Afgelopen week is gebleken dat De Waarheid van Specsavers zelfs minder dan de halve waarheid is en Wibi in opdracht gedwee uit zijn nek heeft staan kletsen. Dat kan je de man, die als geen ander weet welke impact slechthorendheid heeft, natuurlijk ook niet kwalijk nemen. Hij heeft vast geen flauw benul wat er allemaal speelt in de hoorbranche. Door het moddergooien in de rechtbank kregen buitenstanders daar trouwens een mooi inkijkje in. Slechthorende cliënten met een koopmansgeest weten nu waar je kan proberen om cash korting te krijgen op een high-end hoortoestel ten koste van de bonus van de audicien die je helpt.

Bent u trouwens ook zo benieuwd hoe zorgverzekeraars nu naar hun partners in de hoorbranche zullen kijken? Mogen die hun slechthorende cliënten maar gewoon misleiden met niet deugende reclames en hun andere partners schofferen? Of lachen die in hun vuistje en kijken zij voor het gemak de andere kant op, omdat volgend jaar door al het gesteggel de prijzen vast nog verder naar beneden kunnen?
Nu het hoorstof net is neergedaald zal het voor velen binnen de hoorbranche lastig zijn om de positieve intentie van de misleidende reclame van Specsavers in te zien. Dat lukte even geleden zelfs de secretaris van de branchevereniging waar Specsavers onderdeel van uitmaakt als weldenkend mens niet meer. Hij stapte op en kreeg applaus voor zijn keuze.
Toch wil ik een poging wagen de positieve intentie te ontdekken. Ik heb ooit geleerd dat achter ieder gedrag een positieve intentie zit. Dat gedrag wordt voor een belangrijk deel bepaalt door de overtuigingen die we hebben. Dat geldt natuurlijk ook voor marktgedrag. Uit het kortgeding bleek allereerst dat Specsavers de overtuiging heeft dat bijna iedereen optimaal is te helpen met een hoortoestel uit de vergoede zorg. Daarvoor wordt een nooit bewezen percentage van 95% gebruikt. Het bedrijf wordt natuurlijk in deze overtuiging gesterkt doordat het zeer tevreden klanten heeft terwijl ze nauwelijks toestellen uit de private markt verkopen. Echter de kaart waar het bedrijf op kijkt, bestrijkt natuurlijk niet het gehele gebied. Door het soort reclame met termen als gratis en korting, trekt het bedrijf zijn eigen slag cliënten aan. Specsavers lijkt echter de overtuiging te hebben dat het met hun positionering en bedrijfsmodel precies dezelfde cliënten trekt als zijn concurrenten die opereren vanuit speciaalzaken. Vanuit deze overtuigingen is het niet zo vreemd dat het bedrijf vindt dat cliënten bij concurrenten te dure hoortoestellen krijgen aangesmeerd. Deze cliënten moeten zij kosten wat het kost zo blijkt, waarschuwen voor onrecht en misleidende praktijken. Dat waarschuwen is nu precies de positieve intentie die achter de reclame ‘De Waarheid’ heeft gezeten. Dat de reclamecampagne deze naam heeft, is niet zo verbazingwekkend. Ons brein ziet onze overtuigingen namelijk als ‘de waarheid‘ en daarmee stuurt het ons gedrag.
Dat Specsavers door wil gaan met waarschuwen, werd duidelijk uit de reactie van het bedrijf. Het bedrijf wil de groei van de private markt en het gebrek aan transparantie voor consumenten als ‘groot kwaad’ blijven adresseren.
Wat het bedrijf niet lijkt te zien, is dat het door zijn handelswijze zich niet alleen van potentiële werknemers vervreemd, maar tegelijkertijd ook van cliënten die andere keuzes maken of die al hebben gemaakt. Die kunnen zich daardoor aardig gediskwalificeerd voelen. Zo zou de Mediamarkt ook niet mijn favoriete hifi winkel, waar ik alle service van de wereld krijg en uren mag luisteren, te kakken moeten zetten als oplichter. Ook zouden ze mijn net aangeschafte versterker niet als onnodig duur moeten wegzetten. Ik zou denken: “Hé mag ik nog zelf bepalen wat er aan mijn behoeftes voldoet en waar ik mij thuis voel als consument!”
Het zou mooi zijn als eenieder in de branche van zijn eigen kracht uit zou gaan en inziet dat er meerdere kaarten zijn van een en hetzelfde hoorzorggebied. Kaarten die ontstaan vanuit het eigen bedrijfsmodel en onmogelijk een exacte weergave kunnen geven van de hele markt. Er is dan ook niet één enkele waarheid. Gelukkig is het hoorzorggebied groot genoeg voor verschillende spelers die ieder een eigen benadering van de markt hebben. Gewoon leven en laten leven dus!
Rectificatie: In een eerdere versie van dit artikel stond dat de voorzitter vertrokken is. Dat moet zijn de secretaris. Dit is inmiddels gecorrigeerd.