Een onderzoek van de Universiteit van Illinois heeft laten zien dat chronische tinnitus geassocieerd is met veranderingen van netwerken in de hersenen. Hierdoor staan de hersenen meer in aandachtsmodus en minder in de rustmodus. Deze bevinding komt overeen met de ervaringen van mensen met tinnitus. Dit kan verklaren waarom mensen die last van tinnitus ondervinden zich moe voelen en ook last hebben van concentratieproblemen. Mogelijk zijn de veranderingen in de hersenen juist een gevolg van de extra aandacht die aan tinnitus wordt gegeven.
Tinnitus doet zich voor in de hersenen
Met behulp van functionele MRI’s zijn de onderzoekers op zoek gegaan naar patronen in de hersenfuncties en structuren. Hieruit kwam naar voren dat de tinnitus zich in de hersenen voordoet en wel in een regio in de hersenen die de precuneus wordt genoemd. De precuneus, ook wel voorwig genoemd, is een deel van de pariëtale kwab van de grote hersenen. De precuneus is betrokken bij het episodisch geheugen, visueel-ruimtelijke verwerking, zelfreflectie en bij aspecten van het bewustzijn. De precuneus is verbonden met twee netwerken in de hersenen die een tegenovergestelde functie hebben: het dorsale aandachtsnetwerk dat actief is wanneer iets iemands aandacht opeist en de ‘standaard modus’ dat de achtergrondfunctie vormt van de hersenen wanneer een persoon in rust is en juist niet over iets bijzonders nadenkt. Als het ene netwerk in de ‘aan-stand’ staat, staat het andere juist in de ‘uit-stand’ en vice versa.
Veranderingen in hersenen bij tinnituspatienten
De onderzoekers vonden dat bij tinnituspatienten met chronische tinnitus de precuneus meer verbonden is met het dorsale tinnitus netwerk en minder met het standaard-modus netwerk. De hersenen staan daarmee meer in de aandachtsstand. Ook bleek dat wanneer de ernst van de tinnitus toenam ook dit effect op de netwerken toenam.
De onderzoeker hebben bij het onderzoek zes groepen betrokken waarvan vier met deelnemers met tinnitus. Bij de laatste groep hoorden een groep met 13 deelnemers met milde tinnitus die langer aanhield, een groep van 12 deelnemers met milde recent ontstane tinnitus, een groep van 17 deelnemers ook met milde tinnitus maar die al langer aanhield en een groep van 15 patienten met problematische tinnitus die al langer aanhield.
Tinnituspatienten verkeren niet in rust
Volgens de onderzoekers laat hun onderzoek ook zien dat patienten met tinnitus niet werkelijk in rust verkeren, al rusten ze uit. Dit kan verklaren waarom veel mensen met tinnitus aangeven moe te zijn. Daarbij kan hun aandacht meer bij de tinnitus zijn dan noodzakelijk en waardoor relevante zaken minder aandacht krijgen dan nodig. Dit kan de verklaring zijn voor de concentratieproblemen.
Echter de groep patienten waar de tinnitus pas recent begonnen was vertoonden deze verschillen niet. Hun MRI scans kwamen meer overeen met de controle groep zonder tinnitus. Dit brengt de vraag naar voren of de veranderingen wellicht juist zijn ontstaan door de extra aandacht die aan de tinnitus wordt gegeven.
Hoe en en wanneer de veranderingen ontstaan, hoe dit is te voorkomen en hoe deze zijn te verminderen, zijn vragen voor nieuw longitudinaal onderzoek, waarin mensen na het ontstaan van tinnitus langere tijd gevolgd worden.
Veel onderzoeksresultaten niet consistent
Doordat bij tinnitus er veel variabelen, zoals de vele verschillende oorzaken, de ernst, de duur, het al dan niet samengaan met gehoorverlies, het soort geluid dat gehoord wordt, waar (links, rechts, midden of beide oren), samengaande andere sensaties en ook de leeftijd van de patienten, en daarmee de populatie tinnituspatienten weinig homogeen is, zijn veel onderzoeksresultaten niet consistent. De onderzoekers zijn dan ook verheugd wél iets consistents gevonden te hebben dat volgens hun een objectieve maat is voor tinnitus.
Bronnen:
Tijdschrift: Neuroimage Clin. 2017; 16: 196–204.
Published online 2017 Jul 22. doi: 10.1016/j.nicl.2017.07.015
