen. Het feit dat de wachttijden al jaren zeer lang zijn en er reeds een enorm budget naar de zorg van mensen met tinnitus gaat, doet de vraag rijzen of de zorg voor mensen met tinnitus niet anders kan en moet.
Eerste stap: goede uitleg
Veel patiënten zijn namelijk al gebaat bij een goede uitleg. Een uitleg waarbij een zorgverlener allereerst aangeeft dat tinnitus een vorm van mentale overbelasting is met flink wat verschillende oorzaken. Als vervolgens ook de vicieuze angstcirkel aan de orde komt en de cliënt een positief vooruitzicht krijgt, is veelal verder leed te voorkomen. Bij deze eerste stap is het niet noodzakelijk een audiologisch centrum in te zetten. Een betrokken en in het onderwerp goed ingevoerde KNO-arts of audicien kan in dit stadium namelijk ook al heel veel betekenen.
Door bij deze eerste stap andere zorgverleners die opgeleid zijn tot tinnitusspecialist in te zetten, zijn de wachtlijsten bij audiologische centra te verminderen. Daar moeten patiënten veelal verplicht van sommige zorgverzekeraars eerst een afspraak hebben met een audioloog. En laten er daar nou net niet zo veel van zijn. Mocht de tinnituslast uiteindelijk langer aanhouden of wanneer blijkt dat er andere psychologische problematiek speelt, dan is doorverwijzen een goede tweede stap. Audiologische centra kunnen dan als expertisecentra met hun multidisciplinaire team de patiënten met blijvende klachten behandelen.
Coronapandemie verhoogt tinnituslast
Dat de coronapandemie de tinnituslast van patiënten verhoogt, blijkt uit onderzoek van Stichting Hoormij. Mensen maken in deze periode zich meer zorgen, hebben minder afleiding en ervaren daarnaast en grotere mentale overbelasting. Deze extra mentale overbelasting kan volgens audioloog Erwin Baas (zie het tv-item van EenVandaag onderaan deze pagina) ook komen door het ingespannen luisteren tijdens de online bijeenkomsten en vergaderingen die er sinds de coronapandemie zijn. Ook de onzekerheid over het hebben en behouden van werk kan tot spanningsklachten leiden en daarmee de tinnituslast vergroten.
Elders particulier betaalde tinnitusbegeleiding
De wachttijden zijn bij tinnituszorgverleners binnen de vergoede zorg zeer uiteenlopend: van een maand tot ruim 9 maanden. Mensen die het zelf kunnen betalen zoeken daardoor hun hulp nogal eens bij hulpverleners die particulier betaalde tinnitusbehandeling aanbieden. Ook gaan ze op zoek naar alternatieve behandelingen waarvan de effectiviteit veelal in twijfel is te trekken. Behandelingen die hun aanvullende verzekering desondanks vaak wél vergoedt. Omdat deze veelal niet blijken te werken, leidt dat tot nog grotere zorgen en wanhoop.
Zelfhulpboeken, eHealth en apps
Zelfhulpboeken over tinnitus zijn erg populair. Met het lezen daarvan is veelal ook erger te voorkomen. eHealth kan een andere oplossing zijn voor de wachtlijsten in de tinnituszorg. Via therapieland.nl kunnen patiënten vandaag de dag de online therapie ‘EHBOorsuizen – Controle over tinnitus’ volgen. Ook kan een tinnitustherapie-app op een smartphone en online-therapie soelaas bieden (nu nog alleen in het Engels).
Maatschappelijke kosten tinnitus veel hoger dan zorgkosten
De wachtlijsten bij expertisecentra zorgen uiteindelijk voor toename van psychische en lichamelijke problemen bij mensen met tinnitus. Hierdoor ontstaan er ook zorgkosten elders. Ook leidt het tot uitval op het werk. Uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht zou blijken dat de maatschappelijke kosten door ziekteverzuim naar schatting op 6,8 miljard liggen. Dit terwijl de geschatte zorgkosten voor tinnitus met 1,9 miljard behoorlijk hoog maar in verhouding veel lager uitkomen. De verenging van zorgverzekeraars geeft bij EenVandaag aan binnenkort om te tafel te gaan zitten met de FENAC. Samen met de audiologische centra zullen ze het probleem van de lange wachttijden bespreken.
Verhoging zorgbudget én andere zorgverleners betrekken bij opvang
Het is te hopen dat zorgverzekeraars niet alleen meer budget voor tinnituszorg vrijmaken maar dat ze ook kijken of dat budget niet efficiënter ingezet kan worden. Dat kan door ook andere zorgverleners (KNO-artsen, audiciens en psychologen) op te leiden tot tinnitusspecialist en te betrekken bij de eerste opvang van mensen met tinnitusklachten. Vergoeding van eHealth en apps met (af en toe) begeleiding is een andere mogelijkheid. Dat kan de wachttijden bij de expertisecentra bekorten, de zorgkosten reduceren en een hoop onnodig leed besparen. Mensen met tinnitus worden zo door het lange wachten geen tinnituspatiënt.
Kijk hier naar het item op EenVandaag:
Lees ook:
