Gehoorproblemen
Gehoorproblemen zijn veel voorkomend. Ons gehoororgaan is een precisie-instrument en te vergelijken met een hele nauwkeurige weegschaal waarmee zowel een brief als een grote vrachtwagen is te wegen. Net als met zeer verfijnde apparatuur kan ook met het gehoor van alles misgaan. De oorzaken van gehoorproblemen kunnen zich op verschillende plekken voordoen. Denk aan de geleiding van het geluid richting het trommelvlies, de doorgifte van het geluid door het trommelvlies zelf of via de daaraan gekoppelde gehoorbeentjes (hamer, aambeeld, stijgbeugel). Ook bij de omzetting van geluid in het slakkenhuis in zenuwsignalen kan het misgaan. Dat geldt ook voor het doorsturen van de informatie richting de hersenen via de gehoorzenuw. Is het in zenuwimpulsen omgezette geluid eenmaal in de hersenen aangekomen dan moet het daar ook natuurlijk goed verwerkt worden. Gaat de verwerking hier niet goed dan zal de patient ook problemen ervaren met horen. Tinnitus en hyperacusis vallen ook onder de gehoorproblemen.
Lees verder
Ons gehoororgaan is een precisie-instrument
Ons gehoor is een ingenieus en gevoelig zintuig dat geluiden bewerkt en doorgeeft aan onze hersenen. De hersenen vergelijken binnenkomende informatie met reeds bestaande informatie uit ons geheugen. De binnenkomende geluiden worden zo gekoppeld aan deze geluidservaringen en in de hersenen worden ze ook geïnterpreteerd. In razend tempo handelen de hersenen de volgende vragen af: Wat hoor ik? Riep iemand mij? Wordt er iets gezegd? Wat wordt er gezegd en door wie? Klopt wat er gezegd is met wat er eerder gezegd is? Op welke afstand bevindt zich het geluid? Kan het gevaar of niet?
Slechthorendheid meest voorkomende gehoorprobleem
Het meest voorkomende gehoorprobleem is ‘slechthorendheid‘. Soms wordt er van iemand die niet meer goed hoort en die dus slechthorend is, gezegd dat hij ‘doof’ is. Er is echter een flink verschil tussen slechthorendheid en doofheid.
Wanneer iemand slechthorend is, is er sprake van een verminderd gehoorvermogen. Het is dan voor de persoon in kwestie nog wel mogelijk spraak of andere geluiden waar te nemen via het gehoor. Dit gebeurt dan al dan niet met hoortoestellen.
Van doofheid wordt gesproken als iemand niet of niet meer via zijn gehoor aan communicatie met anderen mee kan doen, zelfs niet met hoortoestellen. Het waarnemen van wat er gezegd wordt, verloopt dan (deels) via het visuele kanaal: via spraakafzien of gebarentaal. Slechthorendheid en doofheid worden dus gezien als twee verschillende gehoorproblemen, terwijl de plek waar de oorzaak ligt wel hetzelfde kan zijn.
Ouderdomsslechthorendheid en lawaaislechthorendheid
Slechthorendheid kan veel oorzaken hebben. Het kan onder andere ontstaan door ouderdom. Er wordt dan gesproken van ouderdomsslechthorendheid of presbyacusis. De gehoorschade die ontstaat door blootstelling aan lawaai of muziek wordt lawaaislechthorendheid genoemd.
Geleidings- of perceptiefverlies
Wanneer er sprake is een probleem in de geleiding van het geluid richting het slakkenhuis dan wordt er gesproken van een geleidingsverlies of conductief verlies of ook wel van geleidingsslechthorendheid. Het geluid kan het trommelvlies dan niet goed bereiken, het trommelvlies werkt zelf niet goed en ook kan het zijn dat de gehoorbeentjes niet meer goed kunnen bewegen.
Gaat er wat mis bij de omzetting van geluid in het slakkenhuis naar een zenuwsignaal, bij het doorsturen van informatie richting de hersenen of bij de verwerking in de hersenen zelf dan is er sprake van een perceptief gehoorverlies.
Tinnitus en hyperacusis
Onze hersenen zijn in staat incomplete informatie razendsnel aan te vullen met bestaande informatie. Ook hebben onze hersenen een groot aanpassingsvermogen, wanneer bepaalde delen niet meer gestimuleerd worden nemen ze veelal andere taken op zich en zo kan het zijn dat bepaalde informatie te veel aandacht krijgt en we daar zelfs last van ondervinden. Denk hierbij aan het waarnemen van een suis, piep of ander geluid zonder dat dit daadwerkelijk om ons heen aanwezig is.
Geluid kan ons niet alleen een gestrest gevoel geven, stress zelf kan ook invloed op onze zintuigen hebben. We kunnen, wanneer we langdurig gespannen zijn, lichtflitsjes in ons oog waarnemen of in ons gehoor een piep of ander geluid waarnemen. Op zo’n moment hoeft er helemaal niks mis te zijn met het zintuig zelf.
Een piep in het oor kan door gehoorproblemen ontstaan of door stress, maar het kan ook een lichamelijke oorzaak hebben. Een arts zal hierbij altijd proberen zover mogelijk lichamelijke oorzaken uit te sluiten.
In het merendeel van de gevallen gaat het horen van een piep, ruis of ander geluid zonder dat er buiten het hoofd een geluid aanwezig is, samen met gehoorverlies. Het horen van een geluid terwijl er geen geluid in de omgeving aanwezig is, wordt ook wel tinnitus of oorsuizen genoemd. Tinnitus valt ook onder de gehoorproblemen net als hyperacusis dat doet. Hierbij is er sprake van overgevoeligheid voor geluid.
Oorpijn, middenoorontsteking en gehoorgangontsteking
Ook kan ons oor pijn doen. Oorpijn is vooral een klacht die zich veel bij kinderen voordoet, maar ook op volwassen leeftijd kunnen we daar last van hebben. Oorpijn kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan er sprake zijn van een middenoorontsteking of een gehoorgangontsteking.
Gehoorproblemen door oorprop en otosclerose
Ook de geleiding van geluid richting het slakkenhuis kan verstoord raken. Dit kan bijvoorbeeld door de aanwezigheid van een oorprop die de gehoorgang volledig afsluit of doordat de er een aandoening van de gehoorbeentjes is, waar botwoekering plaatsvindt. Dit wordt otosclerose genoemd.
Gehoorproblemen door een syndroom
Een gehoorstoornis kan ook optreden door een syndroom. Er zijn er ondertussen meer dan 450 syndromen beschreven waardoor slechthorendheid of doofheid ontstaat. Een van de meest voorkomende syndromen is het Syndroom van Usher.
Brughoektumor
Wanneer de gehoorzenuw niet meer goed in staat is geluiden naar de hersenen door te geven gaan we ook slechter horen. Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij een brughoektumor. Een dergelijke meest goedaardige tumor drukt dan op de zenuw en op die manier ontstaan er gehoorproblemen en evenwichtsproblemen.
Centraal gehoorverlies
Een gehoorverlies kan zich ook voordoen doordat de hersenen de informatie niet goed in staat zijn te verwerken. Omdat de gehoorproblemen zich voordoen in het centrale zenuwstelsel, noemt men dit een ‘centraal gehoorverlies’. Geluiden zijn dan niet meer goed te interpreteren en te verwerken in de hersenen.
Soms is dat een probleem dat tijdens het leven ontstaat, maar het kan ook aangeboren zijn. De problemen doen zich dan bijvoorbeeld voor in de hogere kernen van de hersenstam of in de auditieve cortex.
Een infectie met toxoplasmose tijdens de zwangerschap, beschadigingen die tijdens de geboorte plaatsvinden, hersenstamtumoren en multiple sclerose zijn voorbeelden die tot centrale verwerkingsproblemen kunnen leiden.
Bij een standaard piepjestest lijkt het gehoor dan gewoon te werken, terwijl de patient wel problemen ervaart bij het verstaan in lawaai of in een galmende ruimte. Ook kan het lastig zijn voor de patient om zich te concentreren op een gesprek.
Misofonie
Geluid kan ons enorm veel plezier en genot brengen, maar geluiden kunnen bij sommige mensen een enorm sterkte negatieve emotionele respons te weeg brengen.
Dat kan bij een enkel geluid zijn, maar ook bij meerdere geluiden. Zij worden dan overvallen door gevoelens van haat, walging en afkeer. Deze sterke emotionele respons op geluid wordt misofonie genoemd.
Naast slechthorendheid, doofheid en tinnitus (oorsuizen), hyperacusis en misofonie zijn er ook nog andere gehoorproblemen. Zo kan het mogelijk zijn dat het ene oor een andere toonhoogte hoort dan het andere oor. Dit wordt wel diplacusis genoemd.