Boek Gehoorverlies bij Kinderen | Een review

Deze maand is het boek Gehoorverlies bij Kinderen verschenen. Het boek is geschreven door Martine de Smit en vakgenoten. De auteurs hebben allen jarenlange ervaring in de kinderaudiologie. Het boek is uitgebracht als handboek voor audiologen en logopedisten. Het gaat uit van een biopsychosociale visie op zorg en gaat met ruim 600 pagina’s op zeer veel onderwerpen in. Het boek heeft enerzijds een zeer praktische insteek waardoor het tal van handvaten voor de auditieve revalidatie en behandeling van kinderen met gehoorverlies geeft. Tegelijkertijd brengen de auteurs de luistergerichte aanpak van de auditieve revalidatie naar het niveau van een proactieve aanpak. Hierbij stellen zij de leeftijdsgebonden ontwikkeling centraal. Het boek biedt een zeer goede theoretische basis voor mensen die beroepsmatig met kinderen met een auditieve beperking te maken hebben of krijgen. Een must-have voor in de boekenkast voor eenieder in de hoorzorg, ook als naslagwerk.

Gehoorverlies bij kinderen grote impact

Gehoorverlies bij kinderen vormt een flinke bedreiging voor de ontwikkeling van een kind op velerlei gebied. Het heeft vooral een grote impact op de auditieve ontwikkeling en de verwerving van taal. Door vroegtijdig goede professionele begeleiding aan zowel het kind als het gezin te bieden, kunnen kinderen een kansrijke toekomst tegemoet zien. Auteur Martine de Smit: “Een gehoorverlies wordt hoe langer hoe meer beschouwd als een probleem van toegang tot de hersenen waar de ontwikkeling van gesproken taal plaatsvindt. Auditieve correctie kan de geluidstoegang naar de hersenen openen. Hulpverlening houdt veel meer in dan enkel inzetten op de auditieve correctie. Het totale functioneren van het kind en zijn omgeving en de hulpvraag van diverse betrokkenen vormen de basis voor het hulpverleningsproces. Ook dat laten we in ons boek zien.”

Gereedschap voor professionals

Door screening van het gehoor van pasgeborenen zijn veel nieuwe inzichten ontstaan, ook op het gebied van begeleiding van kinderen. Door de innovaties op het gebied van hoortoestellen, cochleaire implantaten en botverankerde hoortoestellen wordt er op vlak van auditieve revalidatie steeds meer mogelijk. Naast de auditieve revalidatie moet de professional oog hebben voor belemmerende en bevorderende factoren bij het kind zelf en zijn omgeving.  Bij de begeleiding is een interdisciplinaire aanpak van belang. Martine de Smit: “Met ons boek willen we professionals gereedschap bieden om de gevolgen van een auditieve beperking zo goed als mogelijk te verhelpen, zodat een kind zich zo optimaal kan ontplooien.”

Onderwerpen in het boek Gehoorverlies bij Kinderen

Auditieve ontwikkeling kinderen

Na een hoofdstuk over biopsychosociale visie op hoorzorg staan de auteurs allereerst stil bij de auditieve ontwikkeling van het kind en welke impact gehoorverlies op de ontwikkeling van een kind heeft. Bij het laatste wordt gekeken naar de invloed van het gehoorverlies op het begrip van taal, de taalproductie, motoriek én op de empathische vermogens. Ook wordt er stilgestaan bij de impact die het heeft op ouders en op het sociaal emotioneel welzijn van het kind zelf. Het hoofdstuk sluit af met factoren die het functioneren positief en negatief kunnen beïnvloeden.

Classificatie auditieve stoornissen

Natuurlijk is er ook een hoofdstuk waarin auditieve stoornissen bij kinderen op verschillende manieren worden geclassificeerd. In weer een ander hoofdstuk wordt gekeken naar de verschillende oorzaken van het gehoorverlies en het oto-etiologisch onderzoek.

Screening

In het hoofdstuk over screening gaan de auteurs allereerst terug in de tijd en nemen de ontwikkeling van de neonatale gehoorscreening en de gehoorscreening op schoolleeftijd onder de loep. Het is fijn dat de auteurs, die allen betrokken zijn bij het onderwijs in de audiologie en logopedie aan de Arteveldehogeschool in Gent, ook de specifieke situatie in Nederland in ogenschouw nemen. Dat doen ze ook in de latere hoofdstukken over de kandidatuur voor cochleair implantaten en het hoofdstuk over therapie en begeleiding van kinderen met gehoorverlies. Daarmee is het boek ook zeer goed geschikt voor mensen die in Nederland in de hoorzorg werken.

Audiologische diagnostiek

Ook de audiologische diagnostiek komt uitgebreid aan bod waarbij de cross-check met objectieve en subjectieve onderzoeken de basis vormt bij deze jonge doelgroep.

Logopedische diagnostiek

Omdat de ondersteuning van kinderen een interdisciplinaire aanpak vereist, besteden de auteurs ook uitgebreid aandacht aan de logopedische diagnostiek. Daarbij komt de diagnostiek aan de orde van zowel jonge als oudere kinderen en laten de auteurs hun licht schijnen op het onderzoek naar spraakproductie en taalonderzoek.

Auditieve correctie

In het hoofdstuk over auditieve correctie komt allereerst het hoortoestel, de selectie, de aanpassing en de verificatie ervan aan bod. Ook werpen de schrijvers een grondige blik op cochleaire implantaten en beengeleidingsystemen. De kandidatuur, diagnostiek, operatie, aanpassing en begeleiding van patiënten bespreken zij daarbij. Ook de veel minder vaak voorkomende hersenimplantaten passeren de revue. 
Bij de aanvullende hoorhulpmiddelen (soloapparatuur) kijken ze niet alleen naar de kandidatuur (voor wie zijn de hulpmiddelen wel en voor wie minder geschikt), ook is er aandacht voor het in kaart brengen van de luisteromgeving.

Therapie en begeleiding

Het een na laatste hoofdstuk gaat uitvoerig in op de therapie en begeleiding van kinderen met gehoorverlies. De schrijvers kijken allereerst naar een aantal modellen en methodieken. Vervolgens komen zowel de begeleiding van baby’s, peuters, kleuters, jonge kinderen en tieners aan de orde.

Speciale doelgroepen

Het laatste hoofdstuk werpt een blik op speciale doelgroepen. Denk hierbij aan kinderen met bijzondere gehoorproblemen (waarbij ook de zeer kleine gehoorverliezen aan de orde komen), kinderen met een meervoudige beperking en kinderen waarbij meer- en anderstaligheid een rol speelt.
In het hoofdstuk is er ook aandacht voor het opgroeien in een doof of meertalig goedhorend gezin.

Conclusie

De auteurs hebben een zeer compleet boek geschreven over gehoorverlies bij kinderen. Een boek dat enerzijds een zeer praktische insteek heeft waardoor het tal van handvaten voor de auditieve revalidatie en behandeling van kinderen met gehoorverlies biedt. Anderzijds biedt het boek een zeer goede theoretische basis voor mensen die beroepsmatig met kinderen met een auditieve beperking te maken hebben of krijgen. Bij het lezen is al snel duidelijk dat de auteurs zowel flink wat ervaring meenemen uit de praktijk maar dat het hun zeker niet ontbreekt aan wetenschappelijke bagage. De combinatie daarvan maakt het boek geschikt als studieboek en tegelijkertijd ook als praktische handleiding. Een must-have dus voor in de boekenkast voor eenieder in de hoorzorg, ook als naslagwerk.

Review: Boek Gehoorverlies bij Kinderen, Handboek voor audiologen en logopedisten
Auteurs: Martine de Smit, Kristin Kerkhofs, Bianka Vandaele en Jarle Franceus, Uitgeverij Acco; 2021