Afgelopen week is het boek Oorzaken verschenen. Het boek Oorzaken is een zelfhulpboek voor mensen die klachten in het functioneren ervaren door tinnitus en hyperacusis. Het is geschreven door psycholoog Arno Lieftink die werkzaam is bij het Erasmus MC in Rotterdam en bij het UMC Utrecht. De auteur heeft op grond van zijn jarenlange ervaring met het begeleiden van patiënten met tinnitus en hyperacusis én aan de hand van de laatste wetenschappelijke inzichten, een zeer complete zelfhulpgids geschreven. Het boek bevat naast gedegen achtergrondinformatie een uitgebreide gereedschapskist met oefeningen waarmee de lezer aan het werk kan. De auteur weet de lezer met compassie door het hele proces te leiden.
Boek Oorzaken is aanrader voor patienten met tinnitus
Het boek is een absolute aanrader voor eenieder die met tinnitus en hyperacusis klachten kampt en de ervaren hinder wil terugdringen en de beperkingen in het functioneren wil verminderen. De informatie in het boek Oorzaken is zeker ook interessant voor professionals in de hoorbranche. Allereerst om meer inzicht te krijgen in de problematiek en de samengaande neuro-psychologische mechanismes en ook om cliënten en patiënten van een (nog) beter advies te voorzien.
Verandering van denken en gedrag noodzakelijk
Vaak krijgen mensen het advies met hun tinnitus of hyperacusis te leren leven. Vaak gaan ze op grond van dit welbedoelde advies of uit zichzelf, aan de slag om de klachten te verminderen. Denk hierbij aan afleiding zoeken, geluiden gebruiken om de tinnitus te maskeren of vluchten in bezigheden om zo maar niet geconfronteerd te worden met de klachten. Ook vermijden van situaties kan hiertoe behoren. Het nadeel ervan is dat de houding ten aanzien van de klacht gelijk blijft doordat het denken erover niet verandert. Daardoor vindt echte habituatie (gewenning) niet plaats. Op korte termijn kunnen zulke strategieën behulpzaam zijn, maar op lange termijn niet. Daarvoor is het noodzakelijk om tot verandering te komen van zowel het denken als het gedrag. Het boek Oorzaken van psycholoog Lieftink richt zich hierop en neemt de lezer stap voor stap door dit proces heen.
Boek Oorzaken pretendeert geen genezing van hyperacusis of tinnitus
In het begin van het boek Oorzaken maakt Lieftink duidelijk dat het boek geen genezing van tinnitus of hyperacusis pretendeert. Juist voor mensen die nog op zoek zijn naar een behandeling die tinnitus of hyperacusis ‘weg’ kan krijgen is het boek (nog) niet geschikt. De auteur wijst erop dat het zoeken naar genezing voor de meeste mensen geen realistisch doel is. De groep die daar nog wel naar op zoek is, heeft volgens de auteur waarschijnlijk nog niet de motivatie om zijn gedrag en denkbeelden aan te passen die nodig is om de klachten te verminderen. De aanpassing daarvan vormt juist de basis van het boek Oorzaken. Het blijven zoeken naar een oplossing voor tinnitus of hyperacusis leidt volgens Lieftink juist tot teleurstelling en meer negatieve bevestiging van de klachten.
Geschiktheid boek Oorzaken
Het boek is geschikt voor mensen die verbetering van de tinnitus en hyperacusis klachten willen en bereid zijn zich in te zetten om zich aan te passen qua denken en gedrag. Lieftink adviseert lezers waarbij sprake is van een angststoornis, depressie, een burn-out, chronische pijnklachten of waar een andere ziekte sprake is, daar eerst behandeling voor te zoeken. Zeker als de klachten al bestonden voordat de tinnitus of hyperacusis ontstond. Deze kunnen immers een permanente voedingsbron zijn voor de samengaande klachten met tinnitus en hyperacusis.
Geen snelle oplossing
De lezer van het boek moet niet rekenen op een snelle oplossing van zijn probleem. Of het nu via therapie is of via de weg van zelfhulp, het hele proces van rustig maken van het gehoor, verlichting van (bijkomende) klachten en het leren accepteren van tinnitus en hyperacusis, heeft veelal tijd nodig. Dat kan enkele maanden duren maar soms ook een half jaar of langer.
Boek Oorzaken ook geschikt voor professionals
Het boek is zeker ook geschikt voor professionals in de hoorbranche die met regelmaat te maken krijgen met cliënten met tinnitus of hyperacusis. Het geeft de lezer extra inzicht in de achterliggende problematiek, de worsteling die hun cliënten doormaken en de neuro-psychologische mechanismes achter tinnitus en hyperacusis. Ook wordt duidelijk welke adviezen wel verstandig zijn om te geven en welke niet. Ook maakt Lieftink in zijn boek Oorzaken duidelijk wanneer geluidsmaskering, geluidsverrijking en de inzet van gehoorbeschermers is aan te raden en wanneer niet.
Inzicht en begrip
Het eerste deel van het boek is erop gericht om de lezer basisinzichten te geven in wat tinnitus en hyperacusis is. Dit gebeurt aan de hand van de meest recente wetenschappelijke kennis. Deze hoofdstukken met theoretische kennis zijn behulpzaam bij de praktische adviezen en bij de zeer bruikbare oefeningen die later in het boek staan beschreven. De lezer kan zelf, mede aan de hand van de adviezen in het boek, kiezen welke oefeningen voor hem zinvol en helpend zijn.
Rustig maken van het gehoor
Het boek Oorzaken richt zich als eerste op het rustiger maken van het gehoor. Dit wordt ook wel desensitiseren genoemd. Dit is belangrijk omdat bij tinnitus en hyperacusis het gehoor te actief en te gevoelig reageert op geluid. De activiteit vindt plaats in onze hersenen en leidt tot tinnitus dat als een stoorsignaal kan worden gezien en/of tot hyperacusis dat als een te sterke reactie op geluiden kan worden aangemerkt. Het rustiger maken gebeurt door middel van hertraining van de hersenen. De lezer wordt geleerd om milder te reageren op geluiden, een minder alerte luisterhouding aan te nemen en zijn gedrag aan te passen. Hierdoor kan de ernst van de tinnitus klachten verminderen en de gevoeligheid voor geluiden bij hyperacusis afnemen.
Klachtenverlichting
Naast het desensitiseren voor geluiden richt het boek Oorzaken zich vervolgens op klachtenverlichting. Immers wanneer klachten zoals stress, angst, concentratieproblemen, slecht slapen, vermoeidheid, piekeren en vermijden van situaties e.d. zijn te verminderen en te beperken, zal ook de last van tinnitus en hyperacusis verminderen. De tinnitus of hyperacusis kan er dan nog steeds wel zijn, maar zal in het dagelijkse leven als een minder groot probleem worden gezien.
Leren accepteren
Als derde element komt in het boek het accepteren van aanwezigheid van tinnitus en of hyperacusis aan de orde. Lieftink doelt hiermee op het leren toelaten en het ervaren van tinnitus en hyperacusis.
Trainen en oefenen
Het boek richt zich op het trainen van de genoemde drie elementen. Per persoon zal het verschillen met welk van deze drie elementen hij meer of minder aan het werk gaat. Immers bij de een zal het ene element meer aandacht en training behoeven dan bij de ander. Ook zal voor de ene persoon het ene element beter helpen dan bij de ander.
Hanteerbaarder
Door aan het werk te gaan met het boek zal de tinnitus en hyperacusis uiteindelijk veel beter hanteerbaar worden. De spanning en stress zal verminderen doordat de lezer steeds beter in staat zal zijn relativerend te denken over zijn tinnitus of hyperacusis. Ook zal het functioneren verbeteren en zal de lezer minder beperkingen ondervinden.
Ruimtegevend
Wat fijn is aan het boek dat het ruimte geeft en niet dogmatisch is. Het geeft de lezer de ruimte om die onderdelen eruit te halen die voor hem nuttig en ook passend zijn. De auteur leidt de lezer met compassie en geduld stap voor stap door het hele proces heen. Zeker voor mensen die een perfectionistische inslag hebben, de lat hoog hebben liggen of graag ‘even’ de klus willen klaren, is dat prettig.
Valkuilen
Tegelijkertijd wijst Lieftink in zijn boek op de valkuilen die in het proces richting verbetering zich kunnen voordoen. Hij weet daarbij ook de verwachtingen goed te managen. Zeker voor lezers die even snel resultaat willen boeken is dit nuttig. Alleen even het lezen van het boek is onvoldoende. Het doen van de oefeningen heeft tijd en doorzettingsvermogen nodig. Terugkijkend zal de lezer blij zijn dat hij die stappen, al dan niet met hulp van psychologische begeleiding, heeft gezet. Het boek zal uiteindelijk vast en zeker in de boekenkast belanden, waar de lezer het voor de zekerheid zal bewaren. Het zal bij de meeste er waarschijnlijk niet meer vaak uitkomen. De gestructureerde en grondige aanpak van het boek zal bij het merendeel uiteindelijk zeker beklijven.
Aanpak boek Oorzaken
De aanpak van het boek is gebaseerd op meerdere theoretische modellen die gewenning of verandering verklaren. Ook maakt Lieftink in zijn boek gebruik van het achterliggende idee van het zogeheten ‘gevolgenmodel’. Dit is een model dat wordt gehanteerd bij lichamelijke klachten waar onvoldoende verklaring voor de oorzaak ervan kan worden gevonden. Omdat hierdoor medische behandeling te weinig aanknopingspunten biedt, is het beter te kijken naar de gevolgen van de klacht. Lieftink kijkt aan de hand hiervan naar zowel de mentale, lichamelijke, gedragsmatige en sociale kant van samengaande klachten.
Basis boek Oorzaken gebaseerd op cognitieve gedragstherapie
De basis van het boek is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en ACT (Acceptance and Commitment Therapy. ACT is een speciale vorm van cognitieve therapie. Met deze therapieën leert de lezer om de geluidsprikkels minder belangrijk te gaan vinden. Dat geldt zowel voor tinnitus als hyperacusis. De patiënt leert er zo langzamerhand aan te wennen. Lieftink wijst erop dat gewenning niet simpelweg alleen blootstelling aan een prikkel is. Immers dan zou iedereen met tinnitus of hyperacusis op den duur uit zichzelf eraan wennen. Het is volgens hem juist belangrijk tot een ander denkpatroon over de prikkel te komen. Als de hersenen de geluidsprikkel als minder belangrijk en alarmerend gaan aanmerken, dan kan er pas echte gewenning en een afname van de gevoeligheid ervoor optreden. Daar wordt de lezer in het boek bij geholpen.
Kijk hier voor andere boeken over tinnitus
Boek Oorzaken bestellen? Klik op onderstaande link:
