Buis van Eustachius

De buis van Eustachius vormt de verbinding tussen de middenoorholte en de keel-neusholte. Door het elastische kraakbeen en de slappe wanden is de buis van Eustacius normaliter afgesloten, waardoor bacteriën en ongewenste stoffen geen kans hebben vanuit de keel in het middenoor te komen. Bij slikken, kauwen, geeuwen en spreken zorgen twee spiertjes ervoor dat deze buis heel even open gaat. Hierdoor blijft de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk. De buis zorgt ook voor verversing van de lucht in het middenoor, beschermt het middenoor tegen vocht uit de neusholte en zo ook tegen ziekmakende bacteriën. Ook voert de buis vocht en afval af bij een middenoorontsteking. Er zijn verschillende ingrepen mogelijk bij verstopping van de buis van Eustachius.

Lees verder

Eigenschappen Buis van Eustachius

De buis van Eustachius is zo’n 3 à 4 centimeter lang, bestaat uit elastisch kraakbeen en heeft slappe wanden. De doorgang ervan is erg smal. De wanden van de Buis van Eustachius zijn rondom bekleed met slijmvlies. De buis van Eustachius komt aan beide zijden in de neusholte uit. Rondom de opening in de neusholte van de buis van Eustachius zitten spiertjes die de buis kunnen openen en afsluiten. De buis van Eustachius is het merendeel van de tijd gesloten. Bij hele jonge kinderen ligt de buis veelal horizontaler waardoor deze minder goed functioneert.

Buis van Eustachius zorgt voor drukregulering

Wanneer de luchtdruk rondom ons heen afneemt, drukt de lucht in het middenoor het trommelvlies in eerste instantie naar buiten. Dit komt doordat de druk op dat moment in het middenoor groter is dat aan de buitenkant van het trommelvlies. Hierdoor kan het trommelvlies minder goed bewegen en horen we alles wat doffer. De buis van Eustachius zorgt er uiteindelijk voor dat de druk aan beide zijden van het trommelvlies weer gelijk wordt door heel even open te gaan. Dit kan door te geeuwen of te slikken, maar waarschijnlijk opent de buis ook vanzelf. Door het openen is er even een open verbinding tussen de holte in het middenoor en de buitenlucht. Zo kan onderdruk en ook overdruk worden opgeheven. Met het openen van de buis van Eustachius kan er ook slijm worden afgevoerd.

Verstopte buis van Eustachius

Bij een verstopte buis van Eustachius kan de lucht niet weg. Het met slijmvlies beklede middenoor neemt dan overtollige lucht in het bloed op. Door de onderdruk die zo ontstaat in het middenoor kan de buitenlucht het trommelvlies naar binnen duwen. Geluid klinkt hierdoor zachter en dof, en horen en verstaan gaan niet meer zo makkelijk.
Soms veroorzaakt onderdruk of overdruk ook pijn in het oor. Dit kan zich voordoen bij allergie, verkoudheid of een ontstoken keel, maar ook bij vliegen of duiken.

Vocht achter trommelvlies

Bij langer durende onderdruk gaan de cellen in de trommelholte vocht afscheiden. Doordat vocht achter het trommelvlies zich ophoopt, vermindert de beweeglijkheid van het trommelvlies nog verder. Wanneer dit vocht langere tijd zich in de holte bevindt, kan dit gaan indikken tot een lijmachtige substantie. Er wordt dan gesproken van een lijmoor (glue ear). Soms breekt het trommelvlies open en loopt het ontstekingsvocht naar buiten. De pijn verdwijnt daarna meestal snel en het trommelvlies gaat dan vanzelf weer dicht.

Ontsteking door bacteriën in middenoor

Normaliter voert de buis van Eustachius vocht en slijm af. Bij verkoudheid kunnen bacteriën via de buis van Eustachius in het middenoor komen en daar een ontsteking veroorzaken. Als dit zeer vaak gebeurt kunnen de gehoorbeentjes aantasten. Als hierdoor de beentjes minder beweeglijk worden of geen contact met elkaar maken, ontstaat er een zogeheten geleidingsverlies.

Geluiden klinken dof door verstopte buis van Eustachius

Wanneer het slijmvlies in het middenoor gezwollen is. Gaat de buis van Eustachius vaak niet meer open en klinken geluiden erg dof om ons heen.

Middenoorontsteking

Wanneer er sprake is van een ophoping van vocht in het middenoor wordt er in medische termen gesproken van Otitis media met effusie, ook wel afgekort tot OME. Zulke middenoorontstekingen komen vaak voor bij jonge kinderen en wordt ook wel een lijmoor genoemd. Bij jonge kinderen functioneert de buis van Eustachius vaak nog niet goed en daarbij zijn zij vaker verkouden dan volwassenen.

Ingrepen

Buisjes

Wanneer het achterste neusslijmvlies of de keel- en neusamandelen lange tijd gezwollen zijn, kan ook de buis van Eustachius verstopt zijn. Deze kan dan niet meer goed openen en sluiten. Een ingreep is dan een mogelijkheid. Om de werking ervan te verbeteren zijn er verschillende opties. Bij de keuze voor een eventuele ingreep zal uw arts eerst de oorzaak voor het slechte functioneren ervan bepalen. Zo kan het zijn dat wordt voorgesteld om trommelvliesbuisjes te plaatsen. Dit gebeurt vaker bij kinderen dan bij volwassenen. De noodzaak van buisjes wordt nog wel eens ter discussie gesteld.

Operatie

Een andere mogelijkheid is om weefsel te verwijderen waardoor de verstopping aan de keelzijde wordt voorkomen. Zo’n verstopping kan bijvoorbeeld door neusamandelen komen. Ook is het mogelijk dat uw arts een operatie aan de neus en het neustussenschot voorstelt of een ingreep om het wegvloeien vanuit de ontstoken neusbijholten te verbeteren.
Als het probleem veroorzaakt wordt door een veel te grote buis van Eustachius, kan uw KNO-arts voorstellen deze gedeeltelijk af te sluiten. Dit gebeurt met een siliconen tampon of klein staafje.
Het doorblazen van de buis kan ook een optie zijn.

Lucht uitblazen en Politzer methode

De buis van Eustachius is op verschillende manieren door te blazen. Er is een methode die ook jonge kinderen zelf kunnen leren. Hierbij blaast het kind lucht uit terwijl het zowel de neusgaten als mond dichthoudt. Een andere manier is de zogenaamde Politzer-methode. Hierbij wordt lucht in het middenoor geblazen via een buisje in het neusgat waaraan een rubber ballon is verbonden. Terwijl het kind de ballon indrukt moet het dan slikken. Op die manier wordt er lucht in de buis van Eustachius geblazen. (zie neusballon)

Aanbrengen katheter

Ook is het mogelijk een katheter aan te brengen. De KNO-arts blaast hiermee via de buis lucht naar binnen. Aan het uiteinde van zo’n katheter zit veelal ook een cameraatje. Hiermee kan uw KNO-arts de opening goed bekijken. Uw arts zal deze methode niet al te vaak kunnen toepassen, omdat de buis van Eustachius hierdoor kan beschadigen.
Al deze ingrepen hebben tot doel om de druk aan beide zijden van het trommelvlies weer gelijk te maken en het verwijderen van vocht en slijm uit het middenoor en uit de buis zelf. Het voordeel is dat hiermee ook gelijk het hoorvermogen weer verbetert.

Lees meer over oorpijn

Of lees het antwoord op de bezoekervraag aan KNO-arts Hubert Spoelstra:
Ik ben erg verkouden en hoor slechter en geluiden klinken snel te hard. Hoe kan dat en wat ik er aan doen?

Kijk ook op de website van de KNO vereniging