Solo apparatuur
Solo apparatuur kan gezien worden als een speciaal soort hoorhulpmiddel dat de bron van de spraak dichterbij brengt. Bij solo apparatuur bevindt zich in de directe nabijheid van de spreker een microfoon en bij de luisteraar is er een ontvanger. De spraak die aan de kant van de spreker bij de microfoon binnenkomt wordt door een zender direct doorgestuurd naar een ontvanger die zich aan de kant van de luisteraar bevindt. Wanneer het signaal aan de kant van de ontvanger is opgevangen, wordt dit versterkt doorgegeven aan een hoofdtelefoon of als de ontvanger hoortoesteldragend is, aan de hoortoestellen. Ook kan het signaal worden doorgegeven aan de ontvanger van een cochleair implantaat of botverankerd hoortoestel.
Lees verder
Solo apparatuur, hoortoestellen en implantaten
Voor dragers van hoortoestellen, cochleair implantaten en botverankerde systemen is solo apparatuur bedoeld voor situaties die ook nog met een hoortoestel of implantaat problematisch zijn. Denk hierbij aan het voeren van gesprekken tijdens vergaderingen, op verjaardagen, recepties, kaartavonden, restaurantbezoek of bij het volgen van lezingen. Tevens zijn er met de moderne technieken mogelijkheden om het geluid van de telefoon, de tv of computer direct door te geven via de solo apparatuur.
Spraak komt ‘schoon’ aan
Het spraaksignaal kan, doordat de solo apparatuur de spraak direct van de spreker naar de ontvanger stuurt, onderweg niet vervuild raken door allerlei lawaai uit de omgeving. Het komt er zo ‘schoon’ aan. Tegelijkertijd kan door de directe overdracht ook de nagalm de spraak zo minder makkelijk beïnvloeden. Solo apparatuur verkleint als het ware de afstand tussen spreker en de luisteraar. Ondanks dat richting gevoelige microfoons op hoortoestellen flink wat meerwaarde kunnen opleveren, kunnen deze in zeer moeilijke luisteromstandigheden en op grotere afstand nooit de winst behalen die solo-apparatuur haalt.
Verschillende manier van doorgeven door solo apparatuur
Het signaal kan op meerdere manieren worden doorgegeven aan het hoortoestel door solo apparatuur. Dit kan via een speciale inductielus die om de hals wordt gedragen en gekoppeld is aan de ontvanger of het gebeurt via een speciale kleine ontvanger. De ontvanger kan ingebouwd zitten in het hoortoestel of cochleair implantaat of daaraan vastgemaakt worden. Via de ontvanger komt het geluid afkomstig van de solo apparatuur bij het hoortoestel. Het hoortoestel maakt vervolgens het signaal weer hoorbaar als spraak en ander geluid. Ook werd een tijd lang de streamer van het eigen hoortoestel of cochleair implantaat gebruikt om daar een klein ontvangertje aan te bevestigen. Omdat vandaag de dag telefoongesprekken en muziek steeds vaker direct naar de hoortoestellen worden overgestuurd, verdwijnen streamers steeds vaker.
Zenders en ontvangers bij solo apparatuur
Ieder merk heeft zijn eigen zenders en ontvangers. Ook zijn er per merk veelal speciale kleine ontvangertjes beschikbaar die onder het hoortoestel geklikt kunnen worden. Tegenwoordig maken bijna alle hoortoestelfabrikanten gebruik van een zogeheten ‘eurostekker’ om de koppeling met een hoortoestel mogelijk te maken. Bij sommige hoortoestellen zit de ontvanger in het hoortoestel ingebouwd of vormen ze qua design een fraai geheel. Bij andere merken zijn ze soms duidelijk zichtbaar aan de onderkant van het hoortoestel. Dat maakt dat dit niet frequent wordt toegepast.
Koppeling via T-stand
Door gebruik te maken van een inductielus (hoortoestel in de T-stand) of een speciale ontvanger die een universele aansluiting heeft, is de solo apparatuur van de verschillende merken te koppelen aan zowat alle hoortoestel merken.
Toepassing solo apparatuur
Solo apparatuur wordt in het onderwijs vaak gebruikt, maar ook bij lezingen, werkoverleg of bij een etentje kan het flinke voordelen opleveren. Soloapparatuur kan ook worden aangesloten op de tv, radio, computer of telefoon. Hierbij wordt de zender aangesloten op de audio-ingang en deze stuurt dan het audiosignaal op zijn beurt door naar de hoortoestellen.
Solo apparatuur wordt in Nederland door meerdere bedrijven op de markt gebracht. Naast de hoortoestelfabrikanten die microfoons leveren die alleen met hun eigen merk samenwerken (al dan niet via een streamer), zijn er ook hoortoestelfabrikanten die zich speciaal op deze solo-apparatuur toeleggen.
Klik hier voor de regelgeving voor vergoeding van solo apparatuur.
Hieronder zal de soloapparatuur van een aantal merken worden besproken die op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn. Allereerst zal het, veelal meest eenvoudige, solosysteem worden besproken waarbij een microfoon gekoppeld wordt aan de hoortoestellen al dan niet via een zogeheten streamer.
Solo apparatuur: systeem met merkgebonden apparatuur van hoortoestelfabrikanten
Een van de opties zijn de speciale merkgebonden microfoons die draadloos samenwerken met hoortoestellen. De microfoon kan het signaal direct doorsturen naar de hoortoestellen. De externe microfoon werkt alleen met het specifieke merk hoortoestel samen.
Soms wordt daar nog een tussenstation voor gebruikt. Dit tussenstation heet een ‘streamer’. Dit is een kleine apparaatje dat om de nek of in de binnenzak wordt gedragen en dat meerdere functies kan vervullen. Omdat de kleinere hoortoestellen geen T-stand meer hebben, zit deze vaak in de streamer. Omdat de meeste hoortoestellen telefoongesprekken en muziek direct kunnen oversturen naar de hoortoestellen, raken streamers uit de mode.
In de figuur hieronder is te zien welke opties een streamer heeft om verschillende apparatuur te koppelen aan de hoortoestellen. Als voorbeeld is apparatuur van Signia genomen. Ook bij andere fabrikanten is een dergelijke opzet mogelijk.
Op deze manier wordt ook een solo-systeem gecreëerd met een soortgelijke werking als de speciale soloapparatuur heeft. Zoals te zien is in de tekening zijn op de streamer of microfoon (afhankelijk van het merk) ook andere audiobronnen aan te sluiten zoals een computer, MP3-speler of tv.
Een merkgebonden microfoon is een relatief goedkope oplossing om een ‘solo apparatuur set’ te creëren. Let wel er zijn verschillen tussen de microfoons van de diverse fabrikanten.
Wanneer de eisen hoog zijn of in de toekomst de eisen groter worden en er bijvoorbeeld de behoefte bestaat aan meerdere actieve microfoons (wat nuttig kan zijn in een vergadering) dan kent een dergelijk systeem zijn beperkingen.
Voordelen merkgebonden microfoon:
- relatief goedkope oplossing
- apparatuur is ontwikkeld om goed met elkaar samen te werken
- apparatuur past qua uiterlijk goed bij elkaar
Nadelen:
- wanneer in de toekomst behoefte is aan extra voorzieningen is de set niet altijd uitbreidbaar
- ook bij nieuwe hoortoestellen van een ander merkt te gebruiken
Solo apparatuur van hoortoestelfabrikant Phonak / Sonova
Roger On microfoon
De fabrikant van hoortoestellen Phonak heeft een groot aantal producten die tot de soloapparatuur zijn te rekenen. Het grote voordeel van deze apparatuur is dat deze los maar ook, afhankelijk van de situatie, samen in te zetten zijn. Voor in de privesituatie maar ook voor op het werk is er de fraai vormgegeven Roger On microfoon. De Roger On microfoon is geschikt voor één op één gesprekken en voor vergaderingen met een klein aantal personen en voor het volgen van lezingen. Voor vergaderingen of etentjes met grotere groepen kan de Roger Table Mic worden gebruikt (zie onder). Het Roger systeem is net als andere solo apparatuur bedoeld voor situaties die ook met een hoortoestel problematisch zijn, zoals gesprekken voeren tijdens vergaderingen, op verjaardagen, kaartavonden, restaurantbezoek of bij het volgen van lezingen.
De Roger On microfoon kan direct communiceren met Phonak hoortoestellen met de ingebouwde Roger Direct ontvanger zoals de Phonak Paradise deze heeft. De microfoon is ook te gebruiken met oudere Phonak hoortoestellen zonder een dergelijke geïntegreerde ontvanger. De ontvanger is dan mooi weggewerkt onder het hoortoestel. Ook voor andere merken hoortoestellen zijn speciale mini-ontvangertjes beschikbaar. Zo’n ontvangertje plaatst de audicien onder het hoortoestel via een zogeheten euroconnector. Deze zijn dan wel duidelijk zichtbaar aan de onderkant. Om die reden vindt deze toepassing bij andere merken op deze manier minder vaak plaats.
Roger On in combinatie met Roger Neckloop
Een miniontvanger is ook op een streamer van het eigen hoortoestel aan te sluiten. Steeds meer fabrikanten nemen echter afscheid van dergelijke streamers omdat muziek en telefoongesprekken rechtstreeks naar de hoortoestellen zijn over te sturen. Een alternatief oplossing is de Roger Neckloop. De Roger Neckloop ontvangt het geluid van de microfoon en zet dit om in een inductief signaal dat de halslus uitzendt. De luisterspoel van het hoortoestel , cochleair implantaat of botverankerd hoortoestel kan dit opvangen. De drager van het hoortoestel of cochleair implantaat zet daarvoor zijn toestel op de T-stand.
Geluid TV of hifi via Roger On naar hoortoestellen
Onderaan de Roger On zit een USB-C aansluiting. Hiermee is de microfoon aan te sluiten op het docking station (tevens oplader) of direct te koppelen aan een audiobron. De Roger On microfoon stuurt dan het tv of hifi signaal door naar de hoortoestellen, naar het Cochleair Implantaat of botverankerd hoortoestel.
Headset voor op computer of tablet
De Roger On is ook aan te sluiten op de computer of tablet door deze met USB kabel daarop aan te sluiten. Het geluid van de computer komt dan direct bij de hoortoestellen terecht. Dat is bij het voeren van online gesprekken zoals via Zoom, Skype of Teams prettig. Bij de nieuwste Roger On V2 wordt ook het eigen stemgeluid door de microfoon opgevangen en zo doorgegeven aan de gesprekspartner. Op deze manier dient de Roger On als headset voor de computer.
Bij de eerdere versie van de Roger On microfoon werd het geluid opgevangen door de microfoon van de computer.
Meerdere microfoons in Roger On
De Roger On microfoon bevat meerdere microfoons waardoor het systeem zich kan richten op de spreker. Afhankelijk van de stand van de Roger On microfoon wordt een andere optimale instelling van de microfoons gekozen. Zodra de gebruiker de Roger On plat op tafel legt, bijvoorbeeld bij een vergadering, dan gaat de microfoon in de rondomgevoelige stand. De microfoon kiest dan automatisch de meest sterke stem uit en richt zich daarop.
Interviewmodus in Roger on
Wanneer de gebruiker de microfoon schuin in de hand houdt, gaat het apparaat in de directionele stand en richt zich dan sterk naar boven daar waar de mond van de spreker zit. Dit wordt ook wel de interviewmodus genoemd. De Roger On houdt zo ongewenst omgevingslawaai en andere sprekers buiten de deur.
Roger On om hals van gesprekspartner
Zodra de Roger On om de hals van de gesprekspartner of presentator hangt, gaat de Roger On in een nog sterkere directionele stand. In de Roger On zit voor deze automatische instelling die afhankelijk is van de positie van de microfoon, een zogeheten accelerometer (versnellingsmeter) zoals die ook te vinden is in smartphones. Natuurlijk kan de gebruiker ook zelf bepalen in welke directionele stand de Roger On komt te staan. Dat kan de gebruiker instellen via een drukknop op de microfoon of via de myRogerMic-app. Wanneer de gebruiker de Roger On microfoon laat vallen, schakelt het systeem razendsnel de microfoons uit. Hierdoor krijgt de hoortoestel of CI drager geen hard geluid op de oren. Ook gaat het systeem permanent na of de frequentie waarop het uitzendt voldoende storingsvrij is. Zo niet dan wisselt het systeem vliegensvlug van frequentie. Zo is er een optimale verbinding tussen de microfoon en de andere hoorhulpmiddelen.
Koppelen meerdere microfoons aan Roger On
Ook is het mogelijk om één of meerdere revers-microfoons te koppelen aan de Roger On microfoon. Dit kan desgewenst met meerdere microfoons tegelijkertijd. Zo kan elke spreker aan bijvoorbeeld de eet -of vergadertafel een microfoon aan het revers bevestigen en zo wordt ieder goed hoorbaar voor de slechthorende tafelgenoot. Deze microfoon heeft de Roger Clip-on mic. Bij dit microfoonsysteem geldt: wie het eerst spreekt heeft voorrang.
Ook is gelijktijdige koppeling mogelijk met Roger tafel microfoons (Roger Table Mic II).
