Irrationale gedachten volgens David Burns

Onze gedachten kunnen onze gevoelens op een negatieve manier beïnvloeden. Dit soort gedachten worden ook wel irrationele gedachten genoemd. Dit soort gedachten zijn door psycholoog David Burns in 10 categorieën ingedeeld

Lees verder

Bron: David B Burns: Feeling Good

  1. Alles-of-niets denken: dingen worden te zwart-wit gezien en als je niet perfect presteert zie je jezelf als een volledige mislukking.
  2. Overgeneralisatie: een enkele negatieve gebeurtenis wordt gezien als een oneindig patroon van mislukkingen.
  3. Mentaal filter: één enkel negatief detail krijgt te veel aandacht waardoor de hele realiteit als negatief wordt gezien.
  4. Diskwalificatie van het positieve: positieve ervaringen worden om een of andere reden niet meegeteld.
  5. Voorbarige conclusies: bepaalde zaken worden als negatief gezien, terwijl er geen feiten zijn om de conclusie op te baseren. Dit kan door:
    a) Gedachten lezen: je concludeert dat iemand negatief over je denkt of iets doet omdat hij negatief over je denkt, zonder na te gaan of dit klopt.
    b) Waarzeggen: je gaat ervan uit dat bepaalde zaken slecht zullen gaan of aflopen en er bestaat de overuiging dat de voorspelling een vaststaand feit is.
  6. Uitvergroten of bagatelliseren: het belang van zaken wordt uitvergroot. Dat kunnen de eigen fouten zijn maar ook de successen van iemand anders. Ook kan het zijn dat zaken juist overdreven klein worden gemaakt, zoals de eigen kwaliteiten of iemand anders zijn minder sterke punten.
  7. Emotioneel redeneren: er wordt vanuit gegaan dat de ervaren negatieve emoties een afspiegeling zijn van de werkelijkheid. Het gevoel is waar: “Ik voel me ….., dus moet het waar zijn”.
  8. ‘Moet’-uitspraken: er wordt in termen van moeten gedacht. Het gevolg van ‘moeten’ is schuldgevoel. Als de ‘moetens’ gericht worden op anderen en er wordt niet aan voldaan dan ontstaat er een gevoel van boosheid, frustratie en wrok.
  9. Hokjesdenken: dit is een extreme vorm van overgeneralisatie. In plaats van het zien van een enkele fout, komen er gedachten als: ‘Ik ben waardeloos’. Dat kan ook gebeuren als het gedrag van iemand anders onwelgevallig is.
  10. Personalisatie: de verantwoordelijkheid voor een negatieve gebeurtenis wordt naar de persoon toe getrokken. Dit terwijl er geen directe verantwoordelijkheid voor is.