Recent is het boek Ongestoord uitgekomen. Het is een zelfhulpboek voor mensen die last hebben van tinnitus. Het boek is geschreven door audiologe Karen Stalpaert. Karen heeft een eigen praktijk in België (Audiks) waar ze mensen met tinnitus en hyperacusis begeleid.
Het boek Ongestoord dat is uitgekomen bij uitgeverij Borgerhof en Lambergts is een zelfhulpboek dat de lezer via 10 praktische stappen helpt om tinnitus beter te leren begrijpen en ook minder beperkend te laten zijn. Het boek is op een heldere, fijne en betrokken manier geschreven. HOorzaken ging met Karen Stalpaert in gesprek.
Wat maakt dat je het zelfhulpboek Ongestoord bent gaan schrijven?
Ik vind het belangrijk dat de juiste hulp voor iedereen beschikbaar is. Eén van de basis elementen in tinnitus hulpverlening is correct informeren. Dit is mogelijk aan de hand van een boek. Die correcte informatie gaan toepassen op je eigen situatie is moeilijker. Vandaar de keuze voor een zelfhulpboek. Lezers kunnen aan de hand van oefeningen de informatie verwerken tot inzichten die passen bij hun persoonlijke situatie.
Waar doel je met de titel ‘Ongestoord’ op?
Mensen die last hebben van tinnitus ervaren het geluid dat ze horen als storend. Ik sta de mensen met dit boek bij op hun weg naar niet meer gestoord worden door hun oren, vandaar de titel: OngestOORd.
Er zijn al een aantal zelfhulpboeken op het gebied van tinnitus. Waarom zouden mensen met tinnitus juist voor jouw boek moeten kiezen?
OngestOORd is geschikt voor iedereen met tinnitusklachten. Of je nu net tinnitus hebt en ongerust bent of al jarenlang hinder van het geluid ervaart. Wie net te maken krijgt met tinnitus toon ik de beste, efficiëntste weg doorheen het medisch landschap. Wie deze route al doorliep kan verder gaan met de educatieve en therapeutische stappen. Daarnaast is OngestOORd een invulboek, een boekenvorm die aanzet tot actie. Dit is een element dat mijns inziens vaak ontbreekt in zelfhulpboeken. Het boek bevat ook digitale elementen voor wie nog een stapje meer wil. Via een QR-code kom je bijvoorbeeld bij een geluidendatabank om je tinnitusgeluid aan je omgeving te laten horen of kan je luisteroefeningen doen.
Je geeft in het begin van het boek aan dat veel zelfhulpboeken te passief gelezen worden. Wat bedoel je daar mee?
Kennis vergaren is goed, maar als je niets doet met die kennis, dan verandert er niets. Je moet echt aan de slag met wat je leert om iets te kunnen veranderen.
Hoe heb je ervoor willen zorgen dat dit met jouw boek juist niet gebeurt?
Omdat ik weet dat daarin het gevaar loert, heb ik ervoor gekozen om er in het begin van het boek over te spreken. En de keuze om van OngestOORd een invulboek te maken, komt ook voort uit deze gedachtegang.
Je hebt het in je boek over ‘de weg door de jungle’? Ervaren mensen met tinnitusklachten het zorglandschap zo?
Ja, dat is mijn ervaring vanuit mijn eigen audiologische praktijk Audiks. Velen zien hulpverlening rond tinnitus als een kluwen waar ze de weg niet door lijken te vinden. Langs de ene kant komt dit omdat niet alle zorgverleners even vertrouwd zijn met de klacht. Langs de andere kant vind je heel wat informatie over therapieën die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn en dus vaak op teleurstelling uitdraaien. Door mensen de juiste weg te wijzen kunnen we heel wat teleurstellingen voorkomen.
Je geeft veel uitleg in je boek over het gehoor, over waarneming en tinnitus. Wat maakt dat zo belangrijk?
Tinnitus komt onverwacht en ongevraagd in je leven. Het is iets wat je niet kent. Onbekende dingen boezemen veel sneller angst in dan dingen die je kent. Denk maar aan het eerste ritje op de rollercoaster, dat is véél spannender dan de tweede keer. Eens je iets kent en begrijpt, wordt het gemakkelijker om er rationeel naar te kijken. Zo gaan de vervolgstappen ook meer effect hebben.
Een van de stappen in je boek is bewustwording van het mechanisme achter de tinnitus klachten. Waar draagt dat aan bij?
Vergelijkbaar met het antwoord op de vorige vraag draagt dit bij aan het begrip over de klacht. Weten hoe iets komt, hoe iets werkt, zonder daarbij in té veel in detail te treden, is de basis om verder te kunnen in de revalidatie van tinnitus.
Er wordt veel gezocht op medische termen op internet. Je raad mensen af op internet te gaan zoeken. Is dat wel tegen te houden? Is het dan niet beter te verwijzen naar websites met betrouwbare informatie?
Uiteraard is dat niet tegen te houden. Het is mijn doel om mensen te wijzen op gevaren van wat er te lezen is op internet. Natuurlijk is er betrouwbare informatie te vinden, alleen is het voor een leek niet altijd gemakkelijk om het kaf van het koren te onderscheiden. Een lijst maken met betrouwbaar bronnen is, in het boek, niet vanzelfsprekend in deze razend snel veranderende tijden.
