iCGT voor tinnitus: gratis Cognitieve Gedragstherapie voor tinnitus op internet

Op internet kunnen patiënten met tinnitus nu gratis cognitieve gedragstherapie voor tinnitus volgen. Cognitieve gedragstherapie helpt patiënten hun tinnitus beter beheersbaar te maken. Daarbij leggen ze zowel hun gedachten als gedragingen kritisch onder de loep. Dit doen zij normaliter veelal onder begeleiding van een psycholoog of audioloog.
Het tinnitusprogramma op internet dat is ontwikkeld in samenwerking met audiologen en klinisch psychologen bestaat uit zeven gratis online modules.
Achter de iCGT tinnitus module zitten een aantal bekende namen: dr. Hashir Aazh een in tinnitus gespecialiseerde audioloog verbonden aan het Royal Surrey County Hospital, emeritus hoogleraar auditieve perceptie dr. Brian Moore van de Universiteit van Cambridge en daarnaast dr. Fiona Seaman klinisch psychologe bij het Royal Surrey County Hospital). De internetmodule is in het Engels.

Angst en zorgen verhinderen gewenning

Veelal verstoren angst voor en zorgen over de tinnitus het natuurlijke proces van gewenning.
Het als irritant ervaren tinnitusgeluid zorgt bij velen voor een negatieve emotionele reactie in de hersenen. Hierdoor ontstaan er tal van emotionele reacties zoals angst, boosheid, ergernis en ook gevoelens van schuld. Door de samengaande negatieve emoties blijft de aandacht ook op de tinnitus gericht. Dat zorgt er veelal voor dat patiënten lange tijd zoeken naar een oplossing die het tinnitusgeluid doet verdwijnen of dempt. De oplossing is echter daar niet in te vinden maar wél in het werken aan acceptatie om zo een acceptabel leven te leiden en weer levensvreugde te ervaren mét de tinnitus.

iCGT programma draagt bij aan acceptatie

Omdat in veruit het merendeel van de gevallen er geen genezing mogelijk is voor tinnitus komen patiënten veelal in negatieve cirkels van gedachten, emoties en gedragingen terecht. Deze verhinderen het proces van gewenning. Deze negatieve cirkels kunnen doorbroken worden met cognitieve gedragstherapie (CGT) waarmee de acceptatie is te vergroten en waarmee flexibelere manier van omgaan met de tinnitus is te bewerkstelligen. Het iCGT zelfhulpprogramma voor tinnitus op internet kan hieraan bijdragen.

Aanvulling op tinnitustherapie of zelfstandig

Behandelaars van patiënten met tinnitus kunnen de website gebruiken als aanvulling op hun tinnitus behandeling, maar patiënten kunnen natuurlijk ook zelfstandig aan de slag met de aangeboden iCGT therapie. Het programma is alleen in het Engels te volgen.

Modules iCGT therapie bij tinnitus

Module 1: Assessment

De internet tinnitustherapie bestaat uit 7 modules. De eerste module is een assessment waar een rapport uitrolt dat de patiënt per e-mail toegestuurd krijgt. Allereerst krijgt de patiënt de gebruikelijke medische vragen gesteld over het oor, oorpijn, het evenwicht en hoorproblemen. Ook zijn er vragen over hyperacusis en misofonie.  Vervolgens zijn er een aantal vragen die de stemming in kaart brengen. Hierbij vindt een korte screening plaats op het gebied van angst en depressie.

Vertrouwen

Tijdens het online assessment krijgt de gebruiker vragen over het vertrouwen dat hij of zij heeft om met de tinnitus om te gaan. Daarbij worden vier aspecten (4C’s van ‘confidence’) in kaart gebracht: het vertrouwen om mét tinnitus dagelijkse taken uit te voeren (1), het vertrouwen om rust en ontspanning te vinden (2) en te genieten van het leven (3). Als laatste wordt de vraag gesteld hoe goed dat alles lukt zonder gebruik te maken van afleiding of vermijding (bijvoorbeeld de inzet van ruismaskeerders of geluiden van de tv of hifi) (4).

Rapport iCGT assessment

Het rapport vat het assessment samen en doet ook een aantal suggesties. Zo zal iemand die hoog scoort op vragen over angst en depressie aangeraden krijgen dit te bespreken met zijn huisarts. Ook kan een lichamelijk onderzoek aangeraden worden. Daarnaast geeft het rapport aan welke winst er te behalen is.

Module 2: Introductie op cognitieve gedragstherapie

In de tweede module leren patiënten meer over cognitieve gedragstherapie (CGT) en wat maakt dat deze therapie kan helpen om de tinnitus beter beheersbaar te maken. De bezoekers van de website kunnen daarbij een CGT-model maken dat inzicht geeft in de eigen problemen veroorzaakt door de tinnitus en dat hen verder vooruithelpt bij de omgang ermee.

Module 3: Gedragsexperiment tinnitus

Met een gedragsexperiment wordt de bezoeker aangemoedigd de negatieve gedachtes of voorspellingen over het effect van hun tinnitus uit te dagen. Daarmee wordt duidelijk of deze nu wel zo behulpzaam zijn of juist eigenlijk toch niet.

Module 4: Uitdagen van gedachtes

In module vier wordt duidelijk wat de effecten zijn van gedachten (cognities) op de ervaren tinnitus. Zo kunnen overtuigingen, veel gehanteerde regels en automatische gedachten invloed hebben. De patiënt leert zo veel voorkomende irrationele gedachten (‘gedachtekronkels’) te ontmaskeren en leert beoordelingsfouten in de eigen waarneming van zijn of haar tinnitus te herkennen. Een voorbeeld van een gehanteerde regel is bijvoorbeeld: “Ik moet altijd en over alles controle hebben.” Omdat deze regel bij tinnitus niet op gaat, ontstaat er angst.

Module 5: Dagboek van gedachtes en gevoelens

Deze module reikt een gestructureerde methode aan om de problemen en de samengaande gedachtes en emoties die aan de tinnitus vast zitten in kaart te brengen. De eerder geleerde technieken kunnen daarbij ingezet worden om negatieve automatische gedachten te weerleggen. Ook leert de bezoeker van de website om onderscheid te maken tussen problemen die met tinnitus verband houden en die met onderliggende psycho-sociale en medische factoren te maken hebben.

Wel en niet inzetten CGT

Het inzetten van de technieken uit de cognitieve gedragstherapie is volgens de makers alleen dan nodig voor situaties waarin tinnitus normale bezigheden verstoort of invloed heeft op de stemming. Wanneer tinnitus bijvoorbeeld luider wordt door stress of blootstelling aan lawaai is de inzet ervan niet op zijn plaats.  
Wanneer er veel zorgen bestaan over de tinnitus en over de effecten die het heeft op het dagelijks leven is de aangeboden CGT wél goed om in te zetten. Denk aan gedachtes als: “Door de tinnitus kan ik niet meer genieten van het leven”, “Ik kan helemaal niks doen aan mijn tinnitus.”, “Nu heb ik ook er nog tinnitus bij, waarom moet dat mij nu overkomen?!”,“Ik raak helemaal uitgeput door de tinnitus” en “Ik kan straks helemaal niet meer werken omdat ik me niet kan concentreren. De patiënt formuleert daarbij weerleggingen die in tegenspraak met de negatieve gedachtes en die positief geformuleerd zijn. De weerleggingen moeten natuurlijk ook geloofwaardig zijn voor de patiënt.

Module 6: Positieve Psychologie bij Tinnitus Management

Module 6 die de ontwikkelaars hebben gemaakt, heeft tot doel om patiënten te helpen om acceptatie te ontwikkelen ten aanzien van de ervaren tinnitus. Hierbij wordt de kracht van positieve psychologie ingezet om tot optimisme te komen, wat volgens de ontwikkelaars belangrijk is om ook de mentale gezondheid te verbeteren. Onderzoek heeft laten zien dat realistisch optimisme een van de kwaliteiten is die tot veerkracht leidt bij mensen. Deze veerkracht is op zijn beurt weer een kritische factor om acceptatie van de ervaren tinnitus te ontwikkelen.

Motiverend interviewen

Bij module 6 van de internettherapie maken de ontwikkelaars gebruik van technieken uit het zogeheten ‘motiverend interviewen’.

Module 7: Laatste Assessment en de 4C’s 

Het laatste assessment geeft de patiënt inzicht in de vorderingen die gemaakt zijn, vergroot hun vertrouwen en motivatie voor het gebruik van de opgedane (CGT-) vaardigheden om met de tinnitus om te gaan en evalueert het nut ervan.     

Conclusie over iCGT voor tinnitus programma

De ontwikkelaars hebben een goed uitgedacht online programma ontwikkeld waarbij cognitieve gedragstherapie ingezet wordt die specifiek afgestemd is op tinnitus. Tinnitus patiënten en ook behandelaars kunnen hier hun voordeel mee doen.
Gezien de lange wachtlijsten in ons land zou een Nederlandse versie van dit iCGT programma voor tinnitus zeer welkom zijn. Daarmee zijn ook de nodige zorgkosten te besparen.

Het gratis iCGT programma voor tinnitus is beschikbaar via: www.icbt4tinnitus.com.