Cochleair implantaten (CI’s) zorgen ervoor dat mensen met ernstig gehoorverlies volwaardig kunnen deelnemen aan het werkproces. Toch blijft werken in rumoerige omgevingen of vergadersituaties vermoeiend – ook met CI. Dat blijkt uit nieuw Nederlands onderzoek van onder andere het Amsterdam UMC en het LUMC, gepubliceerd in het International Journal of Audiology.
| Onderzoek – Cochleair implantaten en werk
CI-gebruikers functioneren gelijkwaardig aan goedhorenden
De onderzoekers vergeleken 98 CI-gebruikers met 52 slechthorenden zonder CI en met 54 mensen met een goed gehoor. Alle deelnemers hadden een betaalde baan of volgden een studie. CI-gebruikers bleken gemiddeld hetzelfde aantal uren per week te werken als de andere groepen en ze hadden even vaak een leidinggevende functie. De conclusie: met een CI kun je prima meekomen op de werkvloer.
“Onze resultaten laten zien dat mensen met een CI doorgaans net zo goed functioneren op de werkvloer als hun typisch horende collega’s. Dat kan een belangrijke overweging zijn voor werkenden die een CI overwegen.”
— Vanessa Feenstra, PhD-onderzoeker en eerste auteur van het onderzoek
Meer luisterinspanning, maar minder vermoeidheid dan slechthorenden
Zowel CI-gebruikers als slechthorende deelnemers zonder CI, ervaarden meer luisterinspanning dan deelnemers met een goed gehoor – vooral bij achtergrondlawaai of tijdens het lokaliseren van geluiden. Toch voelden CI-gebruikers zich na een werkdag minder uitgeput dan de slechthorende groep zonder CI.
De zogeheten ‘herstelbehoefte’ – een maat voor vermoeidheid na het werk – was het hoogst bij de groep slechthorenden. De groep CI-gebruikers scoorden beter, en hun herstelbehoefte lag dichter bij die van de groep met een goed gehoor.
Hoortoestellen helpen, maar bieden minder verlichting dan een CI
Van de slechthorenden droegen de meesten (41 van de 52) hoortoestellen, maar een kleine groep (11 personen) deed dat niet. De onderzoekers herhaalden daarom hun analyses voor alleen de slechthorenden mét hoortoestellen, en kwamen tot dezelfde resultaten: ook deze groep had meer behoefte aan herstel dan de groep met een goed gehoor en meer behoefte aan begeleiding op de werkvloer dan de CI-gebruikers.
Revalidatie maakt het verschil
Een mogelijke verklaring is dat CI-gebruikers standaard uitgebreide revalidatie krijgen, met hoortraining, counseling en technische nauwkeurige afstelling van het CI bij een audiologisch centrum. Die ondersteuning ontbreekt vaak bij mensen met hoortoestellen – zeker op de werkvloer.
Dat komt ook naar voren uit het rapport ‘Verbetersignalement Perceptieve Slechthorendheid bij volwassenen’ van Zorginstituut Nederland (ZiN), waarin staat dat slechthorenden niet altijd communicatietraining of psychosociale hulpverlening krijgen aangeboden, terwijl daar wél winst mee is te behalen (lees meer).
Onderzoeker Vanessa Feenstra daarover: “CI-gebruikers krijgen intensieve begeleiding na implantatie. Die ondersteuning zou eigenlijk ook beschikbaar moeten zijn voor mensen met hoortoestellen”.
Een CI helpt dus niet alleen bij het horen, maar ook bij het omgaan met de dagelijkse luisterbelasting. Goede begeleiding zou een sleutelrol kunnen spelen.
Wat betekent dit voor werkenden met gehoorverlies?
Het onderzoek van Feenstra et al. (2025) maakt duidelijk dat mensen met ernstig gehoorverlies met een CI goed kunnen functioneren in hun werk, maar dat luisteren veel energie vraagt. Werkgevers, audiologen en bedrijfsartsen kunnen hier rekening mee houden, bijvoorbeeld door de akoestiek van de werkomgeving te verbeteren, door het gebruik van extra hoorhulpmiddelen te ondersteunen en door herstelmomenten te bieden tijdens de werkdag.
Voor slechthorenden zonder CI is dit onderzoek ook een wake-up call. Ook zij hebben luisteruitdagingen, maar de onderzoekers veronderstellen dat zij daar vaak minder begeleiding bij krijgen. Mogelijk is meer aandacht voor hoorondersteuning op de werkvloer noodzakelijk.
Bron: V. E. E. Feenstra, A. A. Zekveld, M. W. Kaandorp, J. H. J. de Ruijter, H. C. Stronks, J. J. Briaire, B. M. Mol, J. H. M. Frijns & S. E. Kramer (12 Apr 2025): Occupational performance of cochlear implant users: a comparative study with other hearing-impaired and normal-hearing individuals, International Journal of Audiology, DOI:10.1080/14992027.2025.2486853