Je bent sinds een jaar ook een van de moderatoren bij Facebook zelfhulpgroep Eerste Hulp bij Oorsuizen. Hoe kijk je na deze wat langer gevolgd te hebben tegen dergelijke zelfhulpgroepen aan?
Mensen vinden elkaar en merken dat ze niet alleen zijn met hun klacht. Dit is een grote kracht van de zelfhulpgroep. Het is goed dat de groep gemodereerd wordt door een team professionals. Zodoende kan toegezien worden op de correctheid van de informatie die rond gaat. Ik ben blij dat ik mijn steentje hieraan kan bijdragen. Het nadeel is dat mensen die geen last meer hebben van hun klacht vaak de groep verlaten. Als audioloog ben ik daar natuurlijk blij om, maar stiekem ben ik nog blijer als de leden elkaar steunen vanuit positieve ervaringen.
In een van de hoofdstukken komt het verrijken van de omgeving met geluid aan bod. Sommige behandelaars zijn daar juist tegen omdat het de gewenning in de weg kan staan. Wat maakt dat jij er juist voorstander van bent?
Verrijken van de omgeving met geluid is geen lange termijn oplossing en werkt ook niet als dit het enige is wat je doet. Wél is het een goede manier om in begin een houvast te hebben en uit paniek te geraken. Het is een groot voordeel om van daaruit de volgende stappen in het revalidatieproces aan te vangen.
Je hebt een wetenschappelijke aanpak bij de begeleiding die je biedt en die vormt ook de basis van je boek. Cognitieve therapie maakt daar onderdeel van uit. Is het veranderen van gedachten over tinnitus zonder begeleiding goed te doen?
Dat is zeer persoonlijk. Dit hangt o.a. af van hoe goed je je eigen gedachten kan vatten. Eerste stappen zetten, dat kan zeker. Als het alleen niet lukt en je daarmee vast zit kan je best de hulp inschakelen van een gespecialiseerde therapeut.
Je hebt het in je boek over het ‘need-to-hear-principe’ kan je daar wat meer over vertellen?
We hebben dagelijks enorm veel prikkels om ons heen, maar we nemen ze niet allemaal waar. Gelukkig maar, of we werden allemaal gillend gek. Om te beslissen welke geluiden ons bewustzijn bereiken, maakt het brein gebruik van dit ‘need-to-hear-principe’. Wat hebben we nodig om te horen en wat niet? Ons brein kiest ervoor om prikkels door te sturen die voor ons belangrijk zijn, een emotionele betekenis hebben, gevaar met zich meebrengen of actie vragen. Als het tinnitusgeluid één of meerdere van deze dingen met zich meebrengt zal het brein dit geluid telkens naar je bewustzijn brengen waardoor het altijd hoorbaar is.
Wat als mensen toch nog een extra steuntje in de rug nodig hebben na het lezen van je boek. Wat moeten ze dan doen?
Afhankelijk van de ernst van de klachten is er een verschillende mate van begeleiding nodig. Wanneer er nog extra begeleiding nodig is na het lezen van OngestOORd, kunnen mensen terecht in mijn online audiologische praktijk Audiks. Alle informatie daarover vind je op www.audiks.be
Het boek is onder andere via Bol.com te bestellen
Het zoveelste in de rij … Ik heb al bijna 6 jaar zeer hevige tinnitus (hoge fluittoon) en van alles geprobeerd (kinesitherapie, acupunctuur, zelfhulpboeken, hoorapparaten, enz). De huisarts vertelt me gewoon “dat er niets aan te doen is” ! Punctum ! Ik heb dan ook een document geschreven met aanvraag voor euthanasie binnen afzienbare tijd …
Oh hemeltje wat erg…. Ook ik heb tinnitus en hoor het hard suizen. Ik kan er mee dealen en ik zal ook wel moeten omdat ik 3 jonge kinderen heb. Jouw reactie raakt mij diep in het hart. Ik wens je veel sterkte toe.
Zelf sinds 2 jaar last van tinnitus. Heb ontzettend veel gehad aan het boek Oorzaken van Arno Lieftink. Daardoor kan ik de tinnitus meestal wel loslaten. En kalm blijven als dat in en stressvolle periode niet helemaal lukt. Als ik het interview lees over Ongestoord, zie ik geen enkele toevoeging op of verschil met het boek Oorzaken. Ongestoord wordt gebracht als een eerste en uniek boek voor zelfzorg/zelf revalidatie. Maar dat is dus helemaal niet zo in mijn optiek. Jammer dat Oorzaken zo weinig bekend is blijkbaar.
De ” zoveelste ” oplossing ? Of weer puur commercieel gedoe. ?
Vrees helaas het laatste na diverse teleurstellende verwijzingen.
Zoals in de diverse zelfhulpboeken altijd staat, bieden ze geen oplossing om de tinnitus te doen verdwijnen. Wel bieden ze handvatten om de negatieve gevolgen ervan te verminderen en het beheersbaar te krijgen. Dat is ook het doel van de therapieën die worden aangeboden.