Door: drs. R.G.H. van der Wilk
Kalkmann Audio claimt dat zijn luidsprekers een goede verstaanbaarheid leveren voor slechthorenden. Met regelmaat komt bij HOorzaken de vraag via de website binnen of deze luidsprekers meerwaarde hebben. HOorzaken zet het een en ander op een rij.
Het onderscheidende aan de luidsprekers van Audio Kalkmann is dat er geen standaard elektronisch scheidingsfilter in zit waar het signaal doorheen moet, dat de luidsprekers voor hoog en laag even groot zijn en dat de wanden bijdragen aan de vorming van het uiteindelijke geluid. Door gebruik te maken van een houten wig en de ruimtes voor het hoog klein en voor het laag in verhouding groter te maken, wordt het geluid akoestisch gefilterd.
Volgens Kalkmann Audio is deze opzet gunstig voor slechthorenden. Inmiddels worden deze luidsprekers te koop aangeboden bij een aantal audiciens.
De afdeling audiologie van Leids Universitair Medisch Centrum heeft onderzoek gedaan naar deze luidspreker. De meeste luisteraars gaven even vaak de voorkeur aan de Kalkmann luidsprekers als aan de alternatieve luidsprekers. Slechts drie van de tien slechthorende luisteraars kruisten consequent de Kalkmann aan.
Om van de luidsprekers een indruk te krijgen zijn de Kalkmann Kolibri luidsprekers bij HOorzaken aangesloten op twee Sphinx klasse A monoblokken.
Wat opviel in het stereobeeld was dat de plaatsing van stemmen en instrumenten niet natuurgetrouw was (erg naar achter) en dat de luidsprekers weinig laag voortbrachten. Dit laatste is natuurlijk niet zo verwonderlijk, gezien de grote van de kast. Maar wellicht zit hier dan ook het voordeel in voor slechthorenden. Veel slechthorenden hebben namelijk een hoge tonenverlies. Om de hoge tonen hoorbaar te maken moet de versterker erg hard gezet worden. Met het hoorbaar maken van deze hoge tonen, worden tegelijkertijd de lage tonen onevenredig veel versterkt. Op dat moment gaat zich een nadelig verschijnsel voordoen dat “upward spread of masking” heet, een bekend verschijnsel binnen de audiologie (bij het aanpassen van hoortoestellen wordt dit voorkomen door het afzonderlijk versterken van hoog, midden en laag). Doordat de Kalkmann luidsprekers niet al te veel laag voortbrengen, heeft de slechthorende geen of minder last van deze vorm van maskeren en ook huisgenoten en buren zullen minder klagen over het te hard staan van deze luidsprekers.
Veel slechthorenden zullen naar de tv en radio luisteren met hun hoortoestellen in. Vaak doen zij dit om ook contact te houden met mensen in hun omgeving, maar ook omdat zij anders de zachte geluiden onvoldoende kunnen horen. Nu is het zo dat bijna alle hoortoestellen “meer-kanaals zijn” en dit wordt gerealiseerd door gebruik te maken van, jawel, filters die veelal niet voldoende stijl zijn om de kanalen niet te laten overlappen. Dus waar aan de bron (luidspreker) angstvallig een akoestisch filter wordt vermeden, wordt bij het hoortoestel zes of meer filters geïntroduceerd. Hiermee lijkt het voordeel van een akoestisch filter van de Kalkmann luidspreker aan de kant van het hoortoestel teniet te worden gedaan.
Maken de Kalkmann luidsprekers hun claim waar? De Kalkmann luidsprekers brengen een helder geluid naar voren met niet al te veel laag wat een voordeel voor slechthorenden is met een hoge tonenverlies. Klankmatig vind ik persoonlijk de luidsprekers zijn geld niet waard en te vergelijken met luidsprekers die minder dan de helft kosten.
De voordelen van het afwezig zijn van een elektronisch filter lijkt mij geen goed argument voor slechthorenden die met een hoortoestel naar muziek luisteren. Of het afwezig zijn van een filter meerwaarde oplevert voor slechthorenden zonder hoortoestel is de vraag.
Het onderzoek bij het LUMC pleit niet overtuigend voor de Kalkmann luidsprekers. Om tot een claim te komen die de fabrikant maakt zijn mijns inziens positievere resultaten nodig en nader onderzoek.
Ik raad slechthorenden aan de Kalkmann luidsprekers niet zo maar aan te schaffen, maar ze te vergelijken met luidsprekers van andere merken die evenveel kosten. Het liefst in een winkel met een goede luisterruimte en voldoende keuze in dit prijssegment. Vergelijken met goedkopere luidsprekers die in verhouding ook weinig laag produceren is aan te raden. Misschien helpt het wegdraaien van de bassen bij een versterker waarbij dit te regelen is voor sommige slechthorenden even goed.
Zoekwoorden: Luidspreker voor slechthorenden Kalkman
