De experimentele stof AC102 heeft bij gerbils tinnitusgedrag na lawaaischade sterk verminderd. Dat blijkt uit een dierstudie van het Universitair Ziekenhuis van Erlangen. De stof herstelt in het binnenoor beschadigde verbindingen tussen haarcellen en zenuwvezels, zogeheten ribbon-synapsen. Of AC102 ook werkt bij mensen, moet nog blijken. De werking tegen tinnitus wordt nog onderzocht in een lopende klinische studie.
Alleen van toepassing bij synapsgerelateerde tinnitus
De werking van AC102 is gebaseerd op het herstel van zogeheten ribbon-synapsen in het slakkenhuis. Die verbindingen tussen haarcellen en zenuwvezels kunnen beschadigd raken door harde geluiden of ander akoestisch trauma. Schade aan deze synapsen wordt ook wel synaptopathie genoemd. Tinnitus die hiermee samenhangt, lijkt bij gerbils te verminderen na behandeling met AC102. Tinnitus die ontstaat bij andere vormen van gehoorverlies, zoals door veroudering, chronische oorproblemen, psychische factoren of somatische klachten zoals kaak- of nekproblemen, valt buiten het bereik van deze aanpak.
Fabrikant wekt hoop, maar werkzaamheid bij mensen nog niet bewezen
De fabrikant AudioCure presenteert de dierresultaten als een belangrijke stap richting een mogelijke behandeling van tinnitus. Daarbij wordt benadrukt dat AC102 de verbindingen in het binnenoor herstelt en dat tinnitusklachten in het preklinische model vrijwel verdwenen. Tegelijk wordt al gesproken over het ‘potentieel’ van AC102 als behandeling voor mensen. Die bewoordingen kunnen de indruk wekken dat het middel al werkt bij mensen, maar dat is nog niet het geval. De werkzaamheid tegen tinnitus bij mensen is nog niet vastgesteld en moet nog blijken uit lopend onderzoek.
Onderzoek bij mensen nog in vroege fase
AC102 is nog niet beschikbaar als behandeling. De stof wordt momenteel onderzocht in een fase 2-studie bij ongeveer tweehonderd patiënten met plotselinge, idiopathische slechthorendheid. Omdat bij die aandoening vaak ook tinnitus voorkomt, wordt in het onderzoek gekeken naar de effecten op beide klachten. Eerder is in een fase 1-studie aangetoond dat de stof bij gezonde vrijwilligers veilig en goed verdraagbaar is wanneer deze direct in het middenoor wordt toegediend.
Toediening via het middenoor
AC102 wordt toegediend via een injectie in het middenoor, vlak bij het ronde venster. De stof zit in een speciale gel die vloeibaar is bij kamertemperatuur en verandert in een zachte massa zodra die het warme oor bereikt. Zo blijft de stof goed op zijn plek en kan deze geleidelijk het binnenoor binnendringen. Door deze manier van toedienen komt de werkzame stof precies daar waar die nodig is, terwijl de rest van het lichaam er nauwelijks iets van merkt.
Hoe geneesmiddelen in onderzoek worden getest
Nieuwe medicijnen worden stapsgewijs onderzocht in verschillende fasen. In fase 1 wordt het middel toegediend aan gezonde vrijwilligers om de veiligheid en verdeling in het lichaam te bestuderen. Fase 2 onderzoekt de werking en optimale dosering bij patiënten met de aandoening waarvoor het middel bedoeld is. In fase 3 wordt het middel bij grotere patiëntengroepen vergeleken met bestaande behandelingen. Ook worden zeldzame bijwerkingen onderzocht. In fase 4 wordt na markttoelating gekeken naar langdurige effecten en bredere patiëntgroepen.
AC102 bevindt zich momenteel in fase 2. De werking tegen tinnitus bij mensen is dus nog niet aangetoond, en het middel is nog niet goedgekeurd voor gebruik.
Cognitieve gedragstherapie blijft aanbevolen behandeling
Totdat effectiviteit van AC102 bij tinnitus is aangetoond, blijft cognitieve gedragstherapie, waar exposure therapie onder valt, de best onderbouwde behandelmethode. Deze therapievorm helpt mensen beter om te gaan met het tinnitusgeluid en de emotionele belasting die het kan geven. In internationale en Nederlandse richtlijnen wordt deze benadering aanbevolen bij hinderlijke tinnitus, ongeacht de onderliggende oorzaak.
Eerdere pogingen om medicatie te ontwikkelen voor tinnitus
AC102 is niet het eerste middel dat hoopgevende resultaten laat zien in het laboratorium. In het verleden zijn meerdere medicijnen onderzocht die tinnitus zouden kunnen verminderen, zoals AM-101, AM-111 en AUT00063. Ondanks positieve resultaten in vroege onderzoeksfasen, hebben deze middelen tot nu toe niet geleid tot een goedgekeurde behandeling. Voor meer informatie over deze en andere pogingen kijk op deze pagina: Medische behandelingen voor tinnitus
Bronnen:
- Tziridis, K., Rasheed, J., Kwiatkowska, M., Wright, M., & Schlingensiepen, R. (2025). A single dose of AC102 reverts tinnitus by restoring ribbon synapses in noise-exposed Mongolian gerbils. International Journal of Molecular Sciences, 26(11), 5124. https://doi.org/10.3390/ijms26115124
- AudioCure Pharma GmbH. (2025, 3 juni). Tinnitus research: Novel compound AC102 makes constant ear noise disappear in preclinical model. https://www.audiocure.com/pr_tinnitus/
