Het Nationale Theater in Den Haag presenteerde op Global Accessibility Awareness Day een innovatieve AI-ondertitelingsbril: LiveText. Deze bril toont realtime ondertiteling van wat er op het toneel wordt gezegd of gezongen. De ondertiteling is beschikbaar in maar liefst 223 talen. De toepassing is bedoeld voor doven, slechthorenden en mensen die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen. Vanaf het najaar is de bril gratis beschikbaar bij voorstellingen in Den Haag en bij op tournee gegeven voorstellingen.
Concept en technologie achter de bril
Het concept voor de LiveText-bril is bedacht door Het Nationale Theater en ontwikkeld samen met partner XRAI, op basis van Dante-technologie van Audinate. De technologie vangt de stemmen van de acteurs via individuele microfoons op. Deze worden doorgestuurd naar de audiotafel, waarna software de tekst realtime omzet in ondertiteling die op de bril verschijnt – indien gewenst in een van de 223 talen. Ook talen met andere leestekens of een andere leesrichting worden ondersteund.
Voordelen boven boventiteling of tabletgebruik
De LiveText-bril biedt duidelijke voordelen ten opzichte van traditionele boventiteling of ondertiteling op een tablet. Bij boventiteling moet het publiek de blik afwenden van het toneel naar een scherm boven het podium. Ook een tablet op schoot leidt af en verstoort het zicht op de voorstelling. De bril projecteert de ondertiteling direct op ooghoogte, op dezelfde afstand als de acteurs op het podium. Dat zorgt voor een rustige en natuurlijke kijkervaring.
Met verschillende kleuren wordt duidelijk wie aan het woord is. Dit helpt om het spel goed te blijven volgen. De drager kan zelf de taal, tekstgrootte en positie van de ondertiteling aanpassen.
Brede inzetbaarheid van de techniek
Hoewel ontworpen voor het theater, is de techniek ook geschikt voor internationale congressen, festivals of andere live-evenementen. Het Nationale Theater geeft aan de opgedane kennis actief te willen delen met andere gezelschappen en producenten.
Cees Debets, directeur van Het Nationale Theater: “We zijn trots op de wereldprimeur van deze innovatieve service voor niet-Nederlandstaligen, doven- en slechthorenden. Het Nationale Theater zet hiermee een nieuwe stap in het toegankelijk maken van theater voor iedereen. We werken er hard aan om de kennis over deze innovatie te delen met andere theaters en producenten. Hoe vaker we dit als sector inzetten, hoe meer mensen in Nederland én wereldwijd zonder drempels van theater kunnen genieten.”
Eerdere ervaringen in Londen
Het idee van een ondertitelingsbril is niet nieuw. In 2019 testte het National Theatre in Londen al een vergelijkbare toepassing met brillen van Epson . Daaruit bleek dat slechthorende bezoekers de voorstelling beter konden volgen zonder het zicht op het toneel te verliezen. Ook zag het theater een positief effect op de kaartverkoop (lees meer).
Toegankelijkheid als kernwaarde
Met de introductie van LiveText onderstreept Het Nationale Theater zijn inzet voor een inclusieve theaterervaring. Door gesproken tekst realtime te vertalen en zichtbaar te maken in het gezichtsveld van de bezoeker, wordt theaterbezoek laagdrempeliger voor een brede doelgroep. De bril is vanaf het najaar gratis beschikbaar voor bezoekers in Den Haag en bij op tournee gegeven voorstellingen.
Lees ook:
