Gehoorgangontsteking
Een gehoorgangontsteking is een ontsteking van de huid van de gehoorgang. Dit wordt ook wel otitis externa genoemd. Niet alleen de gehoorgang kan ontsteken zijn ook de oorschelp zelf. Ook dit valt onder otitis externa. De gehoorgang is bekleed met een dun laagje huid. In de gehoorgang zitten meer dan duizend kliertjes die oorsmeer produceren. Een derde van het oorkanaal, het meest naar buiten gelegen gedeelte, bevat deze kliertjes. Oorsmeer is vettig en biedt door zijn samenstelling ook bescherming tegen bacteriën. Wanneer de beschermende laag verdwijnt of de huid in de gehoorgang beschadigt, kan dit tot een gehoorgangontsteking leiden. Omdat een van de mogelijke oorzaken zwemmen is wordt het ook wel ‘zwemmersoor’ genoemd.
Lees verder
Wat zijn mogelijke oorzaken van een gehoorgangontsteking?
Zwemmen, baden en peuteren
Een gehoorgangontsteking kan ontstaan door zwemmen of baden of door peuteren in het oor. Hierdoor kan de beschermende laag in de gehoorgang verdwijnen. Door het peuteren in het oor kan ook de huid in de gehoorgang beschadigen. Er ontstaan dan soms kleine wondjes in het oor. Hierdoor wordt de kans op een ontsteking van de gehoorgang groter.
Door het peuteren kan ook oorsmeer verder de gehoorgang worden ingeduwd en zo kan er een oorprop ontstaan. Deze zit tegen de huid van de gehoorgang aan waardoor de huid geïrriteerd kan raken. Ook kan het achter de oorprop gaan broeien waardoor er een ontsteking ontstaat.
Irritatie door hoortoestel, oorstukje of gehoorbeschermer
Het regelmatig in en uit doen van een hoortoestel, oorstukje of gehoorbeschermer kan ook een oorzaak zijn. De huid in de gehoorgang kan hierdoor geïrriteerd raken. Wanneer de pasvorm (nog) niet goed is kan zich dat sneller voordoen. Mogelijk kan het afsluiten van het oor en een onvoldoende beluchting ook bijdragen aan de ontsteking van de gehoorgang. Als het even kan zal uw audicien er voor zorgen dat er een zogeheten venting in het oorstukje of hoortoestel worden geboord. Een venting is een luchtkanaaltje waardoor het oor voldoende wordt belucht.
Te veel haargroei
Wanneer er te veel haargroei plaatsvindt in de gehoorgang kan oorsmeer moeilijker het oor verlaten. Ook dit kan de kans op een gehoorgangontsteking vergroten.
Cosmetische producten
Een andere oorzaak voor een gehoorgangontsteking zijn cosmetische producten. Shampoo, haarspray e.d. kunnen de boosdoener zijn.
Alergische reactie
Ook kan de huid allergisch reageren op de materialen waarmee in het oor gepeuterd wordt of op het materiaal van oortelefoontjes, oorstukjes van hoortoestellen of in-het-oor toestellen. Vaak lijken niet zozeer de materialen hiervan tot problemen te leiden, maar is het eerder het broeien dat plaatsvindt door de afsluiting van het oor het probleem. Om allergie uit te sluiten wordt soms aanvullend onderzoek gedaan waarvoor doorverwijzing naar de huidarts plaatsvindt.
Ontstoken talgklier
Heel af en toe is de oorzaak van de gehoorgangonsteking een ontstoken talgklier die zich heeft ontwikkeld tot een steenpuist. Ook dat kan erg pijnlijk zijn. Soms kan zo’n steenpuist vanzelf open gaan, maar soms moet de KNO-arts daar een handje bij helpen.
Belangrijkste oorzaak gehoorgangontsteking
De combinatie van beschadiging van de huid en de aanwezigheid van bacteriën zijn meestal de hoofdoorzaak van de gehoorgangontsteking. Ook een schimmelinfectie kan de oorzaak zijn. Infecties van de gehoorgang door een schimmel doet zich in de zomermaanden vaker voor. Het is dan warm en er wordt vaker gezwommen.
Klachten bij gehoorgangontsteking
Wanneer er sprake is van een acute gehoorgangontsteking zal de patiënt klagen over pijn en ook jeuk. De pijn kan behoorlijk hevig zijn. Wanneer het oor wordt geïnspecteerd door de arts is te zien dat de huid in de gehoorgang rood en gezwollen is, waardoor de gehoorgang ook vernauwd is. Ook de oorschelp kan rood zijn. In de gehoorgang worden vaak korstjes gezien en er kan pus in het oor zitten.
Als de ontsteking uitgebreider is, kan de patiënt koorts hebben en kunnen de lymfeklieren rondom het oor en in de nek opzwellen.
Een gehoorganginfecties kan ook chronisch worden. De patiënt heeft dan vooral last van jeuk en de huid ziet er vaak droog en schilferig uit. De KNO-arts kan een kweek nemen om te ontdekken wat de ziekteverwekker is. Een arts herkent een schimmelinfectie van de gehoorgang door het zien van zwarte puntjes of witte pluisjes. Net als bij schimmels op brood of kaas kan zo’n schimmel ook een blauwgroenige kleur hebben of geel van kleur zijn.
Behandeling gehoorgangontsteking
De arts zal het oor eerst grondig inspecteren. Dit kan bij een acute gehoorgangontsteking pijnlijk zijn omdat er druk op het kraakbeen wordt uitgeoefend. Wanneer er sprake is van een acute gehoorgangontsteking zal de arts het oor schoonmaken. Dit wordt ook wel een oortoilet genoemd. Hiervoor heeft de KNO-arts verschillende instrumenten ter beschikking waaronder een heel klein stofzuigertje. Het oor zal vervolgens worden ingedruppeld. Wanneer de gehoorgang sterk vernauwd is, zal het druppelen niet effectief zijn, omdat de druppel niet voldoende diep het oor in kan glijden. De KNO-arts zal dan een tamponnetje in het oor brengen met daarop bijvoorbeeld een ontstekingsremmer en antibioticum. Soms moet het schoonmaken en het aanbrengen van zo’n tampon meerdere keren herhaald worden. Daarna zal de patiënt zelf het oor kunnen druppelen. De KNO-arts zal een recept meegeven met de meest geschikte oordruppels. Dit kunnen oordruppels zijn die zurig zijn, maar ook oordruppels met een anit-bioticum of corticosteroïd erin zijn mogelijk.
Behandeling schimmelinfectie
Ook bij een schimmelinfectie wordt het oor eerst geïnspecteerd en vervolgens gereinigd. Daarna volgt het druppelen met zure oordruppels of een geneesmiddel waarmee de schimmel wordt aangepakt.
Medicatie
Om de pijn te bestrijden worden meestal pijnstiller geadviseerd die zowel pijnstillend zijn, koortswerend als ontstekingsremmend zijn. Ibuprofen en diclofenac zijn medicijnen die zo’n werking hebben. Een anitbioticum kuur zal zelden worden voorgeschreven en ook opereren is gelukkig zelden nodig. Dit laatste gebeurt alleen wanneer de gehoorgang heel erg nauw is en dit leidt tot herhaalde gehoorgangontstekingen.
Hoe een gehoorgangontsteking te voorkomen
Allereerst is het belangrijk om niet in het oor te peuteren. Het oor heeft over het algemeen een uitstekende zelfreinigende werking. Haarspelden, paperclipsen, balpennen of lucifers kunnen de huid beschadigen en sommige materialen waaruit ze bestaan kunnen een allergische reactie te weeg brengen. Zorg verder ervoor dat het oor droog wordt na het zwemmen of douchen. Laat het water eruit lopen door het hoofd schuin te houden en maak het daarna droog met een tissue of föhn (niet te heet!). Let op met cosmetica producten zoals haarlak en shampoo. Wanneer u het idee heeft dat afsluiten van het oor bijdraagt aan de gehoorgangproblemen vermijdt dan het dragen van oortelefoontjes of hoofdtelefoons, zeker bij warm weer.
Bij hoortoestellen, oorstukjes gehoorbeschermers
Draagt u in-het-oor hoortoestellen of hoortoestellen met oorstukjes of op maat gemaakte gehoorbeschermers, en heeft u last van pijn in het oor, laat uw oor dan inspecteren door uw audicien op eventuele drukplekjes. Het kan zijn dat uw audicien op een simpele manier de pasvorm kan aanpassen. Is er een vermoeden van een allergische reactie dan is bij een fabrikant een lijst met de gebruikte materialen op te vragen die u mee kunt nemen naar uw KNO-arts of huidarts.
Bij zwemmen
Als u het idee heeft dat de ontsteking meestal na zwemmen ontstaat dan kunt u zwemdoppen dragen of watjes met vaseline. In de webshop zijn zwemdopjes van het merk Sanohra verkrijgbaar.
Ook kan uw audicien op maat gemaakte zwemdoppen maken. Dit doet hij door een afdruk van uw oor te maken met speciaal materiaal. De dopjes kunt u na afloop gelijk meenemen. Maak wel eerst even een afspraak of kijk of er een inloopspreekuur is bij uw audicien in de buurt.