Roger Select
Situaties met rumoer en met meerdere sprekers die zich op verschillende afstanden bevinden, zijn vaak een flink probleem voor slechthorenden. Hoortoestellen kunnen op korte afstand met behulp van ingebouwde richtingmicrofoons zich richten op de spreker. Op grotere afstand zijn hoortoestellen daar niet meer voldoende voor. Dan kan de Roger Select (en de andere Roger microfoons zie onder) uitkomst bieden. Roger Select is een microfoon die de gebruiker midden op tafel legt en die zich automatisch richt op de spreker die aan het woord is. Deze techniek noemt Phonak ‘Multibeam Technology‘.
Zes microfoons in Roger Select solo apparatuur
In de Roger Select soloapparatuur zitten daarvoor zes microfoons die de omgeving continue in de gaten houden. De gebruiker kan wanneer hij dat wenst ook handmatig selecteren op welke spreker de microfoon zich moet richten. De Roger Select microfoon is bedoeld voor kleinere gezelschappen (1 en 4 personen). De microfoon kan ook op het lichaam worden gedragen.
Telefoneren en naar tv en hifi luisteren met Roger Select
De Roger Select kan ook dienen als tussenstation om er mee te telefoneren (vast en mobiel). Ook is het mogelijk om bijvoorbeeld de computer, audio-installatie en tv aan de Roger Select te koppelen. Muziek, spraak en andere geluiden worden vervolgens draadloos naar de hoortoestellen gestuurd. De Roger Select is in drie kleuren leverbaar: Champagne, Pearl White en Graphite Gray.
Roger Table Mic II
De Roger Table Mic II is bedoeld voor gesprekken aan tafel (vergaderingen, etentjes) met een grote groep. Er zijn meerdere Roger Table Mic II aan elkaar te koppelen. De Roger Table Mic II vangt net als de Roger Select stemmen van de sprekers op, onderdrukt achtergrondlawaai en stuurt de spraak vervolgens draadloos naar de hoortoestellen. Storende achtergrondgeluiden worden door Roger zó effectief weggefilterd dat de gebruiker op afstand zelfs 62% beter kan horen dan iemand zonder gehoorverlies.
Onopvallend en lange levensduur batterij
De Roger Table Mic II is discreet ontworpen en kan onopvallend op de tafel worden geplaatst. De tafelmicrofoon wordt eenvoudig met een enkele druk op de knop verbonden met de hoortoestellen.
De accu van de Roger Table Mic gaat maar liefst 24 uur mee dus lang genoeg voor iedere vergadering of etentje.
Roger Table Mic II te combineren met andere Roger apparatuur
De Roger Table Mic is te combineren met andere Roger producten zoals de Roger On microfoon (bedoeld voor één op één gesprekken of kleine groepsgesprekken), met de Roger Clip-On Mic (een microfoon die bij de gesprekspartner aan het shirt, blouse of jasje kan worden bevestigd) of met de Roger Select. De Clip-On Mic is ideaal bij een lezing of cursus, maar ook om bijvoorbeeld de voorzitter van de vergadering te kunnen volgen.
Roger solo apparatuur ook geschikt voor andere merken hoortoestellen
De Roger Table Mic II solo apparatuur is niet alleen geschikt voor Phonak hoortoestellen, maar kan ook prima samenwerken met hoortoestellen van andere merken. Dat kan op verschillende manieren. Allereerst kan de Roger Miniatuur ontvanger worden aangesloten op achter-het-oor hoortoestellen of op de streamer van het eigen hoortoestel. Een andere mogelijkheid is om gebruik te maken van de eerder beschreven Roger MyLink.
Soloapparatuur van Phonak voor in de klas
Naast deze apparatuur heeft Phonak ook soloapparatuur voor in de klas. Ook deze apparatuur is gebaseerd op de Roger technologie en is op de meeste hoortoestellen, cochleair implantaten en botverankerde hoortoestellen toepasbaar. De Roger Inspiro is een microfoon voor de leerkracht en vormt het hart van het Roger systeem op school. De Inspiro is geschikt voor gebruik in alle onderwijssituaties en heeft twee microfoonopties. De menu’s zijn goed afleesbaar en de microfoon beschikt over instelbare toetsen.
Ook heeft Phonak een doorgeefmicrofoon (de Roger Dynamic) waarmee de opmerkingen van leerlingen of assistenten voor iedereen hoorbaar zijn. Met de Roger Audiohub is het digitale schoolbord hoorbaar te maken. De informatie wordt naar de Inspiro microfoon gestuurd en deze verspreidt het signaal weer naar de slechthorende kinderen (ontvanger op hoortoestel of ontvanger met halslus).
Voor meer informatie over deze solo apparatuur van Phonak klik hier.
Solo apparatuur van hoortoestelfabrikant Oticon
Oticon EduMic
Oticon heeft net als andere fabrikanten een eigen microfoon (de ConnectCip) die bedoeld is voor uitdagende situaties. Daarnaast heeft Oticon de EduMic. De EduMic is solo apparatuur van hoortoestelfabrikant Oticon ontwikkeld voor in de klas. De microfoon is licht van gewicht en eenvoudig in het gebruik. Deze soloapparatuur is natuurlijk ook in de privé-situatie te gebruiken. De spreker bevestigt de EduMic op een revers of hangt deze rond de nek met een koord.
Het draagcomfort van de microfoon is groot en het gebruik wordt eenvoudig bevonden, zo blijkt uit onderzoek van de fabrikant.
Samenwerking met hoortoestellen
De Oticon EduMic werkt samen met met alle 2,4 GHz Oticon hoortoestellen. Hiertoe behoren speciaal voor kinderen ontwikkelde hoortoestellen de Oticon Opn Play en Oticon Xceed Play en ook ook de Oticon Opn, de Opn S en Siya. Daarnaast werkt de Oticon EduMic ook samen met andere producten van het moederbedrijf van Oticon (Demant Group) Zo is de microfoon ook direct te koppelen aan de Bernafon Viron en aan de Ponto 4 van Oticon Medical.
Omdat de EduMic ontwikkeld is voor in de klas zijn er meerdere hoortoestellen tegelijkertijd aan te koppelen. Eenmaal gekoppeld vinden de hoortoestellen de volgende keer automatisch microfoon terug.
Gebruikte technieken in de EduMic
De EduMic is niet alleen een zender maar schoont het spraaksignaal eerst op. Vervolgens zendt de microfoon het naar de slechthorende. Het gebruikt daarvoor geavanceerde geluidsbewerking die bekend is uit de Oticon Opn hoortoestellenlijn. Deze techniek is geoptimaliseerd voor het gebruik in de EduMic en werkt zo goed samen met de gebruikte signaalbewerkingstechnieken in de hoortoestellen zelf.
De EduMic gebruikt ook lawaaireductie zodat het systeem de spraak zo ‘schoon’ mogelijk overstuurd. De stem van de spreker krijgt op die manier prioriteit. Wanneer er buiten wind is, zal de EduMic de windruis er zo goed als mogelijk uit halen.
Verbonden ook met de directe omgeving: nauwkeurige plaatsing
Oticon heeft enige jaren geleden afstand genomen van directionaliteit. De fabrikant vindt dat deze techniek luisteraars daarmee juist te veel beperkt. Zij vergelijken directionaliteit als kijken met oogkleppen op. Oticon wil met hun hoortoestellen en microfoons de luisteraar juist toegang geven tot zoveel mogelijk geluiden.
De luisteraar krijgt bij gebruik van de EduMic niet alleen de spraak van de spreker op hun hoortoestellen te horen, maar ook spraak en geluiden vanuit hun omgeving. Zo blijft ook het contact met anderen en geluiden in de omgeving behouden.
De hoortoestellen hebben daarvoor de TwinLink functie in huis. Tijdens het oversturen van het geluid vanuit de microfoon kunnen de hoortoestellen ook onderling blijven communiceren met elkaar. Hierdoor kan de drager sprekers en geluiden in de ruimte nauwkeurig plaatsen. Dit biedt een goede structuur aan de omgeving en zo zijn ook sprekers goed te lokaliseren. Oticon heeft dus een andere filosofie zowel in hun hoortoestellen als solo-apparatuur dan Phonak.
Andere functionaliteiten Oticon EduMic
De primaire functie van de EduMic is natuurlijk de zendfunctie. De EduMic heeft echter zowel binnen als buiten het klaslokaal nog andere nuttige eigenschappen. De EduMic kan via een jack kabel audio oversturen (streamen) afkomstig van een tablet of smartphone, daarnaast kan de microfoon verbonden worden met FM apparatuur en Digital Modulation (DM) via een universele ontvanger. Ook kent de EduMic een T-stand waarmee het signaal van een ringleiding is op te vangen. Ledjes aan de bovenzijde laten de status van het systeem zien. De oplaadbare batterij van de EduMic gaat 10 uur mee.